2918 sayılı
KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU
İndex'den seçim yapabilirsiniz
Adres
değiştirme ve araçlar üzerindeki değişiklikleri bildirme:
Adres
değişikliklerinin bildirilmesi ve sürücü belgelerinin taşınması zorunluluğu:
Alkollü
içki , uyuşturucu veya keyif verici maddelerin etkisi altında araç sürme
yasağı:
Amaç:
Araç
manevralarını düzenleyen kurallar:
Araçlara
ait trafik ayırım işaretleri ve diğer işaretler:
Araclarda
bulundurulmasi zorunlu gerecler:
Araclarin
isiklandirilmasi :
Araclarin
karayoluna uygunlugu ve teknik esaslar:
Araclarin
muayenesi:
Araclarin
teknik sartlara uygunlugu:
Araclarin
tescil edildikleri amacin disinda kullanilmasi:
Araclarin
trafige cikarilmalarinda kisitlama ve yasaklamalar:
Araclarin
yuklenmesi:
Askeri
arac suruculerinin sinavlari:
Belediye
sinirlari disinda karayolu kenarindaki yapi ve tesisler:
Belediye
sinirlari icinde bulunan karayolu kenarindaki yapi ve tesisler:
Belediye
trafik birimleri, gorev ve yetkileri:
Belge
ve plaka vermeye yetkili kuruluslar:
Belge
ve plakalarin araclar uzerinde bulundurulmasi zorunlulugu:
Bilgi
Islem Merkezinin Faaliyeti:
Bisiklet,
motorlu bisiklet ve motosiklet suruculeri ile ilgili kurallar:
Bu
Kanundaki suclarla ilgili davalara bakacak mahkemeler ve yetkileri:
Ceza
puani uygulamasi, puanlama ve trafik kazasi nedeniyle surucu belgelerinin
geri alinmasi:
Calinan
veya gasbedilen araclarda sorumluluk:
Cocuk
, hasta ve sakat tasitlari, gozleri gormeyen yayalar, yuruyus kollari:
Cocuk
trafik egitim parklari:
Demiryolu
gecitleri :
Devlet
mali araclarin ayirim isaretleri ve tescil plakalari:
Devlete
ve Kamu Kuruluslarina Ait Araclar:
Diger
kurallar :
Dis
ulkelerden alinmis olan surucu belgeleri:
Dogrudan
dogruya talep ve dava hakki:
Donus
Kurallari:
Duraklama
ve park etme:
Duraklamanin
yasak oldugu yerler :
Durusmasiz
olarak bakilacak davalar:
Emniyet
Genel Mudurlugu'nun, merkez, bolge, il ve ilce trafik kuruluslari, gorev
ve yetkileri:
En
az sigorta tutarlari:
Fahri
Trafik Mufettisligi:
Garanti
Fonu:
Gecici
trafik belgeleri ile gecici tescil plakalari:
Gecilen
araclara ait kurallar:
Gecis
ustunlugune sahip araclar ve surme kurallari:
Gecme
kural ve yasaklari:
Genel
hukumlerin uygulanmasi:
Gorevli
Kurullar ve Kuruluslar
Hayvanla
cekilen, elle surulen araclari surenler ile hayvan suruculerine ait kurallar:
:Hız
sınırları:
Hız
sınırlarına uyma:
Hızın
gerekli şartlara uygunluğunu sağlamak:
Ihtiyari
mali sorumluluk sigortasina uygulanacak hukumler:
Il
ve Ilce Trafik Komisyonlari'nin kurulusu ile gorev ve yetkileri
Isiklarin
kullanilmasi:
Ilgili
bakanlik ve kuruluslarla isbirligini saglama:
Indirme
ve bindirme kurallari:
Islenen
suclar nedeniyle surucu belgelerinin geri alinmasi ve yerine getirilmesi:
İşleten
ve arac isleticisinin bagli oldugu tesebbus sahibinin hukuki sorumlulugu:
Isletenin
veya arac isleticisinin bagli oldugu tesebbus sahibinin sorumluluktan kurtulmasi
veya sorumlulugun azaltilmasi:
İşletenler
veya arac isleticisinin bagli oldugu tesebbus sahipleri arasinda zararin
tazmini:
Kagitlarin
ve plakalarin basim ve dagitimi ile ilgili gelirden pay ayrilmasi:
Kapsam
Karayollarinda
trafigin akisi:
Karayolu
disinda, kenarinda veya uzerindeki diger levhalar, isiklar ve isaretlemeler:
Karayolu
trafik guvenligi:
Karayolu
uzerindeki park yerlerinde ucret almaya yetkililer:
Karayolu
yapisi ve trafik isaretlerinin korunmasi:
Karayollari
Genel Mudurlugu'nun gorev ve yetkileri:
Karayolu
uzerinde park etme izni verilmeyen araclar:
Kavsaklarda
gecis hakki:
Maddi
ve manevi tazminat:
Mali
sorumluluk sigortasi yaptirma zorunlulugu:
Milli
Egitim, Saglik ve Ulastirma Bakanliklarinin gorev ve yetkileri:
Motorlu
arac romorklari:
Motorlu
araclarla ilgili mesleki faaliyette bulunanlar:
Motorsuz
tasitlar ve motorlu bisiklet:
Muayeneye
yetkili kuruluslar:
Okul
gecidi görevlisi:
Okul,
radyo ve televizyonlarda trafik egitimi:
Okul
tasitlari :
Olaganustu
hallerde ve savasta karayolunda trafigin duzenlenmesi ve denetimi:
Para
cezalarinin odenme suresi:
Park
etmenin yasak oldugu yerler ve haller:
Saglik
sartlarinda sonradan meydana gelen degisiklikler ile sahte olan, hile ile
alinan veya sartlarina uygun olmadan verilen surucu belgeleri:
Ses,
muzik, goruntu ve haberlesme cihazlarinin kullanilmasi:
Sigorta
sozlesmesi yapmaya yetkili sigorta sirketleri ve sigorta yapma zorunlulugu:
Sigorta
sozlesmesinin verilmesi ve isletenin degismesi halinde yapilacak islemler:
Sigortalilar
Bilgi Merkezi:
Sorumluluga
iliskin anlasmalar:
Suc
ve ceza tutanaklari:
Surucu
adaylarinda aranacak sartlar:
Surucu
belgesi alma zorunlulugu:
Surucu
belgesi almasi zorunlu olmayanlarda aranacak sartlar:
Surucu
belgesi siniflari :
Surucu
belgelerine ait esaslar:
Surucu
kurslari:
Suruculerin
ve yolcularin koruyucu tertibat kullanma zorunlulugu:
Suruculerin
sinavlari ve surucu belgelerinin verilmesi esaslari:
Serit
izleme, gelen trafikle karsilasma, araclar arasindaki mesafe, yavas surme
ve gecis kolayligi saglama:
Tanımlar:
Taninma
isaretleri:
Tarim,
Orman ve Koyisleri Bakanligi'nin gorev ve yetkileri:
Tasinmasi
ozel izne bagli yukler:
Tasit
kullanma surelerine uyma zorunlulugu:
Tazminat
ve giderlerin odenmesi:
Tazminatin
azaltilmasi veya kaldirilmasi sonucunu doguran haller:
Tedavi
giderlerinin odenmesi:
Tedbirsiz
ve saygisiz arac surme :
Tescil
belgesi alma zorunlulugu:
Tescil
plakasina gore tutanak duzenlenmesi:
Tescil
suresi ve bildirme mecburiyeti
Terk
edilen, hasara ugrayan veya uzun sure park edilen araclar:
Ticari
Tasit Kullanma Belgesi:
Trafik
belgesi ve tescil plakasi alma zorunlulugu:
Trafik
belgesi verilmesi icin zorunlu belgeler:
Trafik
egitimi ve denetimi:
Trafik
hizmetleri gelistirme fonu:
Trafik isaretleri:
Trafik
isaretlerine uyma:
Trafik
kazalarina el koyma ve bilirkisilik:
Trafik
kazalarina karisan otobus firmalarinin adlarinin teshiri:
Trafik
kazalarina karisanlar ile ilgili kurallar:
Trafik
kazalarinda surucu kusurlarinin tespiti ve asli kusur sayilan haller:
Trafik
kazalarinda yukumluluk:
Trafik
zabitasinin, gorev ve yetki siniri ile genel zabitanin trafik hizmetlerini
yurutmeye iliskin yetkisi:
Trafik
suclarina iliskin cezalar :
Yarış
ve koşulara ait kurallar:
Yarislar:
Yaya
ve okul gecitleri :
Yayalarin
uyacaklari kurallar:
Yetkili
mahkeme:
Yonetmelikler:
Yonetmelikte
yer alacak diger esaslar:
Zamanasimi:
Zamanasimi:
Zarar
gorenlerin coklugu:
Zarar
verenlerin birden fazla olmasi:
Zorunlu
mali sorumluluk sigortasi disinda kalan hususlar:
BIRINCI KISIM
Genel Esaslar
BIRINCI BOLUM
Amac ve Kapsam
Amac:
MADDE 1-
Bu Kanunun amacı, karayollarında can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini
sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri
belirlemektir.
Kapsam:
MADDE 2- Bu Kanun, trafikle ilgili
kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri, bunların uygulanmasını ve denetlenmesini,
ilgili kuruluşları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalışma usulleri
ile diğer hükümleri kapsar. Bu Kanun, karayollarında uygulanır. Ancak aksine
bir hukum yoksa;
a) Karayolu dışındaki alanlardan
kamuya açık olanlar ile park, bahçe, park yeri, garaj yolcu ve eşya terminali,
servis ve akaryakıt istasyonlarında karayolu taşıt trafiği icin faydalanılan
yerler ile,
b) Erişme kontrollü karayolunda
ve para ödenerek yararlanılan, karayollarının kamuya açık kesimlerinde
ve belirli bir karayolunun bağlantısını sağlayan deniz, göl ve akarsular
üzerinde kamu hizmeti gören araçların karayolu araçlarına ayrılan kısımlarında
da, Bu Kanun hukumleri uygulanir.
IKINCI BOLUM
Tanımlar
Tanımlar:
MADDE 3-
Bu Kanunda kullanılan terimlerin tanımlari aşağıda gösterilmiştir.
Trafik: Yayaların, hayvanların
ve araçların karayolları üzerindeki hal ve hareketleridir.
Karayolu: Trafik için kamunun
yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlardır.
Karayolu yapısı: Karayolunun kendisi
ile karayolunun üstünde, yanında, altında veya yukarısındaki; ada, ayırıcı,
oto korkuluk, istinat duvarı, köprü, tünel, menfez ve benzeri yapılardır.
Mülk: Devlete, kamuya, gerçek yada
tüzelkişilere ait olan taşınmaz mallardır.
Karayolu sınır çizgisi: Kamulaştırılmıs,
kamuya terk veya tahsis edilmiş karayolunda, mülkle olan sınır çizgisi,
Diğer karayollarında, yarmada, sevden sonra hendek varsa hendek dış kenari,
hendek yoksa sev üst kenarı, dolguda sev etek çizgisi, Yaya yolu ayrılmış
karayolunda ise, yaya yolunun mülkle birleştiği çizgidir.
İki yönlu karayolu: Taşıt yolunun
her iki yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.
Tek yönlu karayolu: Taşıt yolunun
yalnız bir yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.
Bölünmüş karayolu: Bir yöndeki
trafiğe ait taşıt yolunun bir ayırıcı ile belirli şekilde diğer taşıt yolundan
ayrılması ile meydana gelen karayoludur.
Erişme kontrollü karayolu (Otoyol-
Ekspres yol): Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli yerler ve
şartlar dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı, yaya, hayvan ve motorsuz
aracların giremediği, ancak izin
verilen motorlu aracların yararlandığı
ve trafiğin özel kontrole tabi tutuldugu karayoludur.
Geçis yolu: Araçların bir mülke
girip çikmasi için yapilmıs olan yolun, karayolu üzerinde bulunan kısmıdır.
Bağlantı yolu: Bir kavşak yakınında
karayolu taşıt yollarının birbirine bağlanmasını sağlayan, kavşak alanı
dısında kalan ve bir yönlu trafiğe ayrılmıs olan karayolu kısmıdır.
Anayol: Ana trafiğe açık olan ve
bunu kesen karayolundaki trafiğin, bu yolu geçerken veya bu yola girerken,
ilk geçis hakkını vermesi gerektiği işaretlerle belirlenmis karayoludur.
Tali yol: Genel olarak üzerindeki
trafik yoğunlugu bakımından, bağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur.
Tasıt yolu (Kaplama) : Karayolunun
genel olarak taşıt trafiğince kullanılan kısmıdır.
Yaya yolu (Yaya kaldırımı): Karayolunun,
taşıt yolu kenarı ile gerçek veya tüzel kişilere ait mülkler arasında kalan
ve yalnız yayaların kullanımına ayrılmıs olan kısmıdır.
Bisiklet yolu: Karayolunun, sadece
bisikletlilerin kullanmalarına ayrılan kısmıdır.
Yaya geçidi: Taşit yolunda, yayaların
güvenli geçebilmelerini sağlamak üzere, trafik işaretleri ile belirlenmiş
alandır.
Kavşak: Iki veya daha fazla karayolunun
kesişmesi veya birleşmesi ile oluşan ortak alandır.
Banket: Yaya yolu ayrılmamıs karayolunda,
taşıt yolu kenarı ile sev bası veya hendek iç üst kenarı arasında kalan
ve olağan olarak yayaların ve hayvanların kullanacaği, zorunlu hallerde
de aracların faydalanabileceği kısımdır.
Şerit: Taşıtların bir dizi halinde
güvenli seyredebilmeleri için taşıt yolunun ayrılmış bir bölümüdür.
Alt geçit: Karayolunun diğer bir
karayolu veya demir yolunu alttan geçmesini sağlayan yapıdır.
Üst geçit: Karayolunun diğer bir
karayolu veya demir yolunu üstten geçmesini sağlayan yapıdır.
Demiryolu geçidi (Hemzemin geçit):
Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği bariyerli veya bariyersiz
geçitlerdir.
Okul geçidi: Genel olarak
okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların çevresinde özellikle
öğrencilerin gecmesi icin taşıt yolunda ayrılmıs ve bir trafik işareti
ile belirlenmiş alandır.
Ada: Yayaların geçme ve durmalarına,
taşıtlardan inip binmelerine yarayan, trafik akımını düzenleme ve trafik
güvenliğini sağlama amacıyla yapılmış olan, araçların bulunamayacağı, koruyucu
tertibatla belirlenmiş bölum ve alanlardır.
Ayırıcı: Taşıt yollarını veya yol
bölümlerini birbirinden ayıran, bir taraftaki taşitların diğer tarafa geçmesini
engelleyen veya zorlaştıran karayolu yapısı, trafik tertibatı veya gereçtir.
Park yeri: Araçların park etmesi
için kullanılan açık veya kapalı alandır.
Karayolu uzeri park yeri: Taşıt
yolundaki veya buna bitişik alanlardaki park yeridir.
Karayolu dışı park yeri: Karayolu
sınır çizgisi dışında olan ve bir geçiş yolu veya servis yolu ile taşıt
yoluna bağlanan park yeridir.
Otomobil: Yapisi itibariyle, sürücüsünden
baska en çok yedi oturma yeri olan ve insan taşıimak için imal edilmiş
bulunan motorlu taşıttır.
Minibus: (Degisik: 16/10/1984 -
3058/1 md.) Yapısı itibariyle sürücüsünden baska sekiz ilaondört oturma
yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.
Kamyonet: Izin verilebilen azami
yüklü ağıliğı 3.500 kg.'i geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu
taşıttır.
Kamyon: Izin verilebilen azami
yüklü ağırlığı 3.500 kg'dan fazla olan ve yük taşımak için imal edilmiş
motorlu taşıttır.
Otobus: (Degisik: 16/1/1984 - 3058/1
md.) Yapısı itibariyle sürücüsünden baska en az onbeş oturma yeri olan
ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.Troleybüsler
de bu sınıfa dahildir.
Çekici: Romork ve yari romorkları
cekmek için imal edilmiş olan ve yük tasımayan motorlu taşıttır.
Arazi taşıtı: Karayolunda yolcu
veya yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri
motordan güç alan veya alabilen motorlu taşıtlardır.
Özel amacli taşıt:Özel amaçla insan
veya eşya taşımak için imal edilmiş olan ve itfaiye,cankurtaran, cenaze,
radyo, sinema, televizyon, kütüphane, araştırma araçları ile bozuk veya
hasara uğramış taşıt ve araçları çekmek veya taşımak, kaldırmak gibi özel
işlerde kullanılan motorlu araçtır.
Kamu hizmeti tasiti: Kamu hizmeti
icin yuk veya yolcu tasimasi yapan butun tasitlardir.
Personel servis araci: (Degisik:
17.10.1996 - 4199/1 md.) Herhangi bir kamu kurum ve kurulusu veya ozel
veya tuzel kisilerin personelini bir akit karsiligi tasiyan sahis veya
sirketlere ait minibus ve otobus turundeki ticari araclardir. Kamu kurum
ve kuruluslari ile özel ve tuzel kisilere ait araclarin kendi personelini
veya yolcusunu tasima isi bu tanimin kapsamina girmez.
Umum servis araci:(Degisik: 17.10.1996
- 4199/1 md.) Okul tasitlari ile personel servis araçlarının birlikte değerlendirilmesidir.
Kamp taşıtı: (Değisik: 17.10.1996
- 4199/1 md.) Yük taşımasında kullanılmayan; iç dizaynı tatil yapmaya uygun
techizatlarla donatilmis, hizmet edebilecegi kadar yolcu tasiyabilen motorlu
tasittir.
Römork: Motorlu aracla cekilen
insan veya yuk tasimak icin imal edilmis motorsuz tasittir.
Yarı römork: Bir kismi motorlu
tasit veya arac uzerine oturan, tasidigi yukun ve kendi agirliginin bir
kısmı motorlu arac tarafindan tasinan romorkdur.
Hafif romork: Azami yuklu agirligi
750 kg'i gecmeyen romork veya yari romorktur.
Motosiklet: Iki veya uc tekerlekli,
sepetli veya sepetsiz motorlu araclardir. Bunlardan karoserisi yuk tasiyabilecek
sekilde sandikli veya ozel bicimde yapilmis olan ve yolcu tasimalarinda
kullanilmayan üç tekerlekli motosikletlere yuk motosikleti (triportor)
denir.
Bisiklet: En cok uc tekerlegi olan
ve uzerinde bulunan insanin adale gucu ile pedal veya el ile tekerlegi
dondurulmek suretiyle hareket eden ve yolcu tasimalarinda kullanilmayan
motorsuz tasitlardir.
Motorlu bisiklet: Silindir hacmi
50 santimetre kupu gecmeyen, icten patlamali motorla donatilmis ve imal
hizi saatte 50 km.'den az olan bisiklettir.
Lastik tekerlekli traktör: Belirli
sartlarda romork ve yari romork cekebilen, ancak ticari amacla tasimada
kullanilmayan tarim araclaridir.
İş makineleri: (Degisik: 17.10.1996
- 4199/1 md.) Yol insaat makineleri ile benzeri tarım,sanayi, bayındırlık,
milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan;
iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş; karayolunda insan,
hayvan, yük taşımasında kullanılamayan motorlu araçlardır.
Tramvay: Genellikle yerleşim birimleri
içinde insan taşımasında kullanılan, karayolunda tekerlekleri raylar
üzerinde hareket eden ve hareket
gücünü dışarıdan sağlayan taşıttır.
Okul tasiti: Genel olarak
okul oncesi, ilkogretim ve orta dereceli okullarin ogrencileri ile sadece
gozetici ve hizmetlilerin tasinmalarinda kullanilan tasittir.
Tasit katari: Karayolunda bir birim
olarak seyretmek uzere birbirine baglanmis tasitlardir.
Arac : Karayolunda kullanilabilen
motorlu, motorsuz ve ozel amacli tasitlar ile is makineleri ve lastik tekerlekli
traktorlerin genel adidir.
Taşıt: Karayolunda insan, hayvan
ve yuk tasimaya yarayan araclardir. Bunlardan makine gucu ile yurutulenlere
"motorlu tasit", insan ve hayvan gucu ile yurutulenlere "motorsuz tasit"
denir.
Surucu: (Degisik: 17.10.1996 -
4199/1 md.) Karayolunda, motorlu veya motorsuz bir araci veya tasiti sevk
ve idare eden kisidir.
Sofor: (Degisik: 17.10.1996 - 4199/1
md. ) Karayolunda, ticari olarak tescil edilmis bir motorlu tasiti suren
kisidir.
Arac sahibi: Arac icin adina yetkili
idarece tescil belgesi verilmis veya sahiplik veya satis belgesi duzenlenmis
kisidir.
İşleten: Arac sahibi olan veya
mulkiyeti muhafaza kaydiyla satista alici sifatiyla sicilde kayitli gorulen
veya aracin uzun sureli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiraci,
ariyet veya rehin alankisidir. Ancak ilgili tarafindan baska bir kisinin
araci kendi hesabina ve tehlikesi kendisine ait olmak uzere islettigi ve
arac uzerinde fiili tasarrufu bulundugu ispat edilirse, bu kimse isleten
sayilir.
Yolcu: Araci kullanan surucu ile
hizmetliler disinda aracda bulunan kisilerdir.
Hizmetli: Araclarda, surucu haric,
arac veya tasima hizmetlerinde sureli veya suresiz calisan kisiler ile
is makinelerinde surucuden gayri kisilerdir.
Durak: Kamu hizmeti yapan yolcu
tasitlarinin yolcu veya hizmetlileri bindirmek, indirmek icin durakladiklari,
isaretlerle belirlenmis yerdir.
Garaj: Araclarin, genellikle uzun
sure durmalari icin kullanilan bakim veya servisinin de yapilabilecegi
kapali veya acik olan yerlerdir.
Terminal: Insan veya esya tasimalarinda,
araclarin indirme, bindirme, yukleme, aktarma yaptiklari ve ayrica bilet
satisi ile bekleme, haberlesme, sehir ulasimi ve benzeri hizmetlerin de
saglandigi yerdir.
Servis istasyonu: Araclarin bakim,
onarim ve servislerinin yapildigi acik veya kapali yerdir.
Akaryakit istasyonu: Araclarin
esas itibariyle akaryakit, yag ve basincli hava gibi ihtiyaclarininsaglandigi
yerdir.
Muayene istasyonu: Araclarin niteliklerini
tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve personeli bulunan ve teknik kontrolu
yapilan yerdir.
Trafik kazasi : Karayolu uzerinde
hareket halinde olan bir veya birden fazla aracin karistigi ölum, yaralanma
ve zararla sonuclanmis olan olaydir.
Durma: Her türlü trafik zorunlulukları
nedeni ile aracın durdurulmasıdır.
Duraklama: Trafik zorunluluklari
disinda araclarin, insan indirmek ve bindirmek, esya yuklemek, bosaltmak
veya beklemek amaci ile kisa bir sure icin durdurulmasidir.
Park etme: Araclarin, durma ve
duraklamasi gereken haller disinda birakilmasidir.
Gecis hakki: Yayalarin ve arac
kullananlarin diger yaya ve arac kullananlara gore, yolu kullanmak sirasindaki
oncelik hakkidir.
Gecis ustunlugu: Gorev sirasinda,
belirli arac suruculerinin can ve mal guvenligini tehlikeye sokmamak sarti
ile trafik kisitlama veya yasaklarina bagli olmamalaridir.
Taşıma sınırı (Kapasite): Bir aracın
güvenle taşıyabileceği en çok yük ağırlığı veya yolcu sayısıdır.
Gabari: Araclarin yuklu veya yuksuz
olarak karayolunda guvenli seyirlerini temin amaci ile uzunluk, genislik
ve yuksekliklerini belirleyen olculerdir.
Azami agirlik: Tasitin guvenle
tasiyabilecegi azami yukle birlikte agirligidir.
Yuksuz agirlik: Uzerinde insan
veya esya (yuk) bulunmayan ve akaryakit deposu dolu olan bir aracin tasinmasi
zorunlu alet, edevat ve donatimi ile birlikte toplam agirligidir.
Yuklu agirlik: Bir tasitin yuksuz
agirligi ile tasimakta oldugu surucu, hizmetli, yolcu ve esyanintoplam
agirligidir.
Azami dingil agirligi: Araclarin
karayolu yapilarindan guvenle ve yapiya zarar vermeden gecebilmeleri icin
saptanan dingil agirligidir.
Azami toplam agirlik: Araclarin
karayolu yapilarindan guvenle ve yapiya zarar vermeden gecebilmeleri
icin saptanan toplam agirliktir.
Trafik isaretleri: Trafigi duzenleme
amaci ile kullanilan isaret levhalari, isikli ve sesli isaretler,yer isaretlemeleri
ile trafik zabitasi veya diger yetkililerin trafigi yonetmek icin yaptiklari
hareketlerdir.
Isaret levhasi: Sabit veya tasinabilir
bir mesnet uzerine yerlestirilmis ve uzerindeki sembol, renk ve yazi ile
ozel bir talimatin aktarilmasini saglayan trafik tertibatidir.
Isikli ve sesli isaretler: Trafigi
duzenlemede kullanilan isikli ve sesli, sabit veya tasinabilir, elle kumanda
edilebilen veya otomatik calisan,
uzerinde cesitli renk, sembol, yazi bulunan ve belirli yanma suresiolan,
isik veya sesle ozel bir talimatin aktarilmasini saglayan trafik tertibatidir.
Isaretleme: Tasit yolu ile bordur,
ada, ayirici, oto korkuluk gibi karayolu elemanlari uzerindeki cesitli
renkte cizgi, sekil, sembol, yazi ve yansitici ve benzerleri ile ozel bir
talimatin aktarilmasini saglayan tertibattir.
Trafikten men: Trafik zabitasinca,
bu Kanunda belirtilen hallerde aracla ilgili belgelerin alinmasi ve aracin
belirli bir yere cekilerek trafikten alikonulmasidir.
Bu Kanunun uygulamasi ile ilgili
diger tanim ve terimler Yonetmelikte gosterilir.
IKINCI KISIM
Kurullar, Kuruluslar, Komisyonlar,
Gorev ve Yetkileri
Gorevli
Kurullar ve Kuruluslar:
MADDE 4-(Degisik:
17.10.1996 - 4199/2 md.) Karayolu guvenligi konusunda hedefleri tespit
etmek, uygulatmak ve koordinasyonu saglamak amaciyla asagidaki kurullar
olusturulmustur.
a) Karayolu
Guvenligi Yuksek Kurulu; Karayolu Guvenligi Yuksek Kurulu Basbakan'in baskanliginda,
Adalet, Icisleri, Maliye, Milli Egitim, Bayindirlik ve Iskan, Saglik, Ulastirma,
Orman Bakanlari ve Koy Hizmetleri Genel Mudurlugu'nun Bagli Oldugu Bakan
ile Jandarma Genel Komutani, Basbakanlik Devlet Planlama Teskilati Mustesari,
Emniyet Genel Muduru ve Karayollari Genel Muduru'nden olusur. Geregi halinde
diger bakanlar da Kurul'a cagrilabilir.Karayolu Guvenligi Yuksek Kurulu,
Trafik Hizmetleri Baskanligi'nca hazirlanarak, Karayolu Trafik Guvenligi
Kurulu'nca uygun gorulen onerileri degerlendirerek karara baglar ve kararlarin
yasama gecirilmesi icin gerekli koordinasyon onlemlerini belirler. Kurul
yilda iki defa olagan, Basbakanin gerek gormesi halinde de olaganustu olarak,gundemle
toplanir.Kurulun sekreterya gorevi Emniyet Genel Mudurlugu'nce yapilir.
Kurulun calismasina iliskin esas ve usuller, Bakanlar Kurulu tarafindan
cikarilacak yonetmelikle belirlenir.
b) Karayolu
Trafik Guvenligi Kurulu;
Karayolu Trafik Guvenligi Kurulu,
Emniyet Genel Mudurlugu Trafik HizmetleriBaskani'nin baskanliginda, Karayolu
Guvenligi Yuksek Kurulu'na katilan kamu kurumlarinin en az daire baskani
seviyesinde gorevlileri, Jandarma Genel Komutanligi, Turk Standartlari
Enstitusu Baskanligi, Turkiye Soforler ve Otomobilciler Federasyonu temsilcisi
ile Icisleri Bakanligi'nca uygun gorulen trafikle ilgili universite, Turkiye
Mimar ve Muhendis Odalari Birligi, Turkiye Trafik Kazalarini Onleme Dernegi
ve Trafik Kazalari Yardim Vakfi'nin birer temsilcisi ve Baskent Buyuksehir
Belediye Baskanindan olusur. Ihtiyac duyulan konularda bilgilerine basvurmak
uzere diger kurum ve kuruluslardan temsilci cagrilabilir.
Kurul ayda bir toplanir, zorunlu
hallerde baskan tarafindan toplantiya cagrilabilir. Karayolu Trafik Guvenligi
Kurulu, Trafik Hizmetleri Baskanligi'nca trafik hizmetlerinin cagdas ve
guvenli bir sekilde yurutulmesi amaciyla onerilen veya katilacak temsilcilerce
onerilecek onlemlerin uygulanabilirligini tartisarak karara baglar.Kurul,
katilmasi gereken uyelerin salt cogunlugu ile toplanir vekatilanlarin cogunlugu
ile karar verir.
Kurulun sekreterya gorevi, ilgili
daire baskanliginca yapilir.
Kurulun gorev ve yetkileri sunlardir
;
1- Trafikle ilgili kuruluslar arasinda
koordinasyon saglanmasina iliskin onerilerde bulunmak,
2- Trafik kazalarinin azaltilmasina
iliskin onerilerde bulunmak,
3- Uygulamada gorulen aksakliklari
tespit etmek,
4- Kendi gorev alanina giren konularla
ilgili yasal duzenlemeden kaynaklanan eksiklikleri belirlemek, Bu Kanunla
ve trafik hizmetleri konusunda diger kanunlarla verilen gorevler;
a) Icisleri Bakanligi'nca,
b) Bu kanunla yetkili kilinan diger
bakanlik, kurulus ve belediyelerce, Icisleri Bakanligi ile işbirliği içinde,
yurutulur.
Emniyet
Genel Mudurlugu'nun, merkez, bolge, il ve ilce trafik kuruluslari, gorev
ve yetkileri:
MADDE 5-
Emniyet Genel Mudurlugu'nun trafik kuruluslari ile bu kuruluslarin gorev
ve yetkileri sunlardir:
a) Kurulus:(Degisik:
17.10.1996 - 4199/3 md.) Bu Kanunla Emniyet Genel Mudurlugu'ne verilen
gorevler Emniyet Genel Mudurlugu'ne bagli olarak kurulan Trafik Hizmetleri
Baskanligi'nca yurutulur. Trafik Hizmetleri Baskanligi, Emniyet Genel Mudur
Yardimcisi tarafindan yurutulur. Emniyet Genel Mudurlugu'nun merkez, bolge,
il ve ilce trafik zabitasi kuruluslari Trafik Hizmetleri Baskanligi'na
bagli olarak calisir. Araclara ve suruculere ait islemleri yapmak, plaka
ve belgelerini vermek ve bu amaca yonelik hizmetleri yurutmek uzere her
ilde ve gerekli gorulen ilcelerde tescil sube veya burolari kurulur.Tescil
sube veya burolarinda emniyet hizmetleri sinifi personelinden ayri olarak
teskilat ve kadrolarindagosterilen sayida genel idare ve teknik hizmetler
sinifinda personel ile sozlesmeli personel calistirilabilir.
b) Gorev ve yetkiler:
1. Araclari, bu Kanuna gore araclarda
bulundurulmasi gerekli belge ve gerecleri, suruculeri ve bunlara ait belgeleri,
suruculerin ve karayolunu kullanan diger kisilerin kurallara uyup uymadigini,
trafik duzenlemelerinin ve cesitli tesislerin bu Kanun hukumlerine uygun
olup olmadigini denetlemek,
2. Duran ve akan trafigi duzenlemek
ve yonetmek,
3. (Mulga:17.10.1996 - 4199/47
md.)
4. El koydugu trafik kazalarinda
trafik kaza tespit tutanagi duzenlemek,
5. Trafik sucu isleyenler hakkinda
tutanak duzenlemek, gerekli islemleri yapmak ve takip etmek,
6. Trafik kazasi neticesinde hastalanan
veya yaralananlarin bakimlarini saglayacak tedbirlerin suratle alinmasina
yardimci olmak ve yakinlarina haber vermek,
7. Araclarin tescil islemlerini
yaparak belge ve plakalarini vermek,
8. (Degisik: 17.10.1996 - 4199/3
md.) Suruculerin belgelerini vermek,
9. Ulke capinda tasitlarin ve suruculerin
sicillerini tutmak, teknik ve hukuki degisikliklerini islemek, istatistiki
bilgileri toplamak ve degerlendirmek,
10.Trafik kazalarinin olus nedenleri
ile ilgili tum unsurlari kapsayan istatistik verileri ve bilgilerini toplamak,degerlendirmek,
sonuclarina gore gereken onlemlerin alinmasini saglamak ve ilgili kuruluslara
teklifte bulunmak,
11. (Degisik: 17.10.1996 - 4199/3
md.) Hasar tazminati odemelerini hizlandirmak amaciyla, sigorta sirketlerince
istenecek gerekli bilgi ve belgeleri vermek,
12. Ayrica bu Kanunla ve bu Kanuna
gore cikarilmis olan yonetmeliklerle verilen diger gorevleri yapmaktir.
Trafik kuruluslarinin, calisma sekil ve sartlari, gorevlendirilecek personelin
nitelikleri, secimi, calisma usulleri, gorev, yetki ve sorumluluklarina
ait esaslar Icisleri Bakanligi'nca cikarilacak yonetmelikte belirtilir.
Trafik
zabitasinin, gorev ve yetki siniri ile genel zabitanin trafik hizmetlerini
yurutmeye iliskin yetkisi:
MADDE 6-
Trafik zabitasi ve genel zabitanin gorev ve yetki siniri;
a) Trafik zabitasi:
(Birinci fikra mulga:Degisik: 17.10.1996
- 4199/4 md.)
Trafik zabitasinin asli gorevi
trafik hizmetlerini yurutmektir.
Trafik zabitasi gorevi sirasinda
karsilastigi acil ve zorunlu hallerde genel zabita gorevi yapmakla da yetkilidirMulki
idare amirlerince, emniyet ve asayis bakimindan zorunlu gorulen haller
disinda, trafik zabitasina genel zabita gorevi verilemez, arac, gerec ve
ozel techizati trafik hizmetleri disinda kullanilamaz.
b) (Degisik: 17.10.1996 - 4199/4
md.Degistirilerek kabul: 25.05.1997-4262/1 md.) Genel Zabita: Trafik zabitasinin
bulunmadigi veya yeterli olmadigi yerlerde polis; polisin ve trafik teskilatinin
gorev alani disinda kalan yerlerde de Jandarma, trafik egitimi almis subay,
astsubay ve uzman jandarmalar eliyle
yonetmelikte belirtilen esas ve
usullere uygun olarak trafigi duzenlemeye ve trafik suclarina elkoymaya
gorevli ve yetkilidir.
Karayollari
Genel Mudurlugu'nun gorev ve yetkileri:
MADDE 7-
Karayollari Genel Mudurlugu'nun bu Kanunla ilgili gorev ve yetkileri sunlardir:
a) Yapim ve bakimindan sorumlu
oldugu karayollarinda can ve mal guvenligi yonunden gerekli duzenleme ve
isaretlemeleri yaparak onlemleri almak ve aldirmak,
b) Tum karayollarindaki isaretleme
standartlarini tespit etmek, yayinlamak ve kontrol etmek,
c) (Mulga: 17.10.1996 - 4199/5
md.)
d) Trafik ve arac teknigine ait
gorus bildirmek, karayolu guvenligini ilgilendiren konulardaki projeleri
incelemek ve onaylamak,
e) Yapim ve bakimindan sorumlu
oldugu karayollarinda, Icisleri Bakanligi'nin uygun gorusu alinmak suretiyle,
yonetmelikte belirlenen hiz sinirlarinin ustunde veya altinda hiz sinirlari
belirlemekve isaretlemek,
f) Trafik kazalarinin olus nedenlerine
gore verileri hazirlamak ve karayollarinda gerekli onleyici teknik tedbirleri
almak,
g) Yapim ve bakimindan sorumlu
oldugu karayollarinda trafik guvenligini ilgilendiren kavsak, durak yeri,aydinlatma,
yol disi park yerleri ve benzeri tesisleri yapmak, yaptirmak veya diger
kuruluslarca hazirlanan projeleri tetkik ve uygun olanlari tasdik etmek,
h) Yetkili birimlerce veya trafik
zabitasinca tespit edilen trafik kaza analizi sonucu, altyapi ve yolun
fiziki yapisi ile isaretlemeye dayali kaza sebepleri goz onunde bulundurularak
onerilen gerekli onlemleri almak,
i) Araclarin agirlik kontrollerini
yapmak veya yaptirmak, aykiri gorulen hususlar hakkinda suc veya ceza tutanagi
duzenlemek,
j) (Degisik: 17.10.1996 - 4199/5
md.) Tescile bagli araclarin muayenelerini yapmak veya yaptirmak ve bu
Kanunun 13, 14, 16, 17, 18, 35, 47/a ve 65. maddeleri hukumlerine aykiri
hareket edenler hakkinda suc veya ceza tutanagi duzenlemek; 47 nci maddesinin
(b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen kural ihlallerinin tespiti halinde,
durumu bir tutanakla belirlemek ve gerekli islemin yapilmasi icin en yakin
trafik kurulusuna teslim etmek,
k) Bu Kanunla ve bu Kanuna
gore cikarilmis olan yonetmeliklerle verilen diger gorevleri yapmaktir.
(Son fikra mulga: 28/3/1985
- 3176/16 dm.)
Milli
Egitim, Saglik ve Ulastirma Bakanliklarinin gorev ve yetkileri:
MADDE 8-(Degisik:
18/1/1985- THK 245/1 dm. aynen kabul: 28/3/1985- 3176/1 dm.) Bu Kanun acisindan
Milli Egitim, Saglik ve Ulastirma Bakanliklarinin gorev ve yetkileri sunlardir:
a) Milli Egitim Bakanligi:
1. Motorlu arac suruculerinin yetistirilmesi
icin 123 uncu madde geregince surucu kurslari acmak, ozel surucu kursu
acilmasina izin vermek, bunlari her safhada denetlemek,
2.(Degisik: 17.10.1996 - 4199/6
md.) Resmi ve ozel kurslarda egitilenlerin sinavlarini yapmak, basarili
olanlara sertifika verilmesini saglamak,
3.(Degisik: 17.10.1996 - 4199/6
md.) Okul oncesi, okul ici ve okul disi trafik egitimini duzenleyen trafik
genel egitim plani hazirlamak ve ilgili kuruluslarla isbirligi yaparak
uygulamak.
b) Saglik Bakanligi:
1- Karayollarinda meydana gelen
trafik kazalari ile ilgili ilk ve acil yardim hizmetlerini planlamak ve
uygulamak,
2- Trafik kazalarinda yaralananlarin
en kisa zamanda saglik hizmetlerinden istifadelerini temin etmek uzere,
Icisleri Bakanligi'nin uygun gorusu de alinarak karayollari uzerinde ilk
yardim istasyonlari kurmak, bu istasyonlara gerekli personeli, arac ve
gereci saglamak,
3- Her ilde trafik kazalari icin
egitilmis saglik personeli ile birlikte yeteri kadar ilk ve acil yardim
ambulansi bulundurmak,
4- Bu Kanunla ve mevzuatla verilen
trafikle ilgili diger gorevleri yapmak.Universitelere bagli hastaneler
ve diger butun resmi ve ozel saglik kurum ve kuruluslari, acil olarak kendilerine
getirilen trafik kazasi gecirmis kisilere, Saglik Bakanligi tarifesini
uygulamak suretiyle, vermis olduklari hizmetlerin bedelinin tamamini yukumlu
sigorta sirketlerinden tahsil ederler.
Saglik Bakanligi bu gorevlerin
yerine getirilmesi ile ilgili olarak; verilen hizmetlerin bedellerini yukumlu
sigorta sirketlerinden tahsil etmek icin Maliye Bakanligi'nin gorusunu
alarak doner sermaye saymanligi kurar. Bu amacla doner sermaye saymanligi
tarafindan tahsil edilen gelirin tamami, bu Kanun ile Saglik Bakanligi'na
verilen gorevlerin yerine getirilmesinde kullanilir.
Saglik Bakanligi tarafindan yapilan
harcamalarin tamami, Saglik Bakanligi Doner Sermaye Isletmesi'ne 8 isgunu
icinde yukumlu sigorta sirketlerince odenir.Saglik Bakanligi Trafik Hizmetleri
Doner Sermaye Isletmesi'nin verdigi hizmetler icin uygulayacagi fiyat tarifesi,Karayolu
Trafik Guvenligi Kurulu'nun da uygun gorusu alinarak Saglik Bakanligi'nca
belirlenir. Sigorta sirketleri, zorunlu mali sorumluluk sigortasi gecerli
teminat limitleri ve sartlari dahilinde odemekle yukumlu bulunduklari tutari
asan kismi icin Garanti Fonu'na basvurur. Buna iliskin usul ve esaslar
Saglik Bakanligi'nin gorusu alinarak HazineMustesarligi'nin bagli bulundugu
Bakanlikca cikarilacak bir yonetmelikle duzenlenir.
c) Ulastirma Bakanligi
Ulastirma Bakanligi'nin ilgili
birimleri bu Kanun ve diger mevzuatla verilen hizmetleri yapmak, bu Kanunacisindan
karayolu tasimasina iliskin gerekli koordinasyonu saglamak.
Tarim,
Orman ve Koyisleri Bakanligi'nin gorev ve yetkileri:
MADDE 9-
(Degisik: 18/1/1985- KHK- 245/2 md. aynen kabul: 28/3/1985- 3176/2 md.)
Bu Kanuna gore, Tarim, Orman ve Koyisleri Bakanligi'nin gorev ve yetkileri
sunlardir:
a) Orman yollarinda;
1. Trafik duzeni ve guvenligi acisindan
ana orman yollari ile gerekli gorulen diger orman yollarinda isaretlemeler
yaparak tedbir almak ve aldirmak,
2. Bu Kanunla ve bu Kanuna gore
cikarilan yonetmeliklerle orman yollari icin verilen trafikle ilgili diger
gorevleri yapmak,
b) Koy yollarinda;
1. Trafik duzeni ve guvenligi acisindan
gerekli duzenleme ve isaretlemeleri yaparak, tedbir almak ve aldirmak,
2. Yol guvenligini ilgilendiren
konulardaki; kavsak, durak yeri, yol disi park yeri, aydinlatma ve benzeri
tesislerin projelerini incelemek ve gerekenleri onaylamak,
3. Yapim ve bakimindan sorumlu
oldugu karayollarinda 17 nci maddede sayilan tesisler icin, baglantiyi
saglayacak gecis yollari yonunden izin vermek,
4. Yetkili birimlerce veya trafik
zabitasinca tespit edilen trafik kaza analizi sonucu, karayolu yapisi ve
isaretlemeye dayali kaza nedenleri goz onunde bulundurularak gerekli tedbirleri
almak,
5. Bu Kanunla ve bu Kanuna gore
cikarilan Yonetmeliklerle koy yollari icin verilen trafikle ilgili diger
gorevleri yapmak, Koy yollari icin sayilan gorev ve hizmetlerden zorunlu
ve gerekli gorulenler, orman yollari icin de uygulanabilir.
Belediye
trafik birimleri, gorev ve yetkileri:
MADDE 10- (Degisik:
18/1/1985- KHK 245/3 md.aynen kabul: 28/3/1985- 3176/3 md.) Bu Kanunla
belediyelere verilen gorevler il ve ilce trafik komisyonlari ve mahalli
trafik birimleri ile isbirligi yapilarak yurutulur.
a) Kurulus
Her belediye baskanligi bunyesinde,
hizmet kapasitesi goz onunde tutularak Icisleri Bakanligi'nca tespit edilecek
olculere ve genel hukumlere gore, belediye trafik sube mudurlugu, sefligi
veya memurlugu kurulur.
b) Gorev ve yetkiler
1. Yapim ve bakimindan sorumlu
oldugu yollari trafik duzeni ve guvenligini saglayacak durumda bulundurmak,
2. Gerekli gorulen kavsaklara ve
yerlere trafik isikli isaretleri, isaret levhalari koymak veyer isaretlemeleri
yapmak,
3. Karayolu yapisinda ve uzerinde
yapilacak calismalarda gerekli tedbirleri almak, aldirmak ve denetlemek,
4. Karayolunda trafik icin tehlike
teskil eden engelleri gece veya gunduze gore kolayca gorulebilecek sekilde
isaretlemek veya ortadan kaldirmak,
5. Yol yapisi veya isaretleme yetersizligi
yuzunden trafik kazalarinin vuku buldugu yerlerde, yetkililerce teklif
edilen tedbirleri almak,
6. Cocuklar icin trafik egitim
tesisleri yapmak veya yapilmasini saglamak,
7. Bu Kanun ve bu Kanuna gore cikarilan
yonetmeliklerle verilen diger gorevleri yapmak.
MADDE 11- (Mulga: 18/1/1985 KHK 245m/18 md.)
Il
ve Ilce Trafik Komisyonlari'nin kurulusu ile gorev ve yetkileri
MADDE 12-
(Degisik: 17.10.1996 - 4199/7 md.) Il ve Ilce Trafik Komisyonlari'nin kurulusu
ile gorev ve yetkileri:
a) Kurulus:
Il sinirlari icinde mahalli ihtiyac
ve sartlara gore trafik duzeni ve guvenligi bakimindan Yonetmelikte gosterilen
konular ve esaslar cercevesinde, illerde vali veya yardimcisinin baskanliginda,
belediye, emniyet, jandarma, milli egitim, karayollari ve Turkiye Soforler
ve Otomobilciler Federasyonu'na bagli ilgili odanin temsilcileri; Valilikce
uygun gorulen trafikle ilgili universite, oda, vakif ve kamuya yararli
dernek veya kuruluslarin birer temscilcisinden olusan Il Trafik Komisyonu,
ilcelerde kaymakamin baskanliginda, ayni kuruluslarin yoneticileri veya
gorevlendirecekleri temsilcilerinin katildigi Ilce Trafik Komisyonu kurulur.
Kuruldaki universite, vakif ve kamuya yararli dernek veya kuruluslarin
temsilcilerinin toplam sayisi 3'u gecemez. Kurulusu bulunan yerler haric,
Ilce Trafik Komisyonlari'na karayollari temsilcisinin katilmasi zorunlu
degildir.Gundem konulari vali veya kaymakamlar tarafindan belirlenir.Bu
komisyonlara, oy hakki olmaksizin gorusleri alinmak uzere, diger kurulus
temsilcileri de cagrilabilir. Kararlar oy coklugu ile alinir. Oylarin esitligi
halinde baskanin bulundugu taraf cogunluk sayilir. Il Trafik Komisyonu
kararlari valinin onayi ile yururluge girer. Il ve Ilce Trafik Komisyonu
kararlarini butun resmi ve ozel kuruluslar uygulamakla yukumludur. Ilce
Trafik Komisyonu kararlari, Il Trafik Komisyonunca incelenip vali tarafindan
onaylandiktan sonra yururluge girer.
b) Gorev
ve yetkiler:
1. Il sinirlari icinde mahalli
ihtiyac ve sartlara gore trafik duzeni ve guvenligini saglamak amaciyla
gerekli tedbirleri almak,
2. Trafigin duzenli bir sekilde
akimini saglamak bakimindan alt yapi hizmetleri ile ilgili tedbirleri almak,
trafikle ilgili sorunlari cozumlemek, butun ulkeyi ilgilendiren Karayolu
Trafik Guvenligi Yuksek Kurulu'nun mudahalesini gerektiren hususlari Icisleri
Bakanligi'na iletmek,
3. Karayolu tasimaciligina ait
mevzuat hukumleri sakli kalmak uzere, trafik duzeni ve guvenligi yonunden
belediye sinirlari icinde ticari amacla calistirilacak yolcu ve yuk tasitlari
ile motorsuz tasitlarin calisma sekil ve sartlari, calistirilabilecegi
yerler ile guzergahlarini tespit etmek ve sayilarini belirlemek,
4. Gercek ve tuzel kisiler ile
resmi ve ozel kurum ve kuruluslara ait otopark olmaya musait bos alan,
arazi ve arsalari gecici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunlarin sahiplerine
veya ucuncu kisilere isletilmesi icin izin vermek,
5. Bu Kanunla ve diger mevzuatla
verilen gorevleri yapmak.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Karayolu Trafik Guvenligi, Trafik
Isaretleri, Yapi ve Tesisler
Karayolu
trafik guvenligi:
MADDE 13-
Karayolunun yapim ve bakimi ile gorevli ve sorumlu butun kuruluslar karayoluyapisini,
trafik guvenligini saglayacak durumda bulundurmakla yukumludurler. Cesitli
kisi, kurum ve kuruluslar, karayolu yapisinda yapacaklari ve esaslari yonetmelikte
belirtilen calismalarda;
a) Yolun yapim ve bakimi ile gorevli
kurulustan izin almak,
b) Calismalari, gerekli onlemleri
alarak, aldirarak ve devamliligini saglayarak, trafik akimini ve guvenligini
bozmayacak tarzda yapmak,
c) Zorunlu nedenlerle meydana gelen
ariza, engel ve benzerlerini en kisa zamanda ortadan kaldirarak
karayolunu, kullananlara ve araclara
zarar vermeyecek duruma getirmek,
d) Sehirici karayolu kenarinda
cesitli tesislerin yapimi suresince; kaldirimlarda, tunel, tunel aydinlatilmasi
ve benzerlerini yaparak guvenli gecis saglamak ve yaya yollarini trafige
acik bulundurmak , Zorundadirlar. Bu calismalar sirasinda meydana getirilen
tehlikeli durum ve engeller butun sorumluluk, bunlari yaratan kisilere
ait olmak uzere zabitaca kaldirilir, yapilan masraflar sorumlulara odetilir.
(Dorduncu
fikra:18/1/1985 - KHK 245/16 md.)
(Degisik
: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hukumlerine uymayanlar fiil baska bir
suc olustursa bile ayrica 7.200.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Karayolu
yapisi ve trafik isaretlerinin korunmasi:
MADDE 14-
Karayolu yapisi ve trafik isaretleri ile ilgili olarak;
a) Karayolu yapisi uzerine, trafigi
guclestirecek, tehlikeye sokacak veya engel yaratacak, trafik isaretlerinin
gorulmelerini engelleyecek veya guclestirecek sekilde bir sey koymak, atmak,
dokmek, birakmak ve benzeri hareketlerde bulunmak,
b) Karayolu yapisini, trafik isaretlerini
ve karayoluna ait diger yapi ve guvenlik tesislerini, uzerlerine yazi yazarak,
cizerek veya baska sekillerde bozmak, yerlerini degistirmek veya ortadan
kaldirmak, Yasaktir. Meydana gelen tehlike ve engeller, ilgili kuruluslar
ve zabitaca ortadan kaldirilir, bozukluk ve eksiklikler yolun yapim ve
bakimindan sorumlu kurulusca derhal giderilir, zarar karsiliklari ve masraflar
sorumlulara ödetilir. (Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde
hukmune uymayanlara 7.200.000 lira para cezasi verilir.
Trafik isaretleri:
MADDE 15-
Trafigi duzenlemede kullanilan isaret levhalari, isikli ve sesli isaretler,
yer isaretlemeleri ile benzeri trafik isaretleri, karayolunun yapim ve
bakimi ile gorevli kuruluslarca, temin ve tesis edilerek surekliligi ve
islerligi saglanir.
(Ikinci fikra mulga:18/1/1985 -
KHK 245/16 Md.)
Gorulen eksiklikler ilgili kuruluslara
bildirilerek giderilmesi saglatilir.
Trafik isaretlerinin standart,
anlam, nicelik ve nitelikleri ile diger esaslari Icisleri Bakanligi'nin
gorusu alinarak Bayindirlik ve Iskan Bakanligi'nca cikarilacak yonetmelikte
gosterilir.
Karayolu
disinda, kenarinda veya uzerindeki diger levhalar, isiklar ve isaretlemeler:
MADDE 16-
Karayolu disinda, kenarinda veya karayolu siniri icinde, trafik isaretlerinin
gorulmelerini engelleyecek, anlamlarini degistirecek veya guclestirecek,
tereddude sebep olacak veya yaniltacak ve trafik icin tehlike veya engel
yaratacak sekilde levhalar, isiklar, isaretlemeler ile, agac, direk, yangin
muslugu, cesme, parmaklik gibi yapi elemanlari veya benzerlerini dikmek,
koymak veya bulundurmak yasaktir. (Degisik: 18/1/1985- KHK 245/5 md.; aynen
kabul : 28/3/1985- 3176/5 md.) Zorunlu hallerde bunlarin
bulunabilecegi yer, nitelik ve
nicelikleri ile hangi sartlarda bulunabilecegi, hangilerinin izne bagli
oldugu bunlarla ilgili diger esaslar ve 13 uncu maddede belirtilen
karayolu yapisinda yapilacak calismalar ile ilgili esaslar, Icisleri Bakanligi'nin
gorusu alinarak Bayindirlik ve Iskan Bakanligi'nca cikartilacak yonetmelikle
duzenlenir. Verilen izinler, ilgili valilige bildirilir.
(Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.)
Bu madde hukumlerine aykiri hareket edenler 72.000.000 lira para cezasi
ile cezalandirilirlar.Ayrica, bunlar butun sorumluluk ve giderler mal sahibine
ait olmak uzere yolun yapim ve bakimi ile ilgili kurulusca kaldirilir.
Belediye
sinirlari disinda karayolu kenarindaki yapi ve tesisler:
MADDE 17-
Karayollarinda her iki taraftan sinir cizgisine elli metre mesafe icinde
baglantiyi saglayacak gecis yollari yonunden; akaryakit, servis, dolum
ve muayene istasyonlari, umuma acik park yeri ve garaj, terminal, fabrika,
ishani, carsi ,pazar yeri, eglence yerleri, turistik yapi ve tesisler,
insaat malzemesi ocak ve harmanlari, maden ve petrol tesisleri, arac bakim,
onarim ve satim isyerleri ve benzeritrafik guvenligini etkileyecek yapi
ve tesisler icin, o karayolunun yapim ve bakimi ile sorumlu kurulustan
izin alinmasi zorunludur. Verilen izinler, ilgili valilige bildirilir.
Izinsiz yapilan bu gibi tesislerin yapimi ve isletilmesi yetkililerce durdurulacagi
gibi, yonetmelikteki sartlar yerine getirilmeden isletme izni verilmez
ve baglanti yolu, her turlu gider sorumlulara ait olmak uzere yolun yapim
ve bakimi ile ilgili kurulusca ortadan kaldirilir.
(Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.)
Bu madde hukumlerine uymayanlar 72.000.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Belediye
sinirlari icinde bulunan karayolu kenarindaki yapi ve tesisler:
MADDE 18-
(Degisik: 18/01/1985 - KHK 245/6 md.; aynen kabul: 28/03/1985- 3176/6 md.)
Belediye sinirlari icindeki karayollari kenarinda yapilacak veya acilacak
17 nci madde de sayilan yapi ve tesisler icin;
a) Belediyelerden izin alinmasi,
b) (Degisik:17.10.1996 - 4199/8
md.) Belediyelerce bu iznin verilmesinde, trafik guvenligi bakimindan bu
tesisler hakkindaki Yonetmelikte belirlenen sartlarin yerine getirilmesini
saglamalari ve ayrica Karayollari Genel Mudurlugu'nun yapim ve bakimindan
sorumlu oldugu karayolu kenarinda yapilacak ve acilacak olanlarin bu yollara
baglantilari icin bu Genel Mudurlugun ilgili bolge mudurlugunden uygun
gorus almalari, Zorunludur.
Izinsiz yapilan bu gibi tesislerin
yapimi ve isletilmesi yetkililerce durdurulacagi gibi, yonetmelikteki sartlar
yerine getirilmeden isletme izni verilmez ve baglanti yolu, her turlu gider
sorumlulara ait olmak uzere yolun yapimi ve bakimi ile ilgili kuruluslarca
ortadan kaldirilir. (Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hukumlerine
aykiri olarak izinsiz yapi yapanlar 72.000.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Bu madde ve 17 nci maddede belirtilen tesislere ait sartlar; izin ve denetim
esaslari Bayindirlik ve Iskan Bakanligi'nca duzenlenen yonetmelikte gosterilir.
DORDUNCU KISIM
Tescil ve Trafik Belgeleri, Tescil
Plakalari, Motorlu Araclara Ait Sartlar ve Muayene
BIRINCI BOLUM
Tescil ve Trafik Belgeleri, Tescil
Plakalari
Tescil
belgesi alma zorunlulugu:
MADDE 19-
Arac sahipleri araclarini yonetmelikte belirtilen esaslara gore yetkili
kurulusa tescilettirmek ve tescil belgesi almak zorundadirlar.
Ancak:
a)Tescil edildigi ulkenin tescil
belgesi ve tescil plakasi bulunan ve gecici olarak Turkiye'ye girmesine
izinverilmis olan araclar,
b)Tescil edildigi ulkenin tescil
belgesi ve tescil plakasi bulunan ikili ve cok tarafli anlasmalara gore,Turkiye'de
tescil zorunlulugundan muaf tutulmus araclar,
c)Arac imal, ithal, ihrac edenlerin
ve saticiligini yapanlarin, ithal, ihrac, depolama, teshir ve satis amaciyla
gecici olarak bu islere mahsus yerlerde maliki olarak bulundurduklari motorlu
araclar,
d)Tescil zorunlulugu bulunan motorlu
tasitlarla cekilenler ile 22 nci maddenin (c) bendine gore tescili gerekli
gorulenler haric, butun motorsuz tasitlar,
Bu hukmun disindadir.
Tescil
suresi ve bildirme mecburiyeti
MADDE 20-
(Degisik: l8.01.l985- THK 245/7 Md. degistirilerek kabul: 28.3.l985- 3176/7
md.) Tescil sureleri, satis ve devirler, noterlerin sorumlulugu ile ilgili
esaslar sunlardir:
a) Arac sahipleri ;
1. Tescili zorunlu ve ilk tescili
yapilacak olan araclarin satin alma veya gumrukten cekme tarihindenitibaren
uc ay icinde tescili icin; hurdaya cikarilma halinde cikarilis tarihinden
itibaren 1 ay icinde tescilin silinmesi icin; yazili olarak ilgili tescil
kurulusuna basvurmak,
2. Tescilin yapilmasi veya
silinmesi icin de yonetmelikte belirtilen bilgi ve belgeleri saglamak ,
Zorundadirlar.
b) Araclarin giris islemlerini
yapan gumruk idareleri bu durumu 15 gun icinde arac sahiplerinin beyan
ettikleri tescil kurulusuna bildirmekle yukumludurler.
c) Tescil belgesi, aracin baskasina
satis veya devrine, hurdaya cikarilmasina veya aracta, yonetmelikte belirtilen
niteliklerin degismesine kadar gecerli sayilir.
d) (Degisik:17.10.1996 - 4199/9
md. Degistirilerek kabul: 25.05.1997-4262/2 md.) Tescil edilmis araclarin
her cesit satis ve devirleri, aracin motorlu tasitlar vergisi borcu bulunmadigina
dair belgenin ibrazi halinde arac sahibi adina duzenlenmis tescil belgesi
esas alinarak noterlerce yapilir.Bu satis, noterlerce tescil belgesine
tarih konularak ve tasdik edilmek suretiyle islenir.Ayrica, tescil edilmis
araclarin satis ve devir islemleri noterler tarafindan siciline islenmek
uzere islemin tamamlanmasini muteakip en gec 15 is gunu icinde ilgili tescil
kurulusu ile Vergi Dairesi Mudurlugu'ne bildirilir. Noterlerin vergi dairesi
mudurluklerine satis islemlerini bildirmesi uzerine, intikal eden araclarin
vergi kayitlari, satis sozlesmesinin duzenlendigi tarih itibariyle,197
sayili Motorlu Tasitlar Vergisi Kanunu hukumleri uyarinca onceki malikin
vergi mukellefiyetine son verilir. Ayrica, yeni malik adina vergi mukellefiyeti
tesis edilir.Tescil surelerini gecirdigi tespit edilen araclar trafikten
men edilir. Aracin trafikten men edildigi yer tescil kurulusunda, aracin
alici adina tescil islemleri yaptirilir. Bu sure icinde aracta veya tasinan
yukte meydana gelecek zararlar, yeni arac sahibine aittir.Noterlerce yapilmayan
her cesit satis ve devirler gecersizdir.
e) Tescilli araclari satin veya
devir alanlar, gerekli bilgi ve belgeleri saglayarak ilgili tescil kurulusundan
bir ay icinde adlarina tescil belgesi almak zorundadirlar.(Degisik : 25.05.1997-4262/4
md.) Arac satin alip, bu maddenin (a) bendinin (1) numarali a bendi ile
(e) bendi hukmlerine uymayanlara 3.600.000 lira para cezasi, (d) bendi
hukmune uymayan noterlere ise 28.800.000 lira hafif para cezasi verilir.Ayrica,
satis ve devirlerde belirlenen surelerde alici adina tescili yapilmadan
trafige cikarilan araclar, tescil yapilincaya kadar trafik zabitasinca
trafikten men edilir.
Trafik
belgesi ve tescil plakasi alma zorunlulugu:
MADDE 21-
Tescil
edilen araclar, "Trafik Belgesi" ve "Tescil Plakasi " almadan karayoluna
cıkarılamaz.(Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hukmune uymayan
suruculer 14.400.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.Bu gibi araclar
eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten men edilir.Trafik belgesi, tescil
belgesi gecersiz duruma gelince surekli olarak, uzerinde eksiklik ve yanlis
bilgi bulunmasi halinde gecici olarak trafik zabitasinca geri alinir.
Belge
ve plaka vermeye yetkili kuruluslar:
MADDE 22-
(Degisik: 18.l.l985 - KHK 245/8 Md, aynen kabul: 28.3.l985 - 3176/8 md.)
Yonetmelikte gosterilen esaslara gore:
a) Askeri maksatlarla kullanilan
Turk Silahli Kuvvetleri'ne ait butun araclar ile cesitli anlasmalara gore
askeri amacla yurdumuzda bulunan kuruluslara ait araclarin tescilleri Turk
Silahli Kuvvetleri'nce,
b) Rayli sistemle calisan araclarin
tescilleri, kullanildigi yerlere gore ait oldugu kuruluslarinca,
c) Is makinesi turunden araclarin
tescilleri;
1.Kamu kuruluslarina ait olanlar
ilgili kuruluslarca,
2. (Degisik: 17.10.1996 - 4199/10
md.) Ozel veya tuzel kisilere ait olanlardan; tarim kesiminde kullanilanlar
ziraat odalarinca, tarim kesiminde kullanilanlarin disinda kalan ve sanayi,
bayindirlik ve diger kesimlerde kullanilanlarin tescilleri, uyesi olduklari
ticaret, sanayi, veya ticaret ve sanayi odalarinca,
d) Tarim kesiminde kullanilanlar
haric Il Trafik Komisyonlarindan karar alinmak sarti ile motorsuz tasitlardan
gerekli gorulenlerin tescilleri belediyelerce,
e) Yukaridaki bentlerde sayilanlar
disinda kalan butun motorlu araclarin tescilleri trafiktescil kuruluslarinca,Yapilir,
belge ve plakalar verilir.
Belge
ve plakalarin araclar uzerinde bulundurulmasi zorunlulugu:
MADDE 23-
Araclar, tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakalari arac uzerinde
ve uygun durumda bulundurulmadan trafige cikarilamaz.
(Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.)
Bu madde hukmune uymayanlar 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Trafik
belgesi verilmesi icin zorunlu belgeler:
MADDE 24-
(Degisik:
birinci fikra:18/01/1985- KHK 245/9 md.; aynen kabul : 28/03/1985-3176/9md.)
Trafik belgesi verilebilmesi icin araca ait tescil belgesi ve mali sorumluluk
sigorta belgesinin ibrazı zorunludur.Tescil belgesi, trafik belgesi ve
tescil plakalarinin verilmesi sartlari, gecerlilikleri, sureleri, nitelik
ve nicelikleri ile diger esaslar yonetmelikte gosterilir.
Gecici
trafik belgeleri ile gecici tescil plakalari:
MADDE 25-
Tescilsiz
olup, karayolunda gecici olarak kullanilacak araclara mali mesuliyet sigortasi
yaptirilmis olmak sarti ile ilgili tescil burosundan gecici trafik belgesi
ile gecici tescil plakasi alinmasi zorunludur.Gecici trafik belgeleri ve
gecici tescil plakalarinin cesitleri, verilme sartlari, gecerlilik sureleri,
nicelik ve nitelikleri, yurtdisindan getirilecek veya yurtdisina goturulecek
olan araclara, gecici tescil plakasi verilmesi sartlari ile diger esaslar
yonetmelikte belirtilir. (Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hukumlerine
uymayanlar 3.600.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar. Ayrica, trafik
zabitasinca bu gecici belge ve plakalar iptal edilerek, araclar trafikten
men edilir.
Araclara
ait trafik ayirim isaretleri ve diger isaretler:
MADDE 26-
Belirli araclarda, calisma yerini ve seklini, kapasite ve diger niteliklerini
belirleyen plaka, isik, renk, sekil, sembol ve yazi gibi ayirim isaretleri
bulundurulmasi zorunludur.(Degisik:17.10.1996 - 4199/11 md.) Araclarin
disinda bulundurulmasi zorunlu isaretlerden baska, araclara; reklam, yazi,
isaret, resim, sekil, sembol, ilan, flama, bayrak ve benzerlerinin takilmasi,
yazilmasi, sesli ve isikli donanimlarin bulundurulmasi ve izin verilmesine
dair esas ve usuller ile diger hususlar Icisleri Bakanligi'nca cikarilacak
yonetmelikte gosterilir.(Degisik:17.10.1996 - 4199/11 md.) Ticari araclarda
bulundurulmasina izin verilen reklamlar icin bu kurumlarca alinan reklam
bedelinin % 25'i Trafik Hizmetleri Gelistirme Fonu hesabina aktarilir.
Bu madde uyarinca belirtilen fona aktarilan tutarlarin tamami munhasiran
trafik hizmetlerinde kullanilir.(Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.) Bu maddenin
birinci fikrasi hukmune uymayan suruculer 1.800.000 lira para cezasi ile
cezalandirilirlar. Ikinci fikrasina gore cikarilacak yonetmelik hukumlerine
aykiri davranan suruculer de 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilir.
Surucu ayni zamanda arac sahibi degilse, ayrica tescil plakasina da ayni
miktar icin ceza tutanagi duzenlenir.Ayirim isaretleri bulunmayan araclar
trafik zabitasinca trafikten men edilir. Yonetmelikte belirtilen sartlara
aykiri olarak bulundurulanlarla, araclara izin alinmadan yazilan yazilar
sildirilir veya takilan donanimlar butun giderler ve sorumluluk isletene
ait olmak uzere sokturulur.
Taninma
isaretleri:
MADDE 27-
Esaslari yonetmelikte aciklanan ve araclarin taninmasina yarayan, motor-sasi,
seri numaralari, gerektiginde yuklu, yuksuz agirliklari gibi isaretleri
bulunmayan araclara trafik belgesi verilmez.Taninma isareti bulunmayan
veya bilinmeyen araclarin, isaretleri tescil burolarinca belirlenir ve
belgelerine islenir.
Devlet
mali araclarin ayirim isaretleri ve tescil plakalari:
MADDE 28-
Devlet mali araclarin tescil plakalarinin rengi ayri olur.
Emniyet araclarinin renklerine
gore boyama sekli, ayirim isaretleri, diger resmi ve ozel kuruluslarla
gercek ve tuzelkisilere ait araclarda kullanilamaz.
Bu maddenin ikinci fikrasina aykiri
olarak boyanan veya ayirim isareti kullanan araclar aykirilik giderilinceye
kadar trafikten men edilir. (Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde
hukmune uymayanlar 3.600.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
IKINCI BOLUM
Motorlu Araclara Ait Sartlar
Araclarin
karayoluna uygunlugu ve teknik esaslar:
MADDE 29- (Degisik:17.10.1996
- 4199/12 md.) Araclarin yapim ve kullanma bakimindan karayolu yapisina
ve trafik guvenligine uymasi zorunludur.Yapim safhasinda, araclarin Tip
Onayi Yonetmeligi ile buna bagli diger yonetmeliklerin cikarilmasina Sanayi
ve Ticaret Bakanligi yetkilidir. Tip Onayi Yonetmeligi ve buna bagli diger
yonetmelikler Bayindirlik ve Iskan Bakanligi'nin gorusu alinarak Sanayi
ve Ticaret Bakanligi'nca duzenlenir.
Araclarin
teknik sartlara uygunlugu:
MADDE 30-
Araclarin, esaslari yonetmelikte belirtilen sekilde ve tarzda teknik sartlara
uygun durumda bulundurulmasi zorunludur.
a) (Degisik:17.10.1996 - 4199/13
md. Degistirilerek kabul: 25.05.1997- 4262/4 md.) Servis freni, lastikleri,
dis isik donanimindan yakini ve uzagi gosteren isiklar ile park, fren ve
donus isiklari noksan, bozuk veya teknik sartlara aykiri olan araclari
kullanan suruculer 1.800.000 lira para cezasi,
b) (Degisik : 25.05.1997-4262/4
md.) Diger eksiklik ve bozukluklari bulunan araclarla,gorusu engelleyecek
veya bir kaza halinde icindekiler icin tehlikeli olabilecek sus, aksesuar,
esya ve cikintilari olan araclari kullananlarla, karayolunu kullananlar
icin tehlike yaratacak sekilde olan veya gorusu engelleyecek ve cevredekileri
rahatsiz edecek derecede duman veya gurultu cikaran araclari kullanan suruculer
3.600.000 lira para cezasi,ile cezalandirilirlar.Bu maddenin (a) bendinde
belirtilen eksiklik ve bozukluklari bulunan araclar, teknik sartlara uygun
duruma getirilinceye kadar trafik zabitasinca trafikten men edilebilir.
(b) bendindeki sartlara uymayan ve uyumsuzlugu trafik emniyetini tehlikeye
dusurmeyecek nitelikte olan araclarin sartlara uygun duruma getirilmesi
ihtar olunur, ihtarda verilen sure icinde teknik sartlara uygun duruma
getirilmediginin tespiti halinde, arac trafik zabitasinca trafikten men
edilir.
Araclarda
bulundurulmasi zorunlu gerecler:
MADDE 31-
Araclarda:
a) Ozelliklerine ve cinslerine
gore , yonetmelikte nitelik ve nicelikleri belirtilen gereclerin,
b) Kamyon, cekici ve otobuslerde
ayrica takograf, taksi otomobillerinde ise taksimetre, Bulundurulmasi ve
kullanilir durumda olmasi zorunludur.
(Degisik:17.10.1996 - 4199/3. ek
md. Degistirilerek kabul: 25.05.1997-4262/4 md.) Birinci fikranin (a) bendinde
sayilan gerecleri bulundurmayan, kullanmayan veya kullanilabilir durumda
bulundurmayan suruculer 1.800.000 lira; (b) bendine gore araclarinda taksimetre,
takograf bulundurmayan, kullanmayan veya kullanilabilir durumda bulundurmayan
suruculer 7.200.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar. Surucu ayni
zamanda arac sahibi degilse ayrica, tescil plakasina da ayni miktar icin
ceza tutanagi duzenlenir. Ayrica, trafik zabitasinca, (b) bendi hukmune
uygun durumda bulunmayan araclar,
eksiklikleri giderilinceye kadar
trafikten men edilir.Ayni bendde belirtilen cihazlari bozuk imal edenler
veya bozulmasina vasita olanlar uc aydan alti aya kadar hafif hapis cezasi
ve 108.000.000 lira hafif para cezasi ile cezalandirilirlar.
Adres
degistirme ve araclar uzerindeki degisiklikleri bildirme:
MADDE 32-
Araclar uzerinde yonetmelikte belirtilen sekillerde yapilacak her turlu
degisikligin ve adres degisikliklerinin isleten tarafindan otuz gun icinde
tescil yapan kurulusa bildirmesi zorunludur. (Degisik : 25.05.1997-4262/4
md.)Bu madde hukmune uymayanlar 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Uzerinde teknik degisiklik yapilan araclar, degisikligin sartlara uygun
olarak yapildigi belgelenip bu durum ilgili tescil burosunda tescil edilinceye
ve trafik belgesine isleten tarafindan yazdirilincaya kadar trafikten men
edilir.
Tasinmasi
ozel izne bagli yukler:
MADDE 33-
Agirlik ve boyutlari bakimindan ozelligi olan, baska ulasim sistemleri
ile tasinmasi mumkun olmayan ve tasima sinirini asipta tasinmasi zorunlu
olan yuklerin tasinmasi icin, Karayollari Genel Mudurlugu'nden izin alinmasi
zorunludur.
UCUNCU BOLUM
Araclarin Muayenesi ve Muayeneye
Yetkili Kuruluslar
Araclarin
muayenesi:
MADDE 34-
Trafige cikarilacak motorlu araclarin teknik sartlara uyup uymadigi ekonomik
yapilari da dikkate alinmak suretiyle belirli zamanlarda muayene edilerek
tespit edilir. (Degisik: 17.10.1996 - 4199/14 md.) Bu Kanuna gore, yaptirilmasi
zorunlu olan mali sorumluluk sigortasi gecerli teminat tutarlari uzerinden
yaptirilmamis araclar, muayeneye alinmazlar. Motorlu araclarin muayenelerinin,
yonetmelikte belirtilen sureler icinde yaptirilmasi zorunludur. (Degisik:
25/06/1988 - KHK 330/3 md.; aynen kabul: 31/10/1990- 3672/2 md.) Muayene
suresi dolmadan kazaya karismasi sonucu yetkili zabitaca muayenesi gerekli
gorulenler ile uzerinde degisiklik yapilan araclarin ayrica ozel muayenesi
zorunludur. Bu muayeneler oncelikle yapilir.
Karayollarinda kullanilmakta olan
araclarin, teknik sartlara uyup uymadigi trafik zabitasinca kontrol edilerek,
her an muayeneleri yapilabilir. (Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.) Muayene
suresi gecirilen veya sahip degistirme hali haric, ozel muayene yaptirilmasi
zorunlu oldugu halde yaptirilmamis araclari kullanan suruculer, 1.800.000
lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Muayeneye
yetkili kuruluslar:
MADDE 35- Araclarin
muayeneleri, Karayollari Genel Mudurlugu'ne ait muayene istasyonlarinda
veya bu kurulus tarafindan isletme belgesi ile yetki verilen gercek veya
tuzel kisilere ait muayene istasyonlarinda yeterli makine ve gereclerle
ve yetkili kilinan gorevlilerce yapilir. (Ikinci fikra mulga: 18/1/1985
- KHK 245/16 md.) (Degisik:17.10.1996 - 4199/15 md.) Muayene istasyonlarinca
alinacak ucret Icisleri, Bayindirlik ve Iskan, Sanayi ve Ticaret Bakanliklari
ile Turkiye Soforler ve Otomobilciler Federasyonu temsilcilerince her yil
tespit ve ilan olunur. Muayene ucretinin % 10'u tahsil edildigi ayi takip
eden ayin 20'sine kadar Trafik Hizmetleri Gelistirme Fonu hesabina aktarilir.
Bu madde uyarinca belirtilen fona aktarilan tutarlarin tamami munhasiran
trafik hizmetlerinde kullanilir.Askeri araclarla, rayli sistemle calisan
veya is makinesi turunden araclarin muayeneleri yonetmelikte belirtilen
esaslara gore tescilini yapan kuruluslarca yapilir. Muayene istasyonlarinda
bulunacak makine, arac, gerec ile personelin nitelikleri, isletme, calisma
ve denetleme usulleri ve isletme belgesi ile yetki verilen muayene istasyonlarinda
alinacak ucretin tespiti ile diger sartlar ve esaslar Bayindirlik Bakanligi'nca
cikarilacak yonetmelikle gosterilir. (Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.)
Karayollari Genel Mudurlugu'nce isletme belgesi ile yetki verildigi halde,
yonetmelikte belirtilen isletme sartlarina uymayan ve muayeneleri gerektigi
sekilde yapmayan muayene istasyonu isletenleri, 28.800.000 lira hafif para
cezasi ile isletme belgelerinin yedi gun geri alinmasi, tekrarinda 36.000.000
lira hafif para cezasi ile isletme belgelerinin onbes gun geri alinmasi,
ikinci tekrarinda ise, 43.200.000 lira hafif para cezasi ve isletme belgelerinin
suresiz iptali cezasi ile cezalandirilirlar. (Degisik : 25.05.1997-4262/4
md.) Isletme belgesi gecici olarak geri alindigi halde geri alma suresi
icinde muayene yapan muayene istasyonu isletenleri 108.000.000 lira hafif
para cezasi ile cezalandirilirlar ve isletme belgeleri suresiz iptal edilir.
BESINCI BOLUM
Surucu Belgeleri ve Suruculer
Surucu
belgesi alma zorunlulugu:
MADDE 36-
Motorlu araclarin, surucu belgesi sahibi olmayan kisiler tarafindan karayollarinda
surulmesi ve surulmesine izin verilmesi yasaktir.Araclar, bu Kanunda siniflari
belirtilen surucu belgelerine sahip suruculer ile cok tarafli anlasmalara
gore surucu belgesi bulunan veya gecerli uluslararasi surucu belgesi olan
kisilerce surulebilir. (Degisik: 17.10.1996 - 4199/16 md. Degistirilerek
kabul: 25.05.1997- 4262/4 md.) Surucu belgesi sahibi olmadan trafige cikanlara
ilk tespitte bir aydan iki aya kadar, tekrari
halinde iki aydan uc aya kadar
hafif hapis cezasi verilir. Ayrica bu kisiler her defasinda 7.200.000 lira
hafif para cezasiyla da cezalandirilirlar. Bu kisilerin kazaya neden olmasi
halinde bu cezalarin uygulanmasi diger cezalarin uygulanmasina engel teskil
etmez. Surucu ayni zamanda arac sahibi degilse ayrica tescil plakasina
da ayni miktar icin ceza tutanagi duzenlenir.
Surucu
belgesi almasi zorunlu olmayanlarda aranacak sartlar:
MADDE 37-
Surucu
belgesi almalari zorunlu olmamakla beraber;Bisiklet kullananlarin 11, motorsuz
tasitlari kullananlar ile hayvan suruculerinin l3 yasini bitirmis olmalari,bedensel
ve ruhsal bakimdan saglikli bulunmalari zorunludur.(Degisik : 25.05.1997-4262/4
md.) Durumlari bu madde hukmune uymayanlara arac kullandiran veya hayvanlari
tevdi edenler 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Surucu
belgesi siniflari :
MADDE 38
- Surucu belgeleri, kullanilacak araclarin cinslerine ve gruplarina gore
asagidaki siniflara ayrilmistir.
*A1" Sinifi Surucu Belgesi ,Motorlu
bisiklet kullanacaklara,
"A2" Sinifi Surucu Belgesi,Motosiklet
kullanacaklara,
"B" Sinifi Surucu Belgesi, Otomobil,
minibus veya kamyonet kullanacaklara,
"C" Sinifi Surucu Belgesi, Kamyon
kullanacaklara,
"D"Sinifi Surucu Belgesi, Cekici
kullanacaklara,
"E" Sinifi Surucu Belgesi, Otobus
kullanacaklara,
"F" Sinifi Surucu Belgesi,Lastik
tekerlekli traktor kullanacaklara,
"G" Sinifi Surucu Belgesi, Is makinasi
turunden motorlu araclari kullanacaklara,
"H" Sinifi Surucu Belgesi, Ozel
tertibatli olarak,imal, tadil veya techiz edilmis motosiklet veya otomobil
turunden araclari kullanacak hasta veya sakatlara,
"K" Sinifi Surucu Aday Belgesi,Yonetmelikte
belirtilen sartlar ve esaslara gore, surmeyi ogrenmek isteyen surucu adaylarina,
Verilen surucu belgeleridir.
"Uluslararasi Surucu Belgesi" Iki
veya cok tarafli anlasmalar uyarinca , siniflarina gore arac kullananlara
belli sure ile verilen belgedir.
Surucu
belgelerine ait esaslar:
MADDE 39-
Surucu belgelerine ait esaslar sunlardir;
a) Araclari kullanma yetkisi:
l. A1,F,G, ve H surucu belgeleri
ile yalniz kendi siniflarindaki araclar,
2. A2 sinifi surucu belgesi
ile A1,
3. B sinifi surucu belgesi
ile F,
4. C sinifi surucu belgesi ile
B ve F,
5. D sinifi surucu belgesi ile
C, B ve F ,
6. (Degisik: 17.10.1996 - 4199/17
md.) E sinifi surucu belgesi ile B, C,ve F, Sinifi surucu belgeleri ile
kullanilan araclar da surulebilir.
(Degisik: 17.10.1996 - 4199/17
md.) E sinifi surucu belgesi sahipleri D sinifi surucu belgesi ile surulen
araclari kullanabilmeleri icin romorklu veya yari romorklu araclarla uygulamali
sinava tabi tutulurlar.
Surucu belgesi sahiplerinin surucu
belgesinin sinifina gore surmeye yetkili olduklari araclarin disindaki
araclari surmeleri yasaktir.
b) Romork takarak tasit kullanma:B,
C ve E sinifi surucu belgesi sahipleri, araclarina en cok yuklu agirligi
750 kg'a kadar olan ( 750 kg.dahil) hafif romork takarak da kullanabilirler.
Yuklu agirligi 750 kg'i gecen romorklari tasitlarina takarak kullanmak
isterlerse ayri bir sinavdan gecirilirler ve romorklu tasit kullanabilecekleri
belgelerine islenir.
c)(Degisik:17.10.1996 - 4199/17
md.) Surucu belgelerinin gecerlilik suresi: Surucu belgelerinden (K) sinifi
surucu aday belgesi alti ay gecerlidir. Diger surucu belgelerinin Icisleri
Bakanligi'nca, trafik guvenligi nedeniyle, gerekli goruldugunde degistirilmesi
zorunludur. Odenmemis trafik para cezalari kanuni faiziyle birlikte tahsil
edilmedikce degistirme islemi yapilmaz. Gecerli bir mazeret olmaksizin
alti ay icinde surucu belgelerini degistirmeyen suruculer arac kullanmaktan
men edilir. Degistirme islemleri Icisleri Bakanligi'nca cikarilacak yonetmelikte
belirlenecek esas ve usullere gore yapilir.
(Ikinci fikra mulga: l8.l.l985
- KHK 245 /l6 md. aynen kabul: 28.3.l985 - 3l76/l6 md.)
(G) Sinifi surucu belgesi alacak
olanlarda aranacak ozel sartlar ile uluslararasi surucu belgelerinin verilis
sartlari yonetmelikte gosterilir.
(Mulga: 17.10.1996 - 4199/47 md.)
(Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.)
Bu madde hukumlerine aykiri hareket eden suruculer ile bunlara arac kullandiranlar,
bu Kanunun 36 nci maddesinin ucuncu fikrasina gore cezalandirilirlar.
Dis
ulkelerden alinmis olan surucu belgeleri:
MADDE 40
- Dis ulkelerden alinmis olan surucu belgelerinin degistirilmesi ve bu
belgelerle ulkemizde arac kullanma esaslari asagida gosterilmistir:
a) Yonetmelikte belirtilen sure
icinde Turk vatandaslarinin ve ilgili kanunlar ile ikili veya cok tarafli
anlasma hukumleri sakli kalmak kaydiyla istekleri halinde yabancilarin
dis ulkelerden aldiklari surucu belgeleri sinav sarti aranmaksizin karsiligi
veya dengi olan surucu belgesi ile degistirilir.
b) Turk vatandaslari ve ilgili
kanunlar ile ikili ve cok tarafli anlasma hukumleri sakli kalmak uzere
yabancilar, dis ulkelerden aldiklari cins icin gecerli surucu belgeleri
ile yabanci ve Turk plakali araclari ulkemizde kullanabilirler.
Turk vatandaslarinin ve yabancilarin;
dis ulkelerden aldiklari surucu belgelerinin degistirilmesine ve bu belgeler
ile ulkemizde arac kullanmalarina iliskin esaslar yonetmelikte gosterilir.
Surucu
adaylarinda aranacak sartlar:
MADDE 41 -
Surucu belgesi alacaklarda asagidaki sartlar aranir.
a) (Degisik: l8.l.l985 - KHK 245/
ll md; Aynen kabul: 28.3.l985 - 3l76/ll md.)
Yas sarti :
1. A1, A2, F ve H sinifi surucu
belgesi alacaklarin onyedi,
2. (Degisik:17.10.1996 - 4199/18
md.) B ve G sinifi surucu belgesi alacaklarin onsekiz,
3.( Degisik:17.10.1996 - 4199/18
md.) C, D ve E sinifi surucu belgesi alacaklarin irmiiki (Universitelerin
surucu egitimi veren Yuksekokullarindan mezun olanlarda bu sart aranmaz.),Yasini
bitirmis olmalari,
b) (Degisik: 17.10.1996 - 4199/18
md.) Ogrenim Sartlari:
F,G ve H sinifi surucu belgesi
alacaklarin ilkokulu, A1,A2, B,C,D ve E sinifi suruculerin en az ortaokulu
veya 8 yillik temel egitimi bitirmis bulunmalari,
c) (Degisik: 17.10.1996 - 4199/18
md.) Saglik sartlari:
Surucu belgesi alacaklarin, resmi
ve ozel saglik kuruluslarinda Ic Hastaliklari, Ortopedi, Goz, Kulak-Burun-Bogaz
ve Psikiyatri uzmanlari bulunan Saglik Kurulunca, yonetmelikte belirtilen
esaslara gore "Surucu Olur" raporu almalari gerekir. Ortopedist bulunmadigi
takdirde Genel Cerrahtan ,Psikiyatri Uzmani bulunmadigi durumlarda Norolog
veya Psikologdan gorus alinarak Saglik Kurulu kararini verir.Saglik Kurul
raporuna bir defaya mahsus olmak uzere itiraz halinde Saglik Bakanligi
nihai karar icin surucu adayini bir baska Devlet Hastanesi Saglik Kurulu'na
sevkedebilir. Ancak, Saglik Kurulusunda veya Ozel Kuruluslarda gorevli
tabiplerce verilen saglik raporlarinin eksik veya gercege uygun olmamasinin
tespiti halinde, sorumlular hakkinda Turk Ceza Kanunu'na gore islem yapilmakla
birlikte, bu tabiplerin daha sonra verecekleri raporlar da gecersiz sayilir.
d) (Degisik: l8.l.l985 -KHK 245/ll md; aynen kabul: 28.3.l985- 3l76/ll
md.) Egitim ve Sinav Sarti: Surucu kursuna katilmis ve yapilan sinavlari
da basararak sertifika almis olmalari,
e) (Degisik:17.10.1996 - 4199/18
md.) Hukumlu olmama sartlari :Turk Ceza Kanunu'nun; 403 ve 404 uncu maddeleri
ile 572/2-3 maddelerinden ikiden fazla ve 1918 sayili Kacakciligin Men
ve Takibine Dair Kanun'un 28 ve 29 uncu maddeleri, 6136 sayili Atesli Silahlar
ve Bicaklar Hakkinda Kanun'un 12 nci maddesinin 3 uncu ve takip eden fikralarindaki
suclardan hukum giymemis olmalari,
f) Ayni sinif surucu belgesinin
bulunmamasi veya belgelerin geri alinmamis olma sarti: Onceden verilmis
ayni sinif bir baska surucu belgesinin bulunmamasi, surucu belgelerinin
suresiz geri alinmamis olmasi veya gecici olarak geri alinmis ise surenin
dolmus bulunmasi, Zorunludur.
Suruculerin
sinavlari ve surucu belgelerinin verilmesi esaslari:
MADDE 42 -
(Degisik : l8.l.l985 - KHK 245/ l2 md.; Degistirilerek kabul: 28.3.l985
- 3l76/l2md.) Surucu belgesi alacak olanlarin basvurmalari, sinavlari,
saglik muayeneleri, belgelerin verilmesi hakkinda asagidaki esas ve sartlari
uygulanir.
a) (Degisik:17.10.1996 - 4199/19
md. Degistirilerek kabul: 25.05.1997-4262/3 md.) Suruculerin sınavlari:
Surucu belgesi alacaklarin sinavlari, yonetmelikteki esaslara gore Milli
Egitim Bakanligi'nca sinav sorumlusu olabilecegine dair belge verilen yuksekokul
mezunu ve asgari "B" sinifi surucu belgesi bulunan sinav sorumlulari tarafindan
yapilir. Olusturulacak sinav komisyonuna gerekli goruldugunde vali onayi
ile yukaridaki uyelik sartlarini tasiyan bir kamu gorevlisi de uye olarak
katilabilir. Sinav sonucunda basari gosteren suruculere sertifikalari verilir.
Bu sertifikalar, 41 inci maddedeki diger sartlar aranarak sertifikanin
alindigi yer trafik kurulusunca sinifina uygun surucu belgeleri ile degistirilmedikce
sahiplerine karayolunda arac kullanma yetkisi vermez.
Emniyet teskilatinin motorlu arac
surucusu ihtiyacini karsilamak uzere belirli egitim programlari cercevesinde
yonetmelikte belirtilen esas ve sartlara uygun olarak, illerde emniyet
mudurunun teklifi valinin onayi, merkez birimleri icin ilgili daire baskanliginin
teklifi Emniyet Genel Mudur Yardimcisinin onayi ile emniyet teskilati mensuplarina
surucu belgesi verilir. Bu sinavlar Emniyet Genel Mudurlugu'nun merkez
ve tasra birimlerinde gorevlendirilecek sinav sorumlulari tarafindan yapilir.Is
makinelerinin (forklift, loder, greyder, dozer, vinc v.b.) suruculerinin
egitimleri ve egitimde basarili olanlarin sertifikalari Milli Egitim Bakanligi,
Karayollari Genel Mudurlugu veya Makine Muhendisleri Odalari'nca, tarim
sektorunde kullanilan is makinelerinin (bicerdover v.b. ) egitimleri ve
egitimde basarili olanlarin sertifikalari ise Milli Egitim Bakanligi ile
Tarim Bakanligi'nca verilir. Kurslarin egitim ve staj sureleri Milli Egitim
Bakanligi'nca saptanir.
b) Muracaat
Surucu belgesi almak isteyenler,
muracaat formunu yetkili memurun onunde imzalarlar. Bu belgede beyan edilen
bilgiler aksi ispatlanincaya kadar dogru sayilir. Muracaat formunun yetkili
memura verilmesi sirasinda, surucu adaylari nufus cuzdani asli ile tahsil
belgesini, kamu kurulusunda calisanlar icin bu kuruluslar tarafindan verilmis
tahsil durumunu belirleyen tasdikli belgeyi yetkili memura gostermek zorundadirlar.
(Degisik : 25.05.1997-4262/4 md.) Yanlis bilgi veya sahte belge verenler
fiil daha agir cezayi gerektirmedigi takdirde iki aydan uc aya kadar hafif
hapis ve 18.000.000 lira hafif para cezasi ile
cezalandirilirlar.
c) (Mulga: 17. 10. 1996 - 4199/47
md.)
Askeri
arac suruculerinin sinavlari:
MADDE 43-Er
ve erbas askeri arac suruculerinin ozel sinavlari ve belge verme islemlerinin
usulu ve bu belgelerle hangi cins tasitlarin nerelerde kullanilacagi Milli
Savunma Bakanligi'ncacikarilacak yonetmelikte gosterilir.Bu belgeler sadece
askeri araclar icin askerlik suresince gecerlidir.
Adres
degisikliklerinin bildirilmesi ve surucu belgelerinin tasinmasi zorunlulugu:
MADDE 44-
Surucu belgesi sahipleri:
a) Ikamet adresi degisikliklerini
belgeyi veren kurulusa otuz gun icinde bildirmek,
b Arac kullanirken surucu belgelerini
yanlarinda bulundurmak ve yetkililerin her isteyisinde gostermek,Zorundadirlar
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Bu madde hukumlerine uymayan suruculer 3.600.000 lira para cezasi
ile cezalandirilirlar.
Saglik
sartlarinda sonradan meydana gelen degisiklikler ile sahte olan, hile ile
alinan veya sartlarina uygun olmadan verilen surucu belgeleri:
MADDE 45-
Yonetmelikte belirtilen usul ve esaslara gore trafik zabitasinca suruculerin;
a) Saglik durumlarinda suruculuge
engel bedensel bir degisikligin gorulmesi ve tespiti halinde saglik kuruluslarinda
muayenesi istenir ve yonetmelikte belirtilen saglik sartlarini kaybettigi
saglik kurulu raporu ile belgelendirilenlerin surucu belgeleri geri alinir.
Bunlardan kaybettigi saglik sartlarini yeniden
kazandiklarini saglik kurulu raporu
ile belgelendirenlere surucu belgeleri geri verilir.
b) Sahte oldugu, hile ile alindigi
veya sartlarina uygun olmadan verildigi tespit edilen surucu belgeleri
adli islem yapilmak uzere geri alinir.
ALTINCI KISIM
Trafik Kurallari
BIRINCI BOLUM
Genel Kurallar
Karayollarinda
trafigin akisi:
MDDE 46-
Karayollarinda trafik sagdan akar.Aksine bir isaret bulunmadikca suruculer:
a) Araclarini, gidis yonune gore
yolun sagindan, cok seritli yollarda ise yol ve trafik durumuna gore hizinin
gerektirdigi seritten surmek,
b) Serit degistirmeden once girecegi
seritte, surulen araclarin emniyetle gecisini beklemek,
c) Trafigi aksatacak veya tehlikeye
sokacak sekilde serit degistirmemek,
d) Gidise ayrilan en soldaki seridi
surekli olarak isgal etmemek,
e) Iki yonlu trafigin kullanildigi
dort veya daha fazla seritli yollarda aksine bir isaret bulunmadikca,motosiklet,
otomobil, kamyonet ve otobus disindaki araclari kullananlar, gecme ve donme
disinda en sag seridi izlemek,
Zorundadirlar.Karayollarinin belirli
kesimlerinde, bu yollardan faydalanma zorunda olan hayvan suruculeri, hayvanlarini
veya hayvan surulerini gidis yonunde yolun en sagindan ve en az genislik
isgal ederek ve imkan oldugunda tasit yolu disindan goturmek zorundadirlar.(Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine uymayan suruculer 3.600.000 lira para
cezasi ile cezalandirilirlar.
Trafik
isaretlerine uyma:
MADDE 47 -
Karayollarindan faydalananlar asagidaki siralamaya gore;
a) Trafigi duzenleme ve denetimle
gorevli trafik zabitasi veya ozel kiyafetli ve isaret tasiyan diger yetkili
kisilerin uyari ve isaretlerine,
b) Trafik isiklarina,
c) Trafik isaret levhalari, cihazlari
ve yer isaretlemeleri ile belirtilen veya gosterilen hususlara,
d) Trafik guvenligi ve duzeni ile
ilgili olan ve yonetmelikte gosterilen diger kural, yasak, zorunluluk veya
yukumluluklere,Uymak zorundadirlar.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)Trafik
zabitasi veya diger yetkililerin dur isaretlerine, isikli trafik isaretlerinden
kirmizi renkli olanina ve sesli isaretlere uymayan suruculer, 3.600.000
lira, diger trafik isaretlerine uymayan suruculer, 1.800.000 lira para
cezasi ile cezalandirilirlar.
Alkollu
icki , uyusturucu veya keyif verici maddelerin etkisi altinda arac surme
yasagi:
MADDE 48 -
Uyusturucu veya keyif verici maddeleri almis olanlar ile alkollu icki almis
olmasi nedeniyle guvenli surme yeteneklerini kaybetmis kisilerin karayolunda
arac surmeleri yasaktir.Uyusturucu veya keyif verici maddelerin cinsleri
ile alkollu ickilerin etki dereceleri ve kandaki miktarlari tespit usulleri
ve muayene sartlari hazirlanacak yonetmelikte Saglik Bakanligi'nin gorusune
uygun olarak duzenlenir. Bu madde hukmune uymayan suruculer derhal arac
kullanmaktan men olunur.(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md. ) Toplu tasim
araclarinda sigara icilemez. Sigara icenler hakkinda 4207 sayili Tutun
Mamullerinin Zararlarinin Onlenmesine Dair Kanun hukumleri uygulanir.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Yonetmelik ile belirtilen miktarlarin uzerinde alkollu arac kullandigi
tesbit edilen suruculerin, birinci defada uc ay, ikinci defada bir yil
sureyle surucu belgeleri ellerinden alinir. Her iki seferinde ayrica, 7.200.000
lira para cezasi uygulanir. Ucuncu defasinda ise bes yil sure ile surucu
belgeleri ellerinden alinir ve bir aydan iki aya kadar hafif hapis cezasi
ile birlikte 7.200.000 lira hafif para cezasi uygulanir. Psiko-teknik degerlendirme
ve psikiatri uzmani muayenesi sonrasi uygun gorulenlere, geri alma
suresi sonunda surucu belgeleri iade edilir. Psiko-teknik degerlendirme
ve psikiatri uzmani muayenesinin yapilmasina dair esas ve usuller yonetmelikte
gosterilir.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Uyusturucu veya keyif verici maddeleri alarak arac kullananlara, eylemi
baska bir suc olustursa bile ayrica, alti ay hafif hapis cezasi ile birlikte
28.800.000 lira hafif para cezasi uygulanir ve surucu belgeleri suresiz
olarak geri alinir.
Tasit
kullanma surelerine uyma zorunlulugu:
MADDE 49-
Ticari amacla yuk ve yolcu tasiyan motorlu tasit suruculerinin, tasit kullanma
surelerine aykiri olarak tasit kullanmasi ve bunlara tasit kullandirilmasi
yasaktir.Tasit kullanma sureleri ile ticari amacla yuk ve yolcu tasiyan
motorlu tasitlari kullanacaklarin denetimi ve sure disi kullanmaya devami
onleyici tedbirlerle ilgili uygulanacak esas ve usuller yonetmelikte belirtilir.(Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Bu madde hukmune aykiri olarak tasit kullanan suruculer 1.800.000
lira para cezasi ile cezalandirilirlar. Surucu ayni zamanda arac sahibi
degilse, arac sahibine de 3.600.000 lira, ayrica isleten veya tesebbus
sahibine de 7.200.000 lira icin ceza tutanagi duzenlenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Hız kuralları
Hız
sınırları:
MADDE 50-(Degisik:
17. 10. 1996 - 4199/21 md.) Sehirlerarasi karayollarinda 90 km/s, otoyollarda
120 km/s hizi gecmemek uzere motorlu araclarin cins ve kullanma amaclarina
gore surulebilecegi en cok ve en az hiz sinirlari yonetmelikle belirlenir.(Degisik:
17. 10. 1996 - 4199/21 md.) Icisleri Bakanligi yol standartlarini dikkate
alarak yukarida belirtilen hiz sinirlarini otomobiller icin 20 km/s artirmaya
yetkilidir. En cok ve en az hiz sinirlarini gosteren isaret levhalari,
gerekli gorulen yerlere, ilgili kuruluslarca konulur. Bu Kanunla yetki
verilen kuruluslar tarafindan yonetmelikte belirtilen hiz sinirlari yol
ve trafik durumuna gore azaltilabilir veya cogaltilabilir. Bu hallerde
durum trafik isaretleri ile belirtilir ve uygun vasitalarla duyurulur.
Hız
sınırlarına uyma:
MADDE 51-
Suruculer aksine bir karar alinip isaretlenmemisse yonetmelikte belirtilen
hiz sinirlarini
asmamak zorundadirlar. (Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Hiz olcen teknik cihaz veya cesitli usullerle yapilan tespit
sonucu hiz sinirlarini; yuzde ondan yuzde elliye (elli dahil) kadar asan
suruculer 3.600.000 lira, yuzde elliden fazla asan suruculer 7.200.000
lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
(Degisik: 17.10.1996 - 4199/22
md.) Hiz kuralini ihlal sebebiyle ceza yazilan suruculerden, sucun islendigi
tarihten geriye dogru (1) yil icerisinde ayni kurali (5) defa ihlal ettigi
tesbit edilenlerin surucu belgeleri (1) yil sureyle geri alinir. Suresi
sonunda psiko-teknik degerlendirmeden ve psikiatri uzmaninin muayenesinden
gecirilerek surucu belgesi almasina mani hali olmadigi anlasilanlarin belgeleri
iade edilir.Hiz sinirlarinin asilip asilmadigini, tespit etmekte kullanilan
cihazlarin yerini tespit veya surucuyu ikaz eden her turlu cihazin imali,
ithali ve araclarda bulundurulmasi yasaktir. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4
md.) Bu cihazlari imal veya ithal edenler, fiil baska bir suc olustursa
bile ayrica 18.000.000 lira hafif para cezasi ve alti ay hafif hapis cezasi
ile araclarinda bulunduran isletenler ise 18.000.000 lira hafif para cezasi
ve iki aydan uc aya kadar hafif hapis cezasi ile cezalandirilirlar ve bu
cihazlarin musaderesine de hukmolunur.
Hızın
gerekli şartlara uygunluğunu sağlamak:
MADDE 52 - Suruculer
:
a) Kavsaklara yaklasirken, donemeclere
girerken, tepe ustlerine yaklasirken, donemecli yollarda ilerlerken, yaya
gecitlerine, hemzemin gecitlere, tunellere, dar kopru ve menfezlere yaklasirken,
yapim ve onarim alanlarina girerken, hizlarini azaltmak,
b) Hizlarini kullandiklari aracin
yuk ve teknik ozelligine, gorus, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdigi
sartlara uydurmak,
c) Diger bir araci izlerken yukaridaki
fikrada belirlenen durumlari goz onunde tutarak guvenli bir mesafe birakmak,
d) Kol ve grup halinde arac kullananlar,
araclar arasinda yonetmelikte belirtilen esaslara uygun olarak diger araclarin
guvenle girebilecekleri acikliklar bulundurmak, Zorundadirlar.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Bu madde hukmune uymayan suruculer 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
UCUNCU BOLUM
Suruculerin Uyacagi Diger Kurallar
Donus
Kurallari:
MADDE 53-
Saga ve sola donecek olan suruculer asagidaki kurallara uyarlar.
a) Saga donuslerde suruculer;
1. Saga donus isaretini vermeye,
2. Sag seride veya donuse ayrilmis
seride girmeye,
3. Hizini azaltmaya,
4. Dar bir kavisle donmeye,
5. Donulen karayolunun gidis seridine
veya gidisine ayrilmis en sag seridine girmeye,Zorunludurlar.
b) Sola donuslerde suruculer;
1. Sola donus isareti vermeye,
2. Yolun gidisine ayrilmis olan
kisminin soluna yaklasmaya,
3. Hizini azaltmaya,
4. Donuse baslamadan, sagdan gelen
tasitlara ilk gecis hakkini vermeye,
5. Donus sirasinda, karsidan gelen
ve emniyetle durdurulamayacak kadar kavsaga yaklasmis olan tasitlarin gecmesini
beklemeye,
6. Girecegi yolun gidise ayrilan
kismina girmek uzere, donusunu yaparken, arkadan gelen ve sola donecek
diger tasitlari engellememek icin, genis kavisle donus yapmaya,
7. Girecegi yolun gidis yonunde
cok seritli olmasi halinde, en sag serit disinda, uygun bir seride girmeye,
8. Girecegi yola girdikten sonra
en kisa surede trafigi tehlikeye dusurmeden saga yaklasmaya,Zorunludurlar.
c) Donel kavsaklardaki donuslerde
suruculer;
1. Donus isareti vermeye,
2. Hizini azaltmaya,
3. Orta adaya yakin seritten kavsaga
girmeye,
4. Ada etrafinda donerken gereksiz
serit degistirmemeye,
5. Girecegi yola yaklasirken saga
donus isareti ile birlikte saga yaklasarak donel kavsaktan cikmaya,
6. Girecegi yolun gidis yonundeki
uygun bir seridine girmeye,
7. Yola girdikten sonra en kisa
surede trafigi tehlikeye dusurmeden saga yaklasmaya,Zorunludurlar.
d) Donel kavsaklardaki geriye donuslerde
suruculer, sola donus halindeki kurallara uymakla birlikte, orta ada etrafinda
donerken girecegi yola yaklasincaya kadar seridini muhafaza etmeye de zorunludurlar.
Saga ve sola donuslerde suruculer kurallara uygun olarak gecis yapan yayalara,
varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere ve sola donuslerde sagdan ve karsidan
gelen trafige ilk gecis hakkini vermek zorundadirlar.Gidise ayrilmis birden
fazla seridi bulunan yollarda, en sagdaki veya soldaki serit isaretlenmek
suretiyle sadece donuslere ayrilabilir. Ayrilmis bu seritlere bitisik diger
seritlerden de isaretlenmek suretiyle saga veya sola donuslere izin verilebilir.
Bu donusler icin yukaridaki (a) ve (b) bentlerindekine benzer manevra yapilir.(Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine uymayan suruculer 1.800.000 lira para
cezasi ile cezalandirilirlar.
Gecme
kural ve yasaklari:
MADDE 54-
Suruculerin gecme sirasinda uymak zorunda olduklari kural ve yasaklar sunlardir.
a) Gecme kurallari:Suruculerin
onlerinde giden bir araci gecmeleri icin;
1. Kendisini takip eden suruculerin
kendisini gecmeye baslamamis olmasi,
2. Onundeki surucunun baska bir
tasit veya araci gecme niyetini belirten uyarma isaretini vermemis
olmasi,
3. Gececegi aracin hizi ile gecme
esnasindaki kendi hizini da goz onune alarak iki yonlu trafigin kullanildigi
tasit yollarinda karsidan gelen trafik dahil karayolunu kullananlarin tumu
icin tehlike veya engel olmadan gecme icin kullanacagi seridin yeteri kadar
ilerisinin bos olmasi, Zorunludur.
Gecme, gecilecek aracin solundaki
seritten yapilir. Gecilecek aracin surucusu ses ve isik cihazlari ile uyarilarak,
gecerken kullanilan seritte guvenli mesafe gidildikten sonra isaret verilip
izlenecek seride girmekle tamamlanir.Araclarin sagindan veya banketlerden
yararlanmak suretiyle gecmek yasaktir. Ancak herhangi bir arac, baska bir
yola, karayoluna bitisik bir mulke girmek veya sola yanasip durmak icin
bu niyetini sola donus isareti ile belirtmis ise bunlarin sagindaki seritten
gecilebilir.Gidise ayrilmis yol bolumlerinde, serit degistirmemek sarti
ile bir seritteki tasitlarin diger seritteki tasitlardan hizli gitmesi
gecme sayilmaz.
b) Gecmenin yasak oldugu yerler;
1. Gecmenin herhangi bir trafik
isareti ile yasaklandigi yerlerde,
2. Gorus yetersizligi olan tepelerde
ve donemeclerde,
3. Yaya ve okul gecitleri yaklasiminda,
4. Kavsaklarda, demiryolu gecitlerinde
ve bunlarin yaklasiminda,
5. Gidis ve gelis icin birer seridi
bulunan iki yonlu trafigin kullanildigi kopru ve tunellerde,Suruculerin
onlerindeki bir araci gecmeleri yasaktir. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4
md.) Bu madde hukumlerine uymayan suruculer 3.600.000 lira para cezasi
ile cezalandirilirlar.
Gecilen
araclara ait kurallar:
MADDE 55-
Gecilmek istenen araclarin suruculeri:
a) Duyulur veya gorulur bir gecis
isareti alinca trafigin iki yonlu kullanildigi karayollarinda tasit yolunun
sag kenarindan girmek, dortten fazla seritli veya bolunmus karayollarinda
bulundugu seridi izlemek ve hizini arttirmamak,
b) Dar tasit yollari ile trafigin
yogun oldugu karayollarinda yavas gitme nedeni ile kendilerini gecmek icin
izleyen araclarin kolayca ve guvenli gecmelerini saglamak icin; araclarini
elverdigi oranda sag kenara almak, yavaslamak, gerekiyorsa durmak,
c) Gecis ustunlugu bulunan bir
aracin duyulur veya gorulur isaretini alinca, bu araclarin kolayca ilerlemelerini
saglamak icin tasit yolu uzerinde yer acmak, gerekiyorsa durmak,Zorundadirlar.54
uncu maddede yazili durumlar disinda, gecis yapmak isteyenlere yol vermemek,
gecilmekte iken bir baska araci gecmeye veya sola donmeye kalkismak yasaktir.(Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine uymayan suruculer 1.800.000 lira para
cezasi ile cezalandirilirlar.
Serit
izleme, gelen trafikle karsilasma, araclar arasindaki mesafe, yavas surme
ve gecis kolayligi saglama:
MADDE 56-Suruculer
asagidaki kurallara ve yasaklara uymak zorundadirlar.
a) Serit izleme:
1. Suruculerin gecme, donme, duraklama,
durma ve park etme gibi haller disinda serit degistirmeleri veya iki seridi
birden kullanmalari,
2. Kavsaklara yaklasirken, yerlesim
yerleri disinda yuzelli metre, yerlesim yerlerinde ise otuz metre mesafe
icinde ve kavsaklarda serit degistirmeleri,
3. Araclarin cinsine ve hizina
uygun olmayan seritten gitmeleri,
4. Isaret vermeden serit degistirmeleri,Yasaktir.
b) Gelen trafikle karsilasma :Suruculer;
iki yonlu trafigin kullanildigi tasit yollarinda karsi yonden gelen araclarin
gecisini zorlastiran bir durum varsa gecisi kolaylastirmak icin aracini
sag kenara yanastirmaya, gerektiginde saga yanasip durmaya, Daglik ve dik
yokuslu karayollarinda karsilasma halinde, cikan arac icin gecis guc veya
mumkun degilse,guvenli gecisi saglamak uzere, inen araclar, varsa onceden
siginma cebine girmeye, siginma cebi yoksa sag kenara yanasip durmaya,
gerektigi hallerde geri gitmeye,
Zorunludurlar.
c) Araclar arasindaki mesafe: Suruculer
onlerinde giden araclari yonetmelikte belirtilen guvenli ve yeterli bir
mesafeden izlemek zorundadirlar.
d) Yavas surme ve yasaklama: Suruculerin;
araclarini zorunlu bir neden olmadikca, diger araclarin ilerleyisine engel
olacak sekilde veya isaretle belirtilen hiz sinirinin cok altinda surmeleri,
guvenlik nedeni veya verilen herhangi bir talimata uyulmasi disinda, baskalarini
rahatsiz edecek veya tehlikeye sokacak sekilde gereksiz ani yavaslamalari
yasaktir.
e) Gecis kolayligi saglamak: Tasit
yolunun dar oldugu yerlerde aksini gosteren bir trafik isareti yoksa, motorsuz
araclari kullananlar motorlu araclara, otomobil, minibus, kamyonet, otobus,
kamyon, arazi tasiti, lastik tekerlekli traktor, is makineleri, yazilis
sirasina gore kendisinden oncekilere gecis kolayligi saglamak zorundadirlar.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine uymayan suruculer
1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Kavsaklarda
gecis hakki:
MADDE 57-
(Degisik:17.10.1996 - 4199/23 md. Degistirilerek kabul: 25.05.1997- 4262/4md.)
Kavsaklarda asagidaki kurallar uygulanir.
a) Kavsaga yaklasan suruculer,
kavsaktaki sartlara uyacak sekilde yavaslamak, dikkatli olmak, gecis hakki
olan araclarin once gecmesine imkan vermek zorundadirlar.
b) Trafik zabitasi veya trafik
isaret levhasi veya isikli trafik isaret cihazlari bulunmayan kavsaklarda:
1. Butun suruculer gecis ustunlugune
sahip olan araclara,
2. Butun suruculer dogru gecmekte
olan tramvaylara,
3. Dogru gecen tramvay hatti bulunan
karayoluna cikan suruculer bu yoldan gelen araclara,
4. Bolunmus yola cikan suruculer
bu yoldan gecen araclara,
5. Tali yoldan ana yola cikan suruculer
ana yoldan gelen araclara,
6. Donel kavsaga gelen suruculer
donel kavsak icindeki araclara,
7. Bir iz veya mulkten cikan suruculer,
karayolundan gelen araclara,
c) Kavsak kollarinin trafik yogunlugu
bakimindan farkli olduklari isaretlerle belirlenmemis ise;
1. Motorsuz arac suruculeri motorlu
araclara,
2. Motorlu araclardan soldaki,
sagdan gelen araca,Gecis hakkini vermek zorundadirlar.
d) Isikli trafik isaretleri izin
verse bile trafik akimi; kendisini kavsak icinde durmaya zorlayacak veya
diger dogrultudaki trafigin gecisine engel olacak ise, suruculerin kavsaga
girmeleri yasaktir.
e) Trafik zabitasi, yetkili kisi
veya trafik isikli isareti ile yonetilen kavsaklarda, suruculer kavsagi
en kisa zamanda gecmek zorundadirlar. Suruculerin gereksiz olarak yavaslamalari,
durmalari, tasittan inmeleri, tasit veya araclarin motorlarini durdurmalari
yasaktir.
f) Aksine bir isareti olmadikca,
butun kavsaklarda araclar ray uzerinde hareket eden tasitlara ilk gecis
hakkini vermek zorundadir. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine
uymayan suruculer 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Indirme
ve bindirme kurallari:
MADDE 58-
Suruculer aksine bir isaret bulunmadikca araclarini gidis yonlerine gore
yolun en sag kenarinda durdurmaya, yolcularinin inis ve binislerini sag
taraftan yaptirmaya ve yolcular da inis ve
binislerini sag taraftan yapmaya
zorunludurlar. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hukmune uymayan
suruculer ve yolcular 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Duraklama
ve park etme:
MADDE 59-Yerlesim
birimleri disindaki karayolunda zorunlu haller disinda tasit yolu uzerinde
duraklamak veya park etmek yasaktir.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Zorunlu hallerde gerekli onlemleri almadan
duraklayan veya parkeden suruculer ile zorunlu haller disinda duraklayan
veya parkeden suruculer 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Duraklamanin
yasak oldugu yerler :
MADDE 60 -
Tasit yolu uzerinde:
a) Duraklamanin yasaklandiginin
bir trafik isareti ile belirtilmis oldugu yerlerde,
b) Sol seritte ( Rayli sistemin
bulundugu yollar haric) ,
c) Yaya ve okul gecitleri ile diger
gecitlerde,
d) Kavsaklar , tuneller, rampalar,
kopruler ve baglanti yollarinda ve buralara yerlesim birimleri icinde bes
metre ve yerlesim birimleri disinda
yuz metre mesafede,
e) Gorusun yeterli olmadigi tepelere
yakin yerlerde ve donemeclerde,
f) Otobus , tramvay ve taksi duraklarinda,
g) Duraklayan veya park edilen
araclarin yaninda,
h) Isaret levhalarina, yaklasim
yonunde ve park izni verilen yerler disinda; yerlesim birimi icinde onbes
metre ve yerlesim birimi disinda
yuz metre mesafede,
Duraklamak yasaktir. (Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine uymayan suruculer 1.800.000 lira
para cezasi ile cezalandirilirlar.
Park
etmenin yasak oldugu yerler ve haller:
MADDE 61
- Tasit yolu uzerinde;
a) Duraklamanin yasaklandigi yerlerde,
b) Park etmenin trafik isaretleri
ile yasaklandigi yerlerde,
c) Gecis yollari onunde veya uzerinde,
d) Belirlenmis yangin musluklarina
her iki yonden bes metrelik mesafe icinde,
e) Kamu hizmeti yapan yolcu tasitlarinin
duraklarini belirten levhalara iki yonden onbes metrelik mesafe icinde,
f) Uc veya daha fazla ayri tasit
yolu olan karayolunda ortadaki tasit yolunda,
g) Kurallara uygun sekilde park
etmis araclarin cikmasina engel olacak yerlerde,
h) Gecis ustunlugu olan araclarin
giris ve cikisinin yapildiginin belirlendigi isaret levhasindan onbes metre
mesafe icinde,
i) Isaret levhalarinda park etme
izni verilen sure veya zamanin disinda,
j) Kamunun faydalandigi ve yonetmelikte
belirtilen yerlerin giris ve cikis kapilarinin her iki yonde bes metrelik
mesafe icinde,
k) Park icin yer ayrilmamis veya
trafik isaretleri ile belirtilmemis alt gecit, ust gecit ve kopruler uzerinde
veya bunlara on metrelik mesafe icinde,
l) Park etmek icin tespit edilen
sure ve seklin disinda,
m) Belirli kisi, kurum ve kuruluslara
ait araclara, yonetmelikteki esaslara gore ayrilmis ve bir isaret levhasi
ile belirlenmis park yerlerinde,
n) Ayrica yonetmelikte belirtilen
haller disinda yaya yollarinda,Park etmek yasaktir.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Bu madde hukumlerine uymayan suruculer 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.Yasaklara
aykiri park edilmis araclar trafik zabitasinca kaldirilabilir. Yasaklanan
yerlerde ve hallerde park edilmis olan araclarin hangilerinin hangi sartlarda,
kaldirilip goturulecegi, goturulme sirasinda zarara ve ziyana ugratilmamasi
icin alinacak onlemler ile kaldirma ve goturme giderlerinin tahsili usul
ve esaslari yonetmelikte gosterilir.Kaldirilip goturulen araclarin giderleri
ile verilen ceza, surucusu veya sahibince odenmeden arac teslim edilmez.
Karayolu
uzerinde park etme izni verilmeyen araclar:
MADDE 62 -
Yerlesim birimleri icindeki karayolunda, bir trafik isaretiyle izin verilmedikce
ve yukleme,bosaltma, indirme, bindirme, arizalanma gibi zorunlu nedenler
disinda kamyon, otobus ve bunlarin katarlari, lastik tekerlekli traktorler
ile her turlu is makinelerinin park edilmesi yasaktir. (Degisik: 25.05.1997
- 4262/4 md.) Bu madde hukmune uymayan suruculer 1.800.000 lira para cezasi
ile cezalandirilirlar.
Araclarin
isiklandirilmasi :
MADDE 63 -
Karayolunda trafige cikan butun araclarin, nicelik ve nitelikleri yonetmelikte
belirtilen
şartlara uygun isik donanimi bulundurmalari
zorunludur.Isik donanimina ait ayrintilar yonetmelikte gosterilir. Kanun
ve yonetmelikte belirtilmeyen lambalar trafik zabitasinca sokturulur.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hukmune uymayan suruculer 7.200.000
lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Isiklarin
kullanilmasi:
MADDE 64 -
Araclarin surulmesi sirasindaki zorunluluk ve yasaklar asagida gosterilmistir.
a) Zorunluluklar :
1. (Degisik:17.10.1996 - 4199/24
md.) Yerlesim birimleri disindaki karayollarinda geceleri seyrederken,
yeterince aydinlatilmamis tunellere girerken, benzeri yer ve hallerde uzagi
gosteren isiklarin yakilmasi,
2. (Degisik:17.10.1996 - 4199/24
md.) Geceleri, yerlesim birimleri disinda karayollarindaki karsilasmalarda,
bir araci takip ederken, bir araci gecerken yan yana gelinceye kadar ve
yerlesim birimleri icinde, gunduzleri ise gorusu azaltan sisli, yagisli
ve benzeri havalarda yakini gosteren isiklarin yakilmasi,
3. Kuyruk (arka kenar) isiklarinin
uzagi veya yakini gosteren isiklar veya sis isiklari ile birlikte kullanilmasi,
Zorunludur.
b) Yasaklar:
1. Gece sis isiklarinin sisli,
karli ve sagnak yagmurlu havalar disinda diger farlarla birlikte yakilmasi,
2. Donus isiklarinin gec anlaminda
kullanilmasi,
3. Karsilasmalarda isiklarin sondurulmesi,
4. Ondeki araci gecislerde uyari
icin cok kisa sure disinda uzagi gosteren isiklarin yakilmasi,
5. Yonetmelikte belirlenecek esaslara
aykiri olarak isik takilmasi ve kullanilmasi,
6. Sadece park lambalari ile seyredilmesi,Yasaktir.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Bu maddenin birinci fikrasinin (a) bendinin (1) ve (3) numarali alt bentleri
ile (b) bendi hukumlerine uymayanlar 1.800.000 lira, birinci fikrasinin
(a) bendinin (2) numarali alt bendi hukumlerine uymayan suruculer 3.600.000
lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Araclarin
yuklenmesi:
MADDE 65 -
(Degisik: 18/11/1986 - 3321/1 md.)Araclarin yuklenmesinde yonetmelikte
belirtilen olcu ve esaslara aykiri olarak:
a) Tasima siniri ustunde yolcu
alinmasi,
b) Tasima siniri ustunde yuk alinmasi
veya tasima siniri asilsin veya asilmasin dingil agirliklarini asacak sekilde
yuklenmesi,
c) Karayolu yapisi ve kapasitesi
ile trafik guvenligi bakimindan tehlikeli olabilecek tarzda yukleme yapilmasi,
d) Tehlikeli ve zararli maddelerin
gerekli izin ve tedbirler alinmadan tasinmasi,
e) Agirlik ve boyutlari bakimindan
tasinmasi ozel izne bagli olan esyanin izin alinmadan yuklenmesi,tasinmasi
ve tasittirilmasi,
f) Gabari disi yuk yuklenmesi,
yuk uzerine veya arac disina yolcu bindirilmesi,
g) Yukun karayoluna degecek, dusecek,
dokulecek, sacilacak, sizacak, akacak, kayacak, gurultu cikaracak sekilde
yuklenmesi,
h) Yukun, her cesit yolda ve yolun
her egiminde dengeyi bozacak, yoldaki bir seye takilacak ve sivri cikintilar
hasil edecek sekilde yuklenmesi,
i) Surucunun gorusune engel olacak,
aracin surme guvenligini bozacak ve tescil plakalari, ayirim isaretleri,
dur ve donus isiklari ile yansiticilari ortecek sekilde yuklenmesi,
j) Ceken ve cekilen araclarla ilgili
sartlar ve tedbirler yerine getirilmeden araclarin cekilmesi,Yasaktir.
Gerekli hallerde kamyon, kamyonet,
romork ve yari romorklarla yolcu veya yukle birlikte yolcu tasinabilmesine
iliskin esaslar yonetmelikte belirtilir.(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Birinci fikranin (a) bendi hukumlerine uymayanlar 1.800.000 lira, (c),
(f), (g), (h), (i) ve (j) bentleri hukumlerine uymayanlar 3.600.000 lira,
(b), (d) ve (e) bentlerindeki hukumlere uymayanlar 7.200.000 lira para
cezasi ile cezalandirilirlar.Ayrica, butun sorumluluk ve giderler arac
isletenine ait olmak uzere, fazla yolcular en yakin yerlesim biriminde
indirilir. Bu maddenin (b), (d) ve (e) bentlerindeki sartlara uymayan yuk
tasimasinda kullanilan tasitlar, gerekli sartlar saglanincaya kadar trafikten
men edilir. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Surekli ve sureksiz olarak
yuk naklettiren kamu kurum ve kuruluslari ve gercek ve tuzel kisilere ait
isletmeler, yuk nakli yaptirdiklari araclarin azami toplam agirliklarini
dikkate alarak yukleme yapmak zorundadirlar. Bu hukme aykiri hareket edenler
hakkinda her arac icin 72.000.000 lira para cezasi uygulanacagi gibi araclar
trafikten men edilir. Ancak, maden ocaklarindan cikarilan tartilamayan
dokme ve blok yuklerin ve zirai urunlerin stok mahalline ve kisa mesafeli
tasinmalarinda araclarin istiap hadlerini yuzde onbes oraninda asabilmeleri
mumkundur.
Ancak agirlik kontrolu ile tarti
toleranslari yonetmelikte belirlenir.Uluslararasi yuk tasimaciligina iliskin
konularda ikili ve cok tarafli anlasma hukumleri saklidir.
Bisiklet,
motorlu bisiklet ve motosiklet suruculeri ile ilgili kurallar:
MADDE 66-
Bisiklet,
motorlu bisiklet ve motosiklet suruculerine asagidaki kurallar uygulanir.
a) Ayri bisiklet yolu varsa , bisiklet
ve motorlu bisikletlerin tasit yolunda,Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosikletlerin
yayalarin kullanmasina ayrilmis yerlerde,Bunlardan ikiden fazlasinin tasit
yolunun bir seridinde yanyana surulmesi yasaktir.
b) Bisiklet surenlerin en
az bir elleri, motorlu bisiklet surenlerin manevra icin isaret verme hali
disinda iki elleri ve motosiklet surenlerin devamli iki elleri ile tasitlarini
surmeleri ve yonetmelikte belirtilen guvenlik şartlarina uymalari zorunludur.
c) Bisiklet, motorlu bisiklet ve
sepetsiz motosiklet suruculerinin, surucu arkasinda yeterli bir oturma
yeri olmadikca baska kisileri bindirmeleri ve yonetmelikte belirtilen sinirdan
fazla yuk tasimalari yasaktir.Surucu arkasinda ayri oturma yeri olan bisiklet,
motorlu bisiklet ve sepetsiz motosikletlerle bir kisiden fazlasi tasinamaz.(Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine uymayan suruculer 3.600.000 lira para
cezasi ile cezalandirilirlar.
Arac
manevralarini duzenleyen kurallar:
MADDE 67-Manevralarda
asagidaki kurallar uygulanir.
a) Suruculerin, park yapmis tasitlar
arasindan cikarken, duraklarken tasit yolunun sagina veya soluna yanasirken,
saga veya sola donerken, karayolunu kullananlar icin tehlike dogurabilecek
ve bunlarin hareketlerini zorlastiracak sekilde davranmalari yasaktir.
b) Yonetmelikte belirtilen sartlar
disinda geriye donmek veya geriye gitmek yasaktir. Izin verilen hallerde
bu manevralari yapacak suruculer, karayolunu kullananlar icin tehlike veya
engel yaratmamak zorundadir.
c) Donuslerde veya serit degistirmelerde
suruculerin niyetlerini donus isaret isiklari veya kol isareti ile acikca
ve yeterli sekilde belirtmesi , isaretlerin manevra suresince devam etmesi
ve biter bitmez sona erdirilmesi zorunludur.(Degisik:25.05.1997 - 4262/4
md.) Bu madde hukumlerine uymayanlar 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
DORDUNCU BOLUM
Yayalar, Hayvanla Cekilen veya
Elle Surulen Araclarla
Hayvan Suruculeri ve Yarislar Hakkinda Kurallar
Yayalarin
uyacaklari kurallar:
MADDE 68 -
Yayalarin
uyacaklari kurallar asagida belirtilmistir.
a) Yayalar, asagida sayilan haller
disinda, tasit yolu bitisiginde ve yakininda yaya yolu, banket veya alan
varsa burada yurumek zorundadirlar.
1. Yonetmelikte belirtilen tedbirler
alinmak sarti ile diger yayalar icin ciddi rahatsizlik verecek boyutta
esyalari iten veya tasiyan kisiler ile, tasit yolunun en sag seridinden
fazla kismini isgal etmemek, gece ve gunduz gorusun az oldugu hallerde
de imkan oraninda tek sira halinde yurumek sarti ile bir yetkili veya gorevli
yonetiminde duzenli sekilde yuruyen yaya kafileleri tasit yolu uzerinde
yuruyebilir.
2. Yayalarin yurumesine ayrilmis
kisimlarin kullanilmasinin mumkun olmamasi veya bulunmamasi hallerinde
yayalar, bisiklet trafigine engel olmamak sarti ile bisiklet yolunda bisiklet
yolu yoksa tasit yolu uzerinde, imkan oraninda tasit yolu kenarina yakin
olmak sarti ile yuruyebilirler.
3. Her iki tarafinda, yaya yolu
ve banket bulunmayan veya kullanilir durumda olmayan iki yonlu trafigin
kullanildigi karayollarinda yaya kafileleri disindaki yayalar, tasit yolunun
sol kenarini izlemek zorundadir.
b) Tasit yolunun karsi tarafina
gecmek isteyen yayalarin tasit yolunu, yaya ve okul gecidi ile kavsak giris
ve cikislari disinda herhangi bir yerden gecmeleri yasaktir.Yayalar, bu
yerlerden gecerken;
1. Yaya ve okul gecitlerinin bulundugu
yerlerde, gecitte yayalar icin isikli isaret varsa bu isaretlere uymak,
2. Gecitte yayalar icin isikli
isaret yoksa ve gecit sadece tasit trafigi isikli isareti veya yetkili
kisi tarafindan yonetiliyorsa, gececekleri dogrultu acildiktan sonra tasit
yoluna girmek,
3. Isikli isaret veya yetkili kisilerin
bulunmadigi gecitlerde veya kavsaklarda guvenlikleri acisindan yaklasan
araclarin uzaklik ve hizini goz onune almak,Zorundadirlar.
Ancak, yuz metre kadar mesafede
yaya gecidi veya kavsak bulunmayan yerlerde yayalar, tasit trafigi icin
bir engel teskil etmemek sarti ile ve yolu kontrol ederek kendi guvenliklerini
sagladiktan sonra en kisa dogrultuda ve en kisa zamanda tasit yolunu gecebilirler.
c) Yaya yollarinda, gecitlerde
veya zorunlu hallerde tasit yolu uzerinde bulunan yayalarin, trafigi engelleyecek
veya tehlikeye dusurecek sekilde davranislarda bulunmalari veya buralari
saygisizca kullanmalari yasaktir.(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde
hukumlerine uymayan yayalar 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Hayvanla
cekilen, elle surulen araclari surenler ile hayvan suruculerine ait kurallar:
MADDE 69
- Yerlesim birimleri disindaki karayolunda,
tasit yolu uzerinde zorunlu haller disinda hayvan bulundurmak, karayollarinin
yasaklanmamis, kesimlerinde ise hayvanla cekilen veya elle surulen araclari,hayvanlari,
hayvan suruculerini ve binek hayvanlarini trafik kurallarina uymadan surmek
ve bunlari surme yeteneginden yoksun kimselerin yonetimine vermek veya
basibos birakmak yasaktir. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine
uymayanlar 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar. Ancak, basi
bos hayvan birakma yasagina riayet etmeyerek trafik kazasina sebebiyet
veren faile uc ay hafif hapis cezasi uygulanir.Tasit yolunu kullanmak zorunda
olan hayvan, suru ve kumelerini sevk ve idare edenler, yonetmelikte belirtilen
usul ve sartlara uymak zorundadirlar.
Yarış
ve koşulara ait kurallar:
MADDE 70 -
Yarış ve koşularda trafik guvenligi bakimindan asagidaki kurallar uygulanir.
a) Bir il siniri icindeki karayollari
uzerinde yapilacak yaris ve kosular icin o ilin valiliginden,
b) Birden fazla il sinirlari icindeki
sehirlerarasi karayollari uzerinde yapilacak milli ve milletlerarasi yaris
ve kosular icin Icisleri Bakanligi'ndan izin alinmasi zorunludur. Bu izin
verilirken Bayindirlik Bakanligi'nin uygun gorusu alinir.Izinsiz yapilan
yaris ve kosular gorevlilerce derhal durdurulur.
Yaris ve kosularda trafik guvenligi
yonunden uygulanacak usul ve sartlar yonetmelikte gosterilir.(Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine uymayanlar 7.200.000 lira para cezasi
ile cezalandirilirlar.
BESINCI BOLUM
Cesitli kurallar
Gecis
ustunlugune sahip araclar ve surme kurallari:
MADDE 71-
Gecis
ustunlugune sahip araclar, oncelik sirasiyla sunlardir:
a) Cankurtaran araclari, yarali
veya acil hasta tasiyan araclar,
b) Itfaiye araclari,
c) Hukumlu veya sanigi takip eden
veya emniyet ve asayisi korumak icin acele olay yerine giden zabita araclari,
d) Bir trafik sucu isleyerek kacan
araci takip eden veya trafik guvenligini koruma veya trafik kazasina el
koyma amaciyla olay veya kaza yerine gitmekte olan gorevlilere ait araclar,
e) Alarm sirasinda sivil savunma
hizmetlerinde gorevli bulunan araclar,
f) Koruma ile gorevli ve korunan
araclar,Bu araclar, gorev halinde iken gecis ustunlugu hakkina sahiptir.
Bu hak, halkin can ve mal guvenligini
tehlikeye sokmamak, duyurulur ve gorunur gecis ustunlugu isaretini vermek
sarti ile kullanilir.Bu araclar, bu Kanun ve yonetmelikte yazili trafik
kisitlama ve yasaklarina bagli degildir.Bunlarin birbirleri ile karsilasmalarinda
birinin digerine gore gecis ustunlugu yukarida yazili olan siraya goredir.Zorunluluk
olmadigi hallerde gecis ustunlugunu kullanmak yasaktir.(Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Zorunluluk olmadigi halde gereksiz gecis ustunlugu hakkini
kullanan suruculer 1.800.000 lira para cezasi cezalandirilirlar.
Ses,
muzik, goruntu ve haberlesme cihazlarinin kullanilmasi:
MADDE 72 -
Araclarda ses, muzik, goruntu ve haberlesme cihazlari yonetmelikte gosterilen
sartlara uygun olarak ve kamunun rahat ve huzurunu bozmayacak sekilde kullanilabilir.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hukmune uymayan suruculer 1.800.000
lira para cezasi ile cezalandirilirlar.Kanun ve yonetmelikte belirtilen
sartlara uymayan ses, muzik, goruntu ve haberlesme cihazlari ile surucunun
izleme ve kullanma sahasi icinde yer alan goruntu cihazlari araclardan
sokturulur.
Tedbirsiz
ve saygisiz arac surme :
MADDE 73
-(Degisik: 17. 10. 1996 - 4199/27 md.) Karayolunda araclarin kamunun rahat
ve huzurunu bozacak veya kisilere zarar verecek sekilde saygisizca surulmesi,
araclardan bir sey atilmasi veya dokulmesi, seyir halinde suruculerin,
cep ve arac telefonu ile benzer haberlesme cihazlarini kullanmasi yasaktir.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine uymayanlar 1.800.000
lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Yaya
ve okul gecitleri :
MADDE 74-Gorevli
bir kisi veya isikli trafik bulunmayan, ancak baska bir trafik isareti
ile belirlenmis yaya veya okul gecitlerine yaklasirken butun suruculer,
araclarini yavaslatmak ve bu gecitlerden gecen veya gecmek uzere bulunan
kisilere ve ogrencilere ilk gecis hakkini vermek zorundadirlar. (Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Bu madde hukmune uymayan suruculer 3.600.000 lira para
cezasi ile cezalandirilirlar.
Okul
tasitlari :
MADDE 75
- Okul tasitlarinin " DUR" isaretini yaktiklari hallerde butun araclarin
durmasizorunludur. "DUR" isaretinin sadece ogrencilerin binmeleri veya
inmeleri sirasinda ve yonetmelikte belirtilen hallerde yakilmasi zorunludur.
Okul tasitlarinin calistirilmasi sartlari, zamanlari ve nitelikleriyonetmelikte
gosterilir. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine uymayan
suruculer 3.600.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Demiryolu
gecitleri :
MADDE 76-
Demiryolu gecitlerinde :
a) Suruculerin demiryolu gecitlerini,
gecidin durumuna uygun olmayan hizla gecmeleri, isikli veya sesli isaretin
verecegi "DUR" talimatina uymamalari, tasit yolu uzerine indirilmis veya
indirilmekte olan tam veya yarim bariyerler varken gecide girmeleri yasaktir.
b)Isikli isaret veya bariyerle
donatilmamis demiryolu gecitlerini gecmeden once, suruculerin durmalari,herhangi
bir demiryolu aracinin yaklasmadigina emin olduktan sonra gecmeleri zorunludur.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Bu madde hukumlerine uymayan suruculer 3.600.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Cocuk
, hasta ve sakat tasitlari, gozleri gormeyen yayalar, yuruyus kollari:
MADDE 77
- Bu Kanun acisindan;
a) Cocuk , hasta ve sakatlara ait
motorsuz tasitlarin suruculerine, yayalarla ilgili hukumler uygulanir.
b)Gozleri gormeyen ve yonetmelikte
gosterilen ozel isaret ve benzerlerini tasiyan kisilerin, tasit yolu uzerinde
bulunmalari halinde, butun suruculerin yavaslamalari ve gerekiyorsa durmalari
ve yardimci olmalari zorunludur.
c) Bir yetkili veya gorevli yonetimindeki
yuruyus kollari arasindan gecmek yasaktir.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Bu maddenin birinci fikrasinin (b) bendi hukmune uymayan suruculer 3.600.000
lira, (c) bendi hukmune uymayan suruculer 1.800.000 lira para cezasi
ile cezalandirilirlar.
Suruculerin
ve yolcularin koruyucu tertibat kullanma zorunlulugu:
MADDE 78-Belirli
suruculerin ve yolcularin, araclarin surulmesi sirasinda koruyucu tertibat
kullanmalari zorunludur.Kullanma ve yollarin ozelligi gozetilerek hangi
tip araclarda suruculerinin ve yolcularinin sehirici ve sehirlerarasi yollarda
hangi sartlarda hangi koruyucu tertibati kullanacaklari ve koruyucularin
nitelikleri ve nicelikleri ile emniyet kemerlerinin hangi araclarda
hangi tarihten itibaren kullanilacagi yonetmelikte belirtilir.(Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Bu madde hukmune uymayanlar 1.800.000 lira para cezasi ile
cezalandirilirlar.
Karayolu
uzerindeki park yerlerinde ucret almaya yetkililer:
MADDE 79
- Karayolu uzeri park yerindeki araclar icin
sadece karayolunun bakimindan sorumlu kurulus birimlerince ucret alinabilir.Bunlar
disinda hicbir gercek veya tuzel kisi herhangi bir sekilde para alamaz
.Bu park yerleri hicbir sekilde kiralanamaz. Park ucreti, alinma sekli
ve diger esaslar yonetmelikte belirtilir. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4
md.) Bu madde hukmune uymayanlar 1.800.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Diger
kurallar :
MADDE 80-
Trafikle ilgili diger kurallar ile tehlikeli madde tasiyan araclar, ceken,
cekilen araclar, kol ve grup halinde seyreden araclar ve hayvan suruleri,
tasima siniri ve gabari olculeri ile yuk ve yolcu tasinmasi ile ilgili
diger kurallar ve sartlar yonetmelikte gosterilir.
YEDINCI KISIM
Trafik Kazalari
Trafik
kazalarina karisanlar ile ilgili kurallar:
MADDE 81-Trafik
kazalarina karisanlar:
a) Hareket halinde iseler trafik
icin ek bir tehlike yaratmayacak sekilde hemen durmak, kaza mahallinde
trafik guvenligi icin gereken tedbirleri almak,
b) Kazada olen, yaralanan veya
maddi hasar var ise bu kaza trafigi, can ve mal guvenligini etkilemiyorsa
sorumlulugun saptanmasinda yararli olacak kanit ve izler dahil, kaza yerindeki
durumu degistirmemek,
c) Kazaya karisan kisiler tarafindan
istendigi takdirde kimligini, adresini, surucu ve trafik belgesi ile sigorta
police tarih ve numarasini bildirmek ve gostermek,
d) Kazayi; yetkili ve gorevli memurlara
bildirmek, bunlar gelinceye kadar veya bunlarin iznini almadan kaza yerinden
ayrilmamak,
e) Surucusu, mal sahibi veya ilgili
kisilerin bulunmadigi sirada arac, esya veya yuklere zarar veren suruculer,
zarar verdikleri arac, esya veya mulkun sahibini veya ilgili kisileri bulmak,
ilgilileri bulamadiklari takdirde durumu tespit etmek ve zarar verilen
sey uzerine yazili bilgi birakmak, ilgili zabitaya en kisa zamanda bilgi
vermek,Zorundadirlar.
Yalniz maddi hasar meydana gelen
kazalarda, kazaya dahil kisilerin tumu, yetkili ve gorevli kisinin gelmesine
luzum gormezlerse, bunu aralarinda yazili olarak saptamak suretiyle kaza
yerinden ayrilabilirler.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Anlasma hali disinda maddi hasarli, olumlu veya yaralanmali trafik kazalarinda,
zabitanin iznini almadan zaruret disinda olay yerinden ayrilan veya birinci
fikranin (b) bendi hukumlerine uymayan suruculer 7.200.000 lira para cezasi
ile cezalandirilirlar.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Bu maddenin diger hukumlerine uymayanlar 3.600.000 lira para cezasi ile
cezalandirilirlar.
Trafik
kazalarinda yukumluluk:
MADDE 82 -
Karayollarinda meydana gelecek trafik kazalarina hemen el konmasini, olu
ve yaralilarin tasinmasini veya yaralilarin tedavisini veya saniklarin
yakalanmasini saglamak icin,
a) Kaza yerinden gecmekte olan
veya kazaya karismis bulunan araclarin suruculeri kaza mahallinde ilk yardim
onlemlerini almaya ve en yakin zabitaya veya saglik kurulusuna haber vermeye
ve yetkililerin talebi uzerine yaralilari en yakin saglik kurulusuna goturmeye,
b) Sehirlerarasi akaryakit istasyonlarinda,
sahipleri veya isletenleri, belirlenen standartlara uygun ilk yardim malzemesini
her an kullanilabilir durumda bulundurmaya,
c) Tamirhane, servis istasyonu,
garaj sahip ve sorumlulari; tesislerine, olum veya yaralanma ile sonuclanan,
bir kaza gecirmis oldugu belli olan veya uzerinde suc belirtisi bulunan
bir arac gelince,gecikmeksizin zabitaya haber vermeye ve bunlari bir deftere
islemeye,Zorunludurlar .(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine
uymayanlar 3.600.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar.
Trafik
kazalarina el koyma ve bilirkisilik:
MADDE 83 -
Trafik kazalarina;
a) Adli yonden geregi yapilmak
uzere mahalli genel zabitaca,
b) Kazanin olus nedenlerini, iz
ve delillerini belirleyerek trafik kaza tespit tutanagi duzenlemek uzere
de trafik zabitasinca el konulur. Trafik zabitasinin gorevli olmadigi veya
bulunmadigi karayollarinda meydana gelen kazalarda trafik kaza tespit tutanagi
mahalli genel zabitaca duzenlenir ve bir ornegi o yerin trafik zabitasina
gonderilir.Karayollarinda meydana gelen ve yalniz maddi hasarla sonuclanan
trafik kazalarinda taraflarin anlasmasi halinde ve fiil baska bir suc olusturmuyorsa
adli kovusturma yapilmaz ve Turk Ceza Kanunu'nun 565 inci maddesi hukmu
uygulanmaz.Trafik kazalarinda yolun trafige kapandigi hallerde; trafik
zabitasi veya genel zabita; iz ve delilleri kaybolmayacak sekilde isaretledikten
ve gerekli islemleri yaptiktan sonra, karayolunu trafige acmaya yetkilidir.
Karayolunun trafige kapanmasina olumlu ve hayati tehlike yaratan yaralanmali
kazalar neden olmus ve bu kaza, can, mal ve trafik guvenligini etkiliyor
ve baska bir yoldan gecis verilemiyorsa, Cumhuriyet Savcisinin gecikeceginin
anlasilmasi halinde, gerekli isaretlemeler yapilip arac ve oluler kenara
alinarak durum bir tutanakla tespit edildikten sonra yol trafige acilir.Trafik
zabitasi, usul kanunlarina gore gorevlendirilirse, trafik kazalarinda bilirkisilik
yapar.Trafik kazalari, kaza tahkik memurlugu, bilirkisilik ve bunlarda
aranacak sartlar ile diger esaslar yonetmelikte gosterilir.
Trafik
kazalarinda surucu kusurlarinin tespiti ve asli kusur sayilan haller:
MADDE 84 -
Arac suruculeri trafik kazalarinda;
a) Kirmizi isikli trafik isaretinde
veya yetkili memurun dur isaretinde gecme,
b) "Tasit giremez" trafik isareti
bulunan karayoluna veya bolunmus karayolunda karsi yonden gelen trafigin
kullandigi serit, rampa ve baglanti yollarina girme,
c) Ikiden fazla seritli tasit yollarinda,
karsi yonden gelen trafigin kullandigi serit veya yol bolumune girme,
d) Arkadan carpma,
e) Gecme yasagi olan yerlerde gecme,
f) Dogrultu degistirme manevralarini
yanlis yapma,
g) Seride tecavuz etme,
h) Kavsaklarda gecis onceligine
uymama,
i) Kaplamanin dar oldugu yerlerde
gecis onceligine uymama,
j) Manevralari duzenleyen genel
sartlara uymama,
k) Yerlesim birimleri disindaki
karayolunun tasit yolu uzerinde, zorunlu haller disinda park etme veya
duraklama ve her durumda gerekli tedbirleri almama,
l) Park icin ayrilmis yerlerde
veya tasit yolu disinda kurallara uygun olarak park edilmis araclara carpma,
Hallerinde asli kusurlu sayilirlar.
Ancak, kazada bu hareketlerden
herhangi biri, kazaya karisan arac suruculerinden birden fazlasi tarafindan
yapilmis veya kaza bu hareketler disinda kurallarla, yasaklamalara, kisitlamalara
ve talimatlara uyulmamasi nedenlerinden dogmussa, karayolunu kullananlar
icin kusur orani yonetmelikte belirtilen esaslara gore tespit edilir.
SEKIZINCI KISIM
Hukuki Sorumluluk ve Sigorta
BIRINCI BOLUM
İşleten ve Arac Isleticisinin Bagli
Oldugu Tesebbus Sahibinin Hukuki Sorumlulugu
İşleten
ve arac isleticisinin bagli oldugu tesebbus sahibinin hukuki sorumlulugu:
MADDE 85
-(Degisik:17.10.1996-4199/28 md.) Bir motorlu
aracin isletilmesi bir kimsenin olumune veya yaralanmasina yahut bir seyin
zarara ugramasina sebep olursa, motorlu aracin bir tesebbusun unvani veya
isletme adi altinda veya bu tesebbus tarafindan kesilen biletle isletilmesi
halinde, motorlu aracin isleteni ve bagli oldugu tesebbusun sahibi, dogan
zarardan mustereken ve muteselsilen sorumlu olurlar.
(Degisik:17.10.1996-4199/28 md.)
Motorlu arac olume veya yaralanmaya sebebiyet vermis ise, kazaya karisan
aracin baskalarina devir ve temliki veya uzerinde bir hak tesisini onlemek
amaciyla olaya el koyan Cumhuriyet Savciliklarinca, aracin tescilli oldugu
tescil kurulusuna, trafik kaydi uzerine serh dusulmesi icin talimat verilir.
Kaza ani ile Cumhuriyet Savciligi'nca trafik kaydi uzerine serh dusulmesi
arasinda gecen sureler icinde kotu niyetle yapilan arac tescilleri hukumsuz
sayilir.Serhin konuldugu tarihten itibaren bir ay icerisinde, serhin kaldirildigina
veya devamina iliskin mahkeme karari ibraz edilmedigi takdirde bu serh
hukumsuz sayilir. Isletilme halinde olmayan bir motorlu aracin sebep oldugu
trafik kazasindan dolayi isletenin sorumlu tutulabilmesi icin, zarar gorenin,
kazanin olusumunda isleten veya eylemlerinden sorumlu tutuldugu kisilere
iliskin bir kusurun varligini veya aractaki bozuklugun kazaya sebep oldugunu
ispat etmesi gerekir. (Degisik:17.10.1996-4199/28 md.) Isleten ve arac
isleticisi tesebbus sahibi, hakimin takdirine gore kendi aracinin katildigi
bir kazadan sonra yapilan yardim calismalarindan dolayi yardim edenin maruz
kaldigi zarardan da sorumlu tutulabilir. Ancak, bu durumda isletici tesebbus
sahibinin sorumlu kilinabilmesi icin kazadan kendisinin sorumlu olmasi
veya yardimin dogrudan dogruya kendisine veya aracta bulunanlara yahut
kazaya taraf olan ucuncu kisilere yapilmasi gerekir.(Degisik:17.10.1996-4199/28
md.) Isleten ve arac isleticisi tesebbusun sahibi, aracin surucusunun veya
aracin kullanilmasina katilan yardimci kisilerin kusurundan, kendi kusuru
gibi sorumludur.
Isletenin
veya arac isleticisinin bagli oldugu tesebbus sahibinin sorumluluktan kurtulmasi
veya sorumlulugun azaltilmasi:
MADDE 86-
(Degisik:17.10.1996-4199/29 md.) Isleten veya arac isleticisinin bagli
oldugu tesebbus sahibi, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutuldugu
kisilerin kusuru bulunmaksizin ve aractaki bir bozukluk kazayi etkilemis
olmaksizin, kazanin bir mucbir sebepten veya zarar gorenin veya bir ucuncu
kisinin agir kusurundan ileri geldigini ispat ederse sorumluluktan kurtulur.
(Degisik:17.10.1996-4199/29 md.) Sorumluluktan kurtulamayan isleten veya
arac isleticisinin bagli oldugu tesebbus sahibi, kazanin olusunda zarar
gorenin kusurunun bulundugunu ispat ederse, hakim, durum ve sartlara gore
tazminat miktarini indirebilir.
Genel
hukumlerin uygulanmasi:
MADDE 87-(Degisik:
17.10.1996 - 4199/30 md.) Yaralanan veya olen kisi, hatir icin karsiliksiz
tasinmakta ise veya motorlu arac,
yaralanan veya olen kisiye hatir icin karsiliksiz verilmis bulunuyorsa,
isletenin veya arac isleticisinin
bagli oldugu tesebbus sahibinin sorumlulugu ve motorlu aracin maliki ile
isleteni arasindaki iliskide araca
gelen zararlardan dolayi sorumluluk, genel hukumlere tabidir. (Degisik:
17.10.1996 - 4199/30 md.) Zarar gorenin beraberinde bulunan bagaj ve benzeri
esya disinda aracta tasinan esyanin ugradigi zararlardan dolayi isletenin
veya arac isleticisinin bagli oldugu tesebbus
sahibinin sorumlulugu da genel
hukumlere tabidir.
Zarar
verenlerin birden fazla olmasi:
MADDE 88
- Bir motorlu aracin katildigi bir kazada, bir ucuncu kisinin ugradigi
zarardan dolayi, birden
fazla kisi tazminatla yukumlu bulunuyorsa,
bunlar muteselsil olarak sorumlu tutulur.(Degisik: 17.10.1996 - 4199/31
md.) Birden fazla kisinin sorumlu oldugu durumlarda, bunlar arasindaki
iliski bakimindan zarar, olayin butun sartlari degerlendirilerek paylastirilir.
Ozel durumlar ve ozellikle araclarin isletme tehlikeleri, zararin ic iliskide
baska turlu paylastirilmasini hakli gostermedikce, isletenler ve arac isleticisinin
bagli oldugu tesebbus sahipleri kusurlari oraninda zarara katlanirlar.
İşletenler
veya arac isleticisinin bagli oldugu tesebbus sahipleri arasinda zararin
tazmini:
MADDE 89-
(Degisik: 17.10.1996 - 4199/32 md.) Birden cok motorlu aracin katildigi
bir kazada isletenlerden biri bedensel bir zarara ugrarsa, ozel durumlar
ve ozellikle isletme tehlikeleri baska turlu paylastirmayi hakli gostermedikce,
kazaya katilan araclarin isletenleri ve arac isleticisinin bagli
oldugu tesebbus sahipleri kendilerine dusen kusur oraninda, zarari gidermekle
yukumludurler. (Degisik: 17.10.1996 - 4199/32 md.) Isletenlerden ve arac
isleticisinin bagli oldugu tesebbus sahiplerinden birine ait bir seyin
zarara ugramasi halinde, zarar goren, ancak zarar veren isletenin veya
arac isleticisinin bagli oldugu tesebbus sahibinin veya eylemlerinden sorumlu
tutuldugu kimsenin kusuru veya gecici olarak temyiz gucunu kaybetmesi
veya zarar verene ait aractaki bir bozukluk yuzunden zararin vuku buldugunu
ispat etmesi halinde, zarar veren isleten veya isleticinin bagli oldugu
tesebbus sahibi
tazminatla yukumlu tutulur. (Degisik:
17.10.1996 - 4199/32 md.) Tazminatla yukumlu olan isletenler veya isleticinin
bagli oldugu tesebbus sahipleri, zarar goren isletene veya isleticinin
bagli oldugu
tesebbus sahibine karsi muteselsilen
sorumludurlar.
Maddi
ve manevi tazminat:
MADDE 90 -
Maddi tazminatin bicimi ve kapsami ile manevi tazminat konularinda Borclar
Kanunu'nun
haksiz fiillere iliskin hukumleri
uygulanir.
IKINCI BOLUM
Sigorta
Mali
sorumluluk sigortasi yaptirma zorunlulugu:
MADDE 91-(Degisik:17.10.1996
- 4199/33 md.) Isletenlerin, bu Kanunun 85 inci maddesinin birinci fikrasina
gore olan sorumluluklarinin karsilanmasini saglamak uzere mali sorumluluk
sigortasi yaptirmalari zorunludur. Zorunlu mali sorumluluk sigortasina
iliskin primler pesin odenir. Ancak, Hazine Mustesarligi'nin bagli bulundugu
Bakanlik, primlerin taksit halinde tahsil edilmesine iliskin duzenleme
yapmaya yetkilidir. Sigorta yaptiranlarin, sigorta sirketlerine odeyecekleri
sigorta priminin tutari uzerinden %5'i oranindaki miktar, sigorta sirketi
tarafindan tahsil edildigi ayi takip eden ayin en gec 20'sine kadar, Trafik
Hizmetleri Gelistirme Fonu hesabina yatirilir. Bu madde uyarinca belirtilen
fona aktarilan tutarlarin tamami munhasiran trafik hizmetlerinde kullanilir.
Sigorta sirketleri, sekli ve icerigi Icisleri Bakanligi'nin uygun gorusu
ve Hazine Mustesarligi'nin bagli bulundugu Bakanligin onayi ile belirlenip
Turkiye Sigorta ve Reasurans Sirketleri Birligi'nce bastirilacak trafik
sigortasi pulunu, police ve zeyilname ile birlikte isletenlere vermek zorundadirlar.
Isletenler zorunlu mali sorumluluk sigortasinin
yaptirildigini gostermek amaciyla
bu pulu araclarinin on camina yapistirmaya mecburdurlar.Gecerli teminat
tutarlari uzerinden Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasi bulunmayan araclar
trafikten men edilir.
Turistlere ait tasitlarla, milletlerarasi
cok tarafli veya karsilikli anlasmalar kapsamina giren yabanci plakali
tasitlarin Turkiye'de gecerli milletlerarasi anlasmalarla kabul edilmis
sigortalari yoksa, bunlar icin zorunlu mali sorumluluk sigortasi Turkiye
sinirlarina girisleri sirasinda yapilir. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Bu madde hukmune uymayanlar 1.800.000 lira cezasi ile cezalandirilirlar.
Zorunlu
mali sorumluluk sigortasi disinda kalan hususlar:
MADDE 92-Asagidaki
hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortasi kapsami disindadirlar.
a) Isletenin; bu Kanun uyarinca
eylemlerinden sorumlu tutuldugu kisilere karsi yoneltebilecegi talepler,
b) Isletenin; esinin usul ve furugunun,
kendisine evlat edinme iliskisi ile bagli olanlarin ve birlikte yasadigi
kardeslerinin mallarina gelen zararlar nedeniyle ileri surebilecekleri
talepler,
c) Isletenin; bu Kanun uyarinca
sorumlu tutulmadigi seye gelen zararlara iliskin talepler,
d) Bu Kanunun 105 inci maddesinin
ucuncu fikrasina gore zorunlu mali sorumluluk sigortasinin teminati altinda
yapilacak motorlu arac yarislarindaki veya yaris denemelerindeki kazalardan
dogan talepler,
e) Motorlu aracta tasinan esyanin
ugrayacagi zararlar,
f) Manevi tazminata iliskin talepler.
En
az sigorta tutarlari:
MADDE 93-(Degisik:
17.10.1996 - 4199/34 md.) Zorunlu mali sorumluluk sigortasi genel sartlari,
teminat tutarlari ile tarife ve talimatlari Hazine Mustesarligi'nin bagli
bulundugu Bakanlikca tesbit edilir ve Resmi Gazete'de yayimlanir.Tarife
ve talimatlarin tespitinde; arac turleri; cografi bolge; sigorta suresi
icinde herhangi bir hasar odemesine neden olmayan isletenlerin primlerinin
indirilmesi yoluyla odullendirilmesi, hasar odemesine neden olan isletenlerin
primlerinin yukseltilmesiyoluyla cezalandirilmasi ve gerekli gorulen diger
hususlar dikkate alinir.
Sigorta
sozlesmesinin verilmesi ve isletenin degismesi halinde yapilacak islemler:
MADDE 94-(Birinci
fikra mulga: 25/06/1988- KHK- 330/5 md.; Aynen kabul: 31/10/1990- 3672/4md.)
(Degisik: 25/06/1988 - KHK - 330/5
Md.; aynen kabul: 31/10/1990 - 3672/4 md.) Sigortali,araci isletenlerin
degismesi halinde, devreden kisi 15 gun icinde sigortaciya durumu bildirmek
zorundadir. Sigortaci, sigorta sozlesmesini durumun kendisine tebligi tarihinden
itibaren onbes gun icinde feshedebilir.Sigorta, fesih tarihinden onbes
gun sonrasina kadar gecerlidir. (Besinci fikra mulga: 25/06/1988- KHK-
330/5 md.; aynen kabul: 31/10/1990- 3672/4 md.) (Degisik:25.05.1997 - 4262/4
md.) Bu madde hukmune uymayanlar 1.800.000 lira cezasi ile cezalandirilirlar
Tazminatin
azaltilmasi veya kaldirilmasi sonucunu doguran haller:
MADDE 95-
Sigorta sozlesmesinden veya sigorta sozlesmesine iliskin kanun hukumlerinden
dogan ve tazminat yukumlulugunun kaldirilmasi veya miktarinin azaltilmasi
sonucunu doguran haller zarar gorene karsi ileri surulemez. Odemede bulunan
sigortaci, sigorta sozlesmesine ve bu sozlesmeye iliskin kanun hukumlerine
gore, tazminatin kaldirilmasini veya azaltilmasini saglayabilecegi oranda
sigorta ettirene basvurabilir.
Zarar
gorenlerin coklugu:
MADDE 96-
Zarar gorenlerin tazminat alacaklari, sigorta sozlesmesinde ongorulen sigorta
tutarindan fazla ise zarar gorenlerden her birinin sigortaciya karsi yoneltebilecegi
tazminat talebi, sigorta tutarinin tazminat alacaklari toplamina olan oranina
gore indirime tabi tutulur. Baska tazminat taleplerinin bulundugunu bilmeksizin
zarar gorenlerin birine veya birkacina kendilerine dusecek olandan daha
fazla odemede bulunan iyi niyetli sigortaci, yaptigi odeme cercevesinde,
diger zarar gorenlere karsi da borcundan kurtulmus sayilir.
Dogrudan
dogruya talep ve dava hakki:
MADDE 97-
Zarar
goren, zorunlu mali sorumluluk sigortasinda ongorulen sinirlar icinde dogrudan
dogruya sigortaciya karsi talepte bulunabilecegi gibi dava da acabilir.
Tedavi
giderlerinin odenmesi:
MADDE 98-
Motorlu araclarin sebep olduklari kazalarda yaralanan kimselerin ilk yardim,
muayene ve kontrol veya bu yaralanmadan oturu ayakta, klinikte, hastane
ve diger yerlerdeki tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdigi diger giderleri
aracin zorunlu mali sorumluluk sigortasini yapan sigortaci, basvurma tarihinden
itibaren sekiz is gunu icinde ve zorunlu mali sorumluluk sigortasi sinirlari
kapsaminda oder. (Degisik: 25/06/1988 - KHK- 330/6 md.; aynen kabul: 31/10/1990-
3672/5 md.) Birden cok aracin karistigi bir trafik kazasinda zarar goren
kisiler, araclarin sigortacilarindan herhangi birine veya 108 inci
maddede belirtilen durumlarda Garanti Fonu'na basvurarak zararin giderilmesini
isteyebilirler. Giderleri odeyen sigortaci veya Garanti Fonu, odedigi miktarin
sorumluluk oranlarina gore paylasilmasini talep edebilir.Zarara sebep olan
aracin bilinmemesi veya gecerli bir zorunlu mali sorumluluk sigortasinin
bulunmamasi veya sigortacinin iflas etmesi veya calinan aracin isleteninin
sorumlu tutulamamasi hallerinde, birinci fikrada belirtilen giderler, 108
inci maddede ongorulen Garanti Fonu tarafindan odenir. (Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Bu madde hukmune uymayan sigortacilar, 108.000.000 lira hafif
para cezasi ile cezalandirilirlar.
Tazminat
ve giderlerin odenmesi:
MADDE 99-
Sigortacilar, hak sahibinin kaza veya zarara iliskin tespit tutanagini
veya bilirkisi raporunu,sigortacinin merkez veya kuruluslarindan birine
ilettigi tarihten itibaren sekiz is gunu icinde zorunlu mali sorumluluk
sigortasi sinirlari icinde kalan miktarlari hak sahibine odemek zorundadirlar.
Odemeyi yapan sigortaci, odenen miktarin sorumluluk oranlarinda paylasilmasini
diger sigortacilardan yazili olarak talep eder. Diger sigortacilar talep
tarihinden itibaren sekiz is gunu icinde kendilerine dusen miktari,
talepte bulunana oder. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hukmune
uymayan sigortacilar 108.000.000 lira hafif para cezasi ile cezalandirilirlar.
Ihtiyari
mali sorumluluk sigortasina uygulanacak hukumler:
MADDE 100-
Bu Kanunun sorumlulugun kaldirilmasi veya tazminatin azaltilmasina iliskin
95 inci maddesi ve zamanasimina iliskin 109 uncu maddesi ihtiyari mali
sorumluluk sigortasinda da uygulanir.
Sigorta
sozlesmesi yapmaya yetkili sigorta sirketleri ve sigorta yapma zorunlulugu:
MADDE 101-Bu
Kanunda ongorulen zorunlu mali sorumluluk sigortasi Turkiye'de kaza sigortasi
dalinda calismaya yetkili olan sigorta sirketleri tarafindan yapilir. Bu
sigorta sirketleri zorunlu mali sorumluluk sigortasini yapmakla yukumludurler.
(Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Bu madde hukmune uymayan sigorta sirketleri
108.000.000 lira hafif para cezasi ile cezalandirilirlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ozel Durumlar
Motorlu
arac romorklari:
MADDE 102-Bir
romorkun veya yari romorkun veya cekilen bir aracin sebep oldugu zarardan
dolayi, cekicinin isleteni, motorlu araci isletenin sorumluluguna iliskin
hukumlere gore sorumlu tutulur. Cekilen aracla ilgili olarak sorumluluk
genel hukumlere tabidir.Çekicinin sorumluluk sigortasi, cekiciyi isletenin,
romorkun sebep oldugu zarardan dolayi sorumlulugunu da kapsar.Insan tasimada
kullanilan romorklar, romork icin ek bir sorumluluk sigortasi yaptirilarak
tum katarin en az zorunlu mali sorumluluk sigortasi tutarlarinin
kapsamina girmesi saglanmadikca, trafige cikarilamaz.
Motorsuz
tasitlar ve motorlu bisiklet:
MADDE 103-
Motorsuz tasitlar ile motorlu bisiklet suruculerinin hukuki sorumlulugu
genel hukumlere tabidir.
Motorlu
araclarla ilgili mesleki faaliyette bulunanlar:
MADDE 104-Motorlu
araclarla ilgili mesleki faaliyette bulunan tesebbuslerin sahibi, gozetim,
onarim,bakim, alim-satim, aracta degisiklik yapilmasi amaci ile veya benzeri
bir amacla kendisine birakilan bir motorlu aracin sebep oldugu zararlardan
dolayi, isleten gibi sorumlu tutulur. Aracin isleteni ve arac icinde zorunlu
mali sorumluluk sigortasi yapan sigortacisi bu zararlardan sorumlu degildir.
(Degisik. 17.10.1996-4199/35 md.)
Yukarida yazili tesebbus sahipleri kendilerine birakilan motorlu araclarin
tumunu kapsamak uzere esaslari Hazine Mustesarligi'nin bagli bulundugu
Bakanlikca tespit edilecek bir zorunlu mali sorumluluk sigortasi yaptirmaya
ve denetimlerde bu sigortanin yapildigini belgelemeye mecburdurlar. Isletenin
sorumluluk sigortasina iliskin hukumler, burada da uygulanir.
Motorlu araclari mesleki veya ticari
amaclar icin elinde bulunduran tesebbus sahipleri bu araclarin yonetmelikte
gosterilecek bicimde bir defterini tutmakla yukumludurler. (Degisik:25.05.1997
- 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine uymayan tesebbus sahipleri 108.000.000
lira hafif para cezasi ile cezalandirilirlar. (Degisik.17.10.1996-4199/35
md.) Ikinci fikrada sozu edilen sigortayi yaptirmayan tesebbus sahiplerinin
bu is yerleri, mahallin en buyuk mulki amirince 15 gune kadar faaliyetten
men edilir.
Yarislar:
MADDE 105-
Yaris duzenleyicileri, yarisa katilanlarin veya onlara eslik edenlerin
araclari ile gosteride kullanilan diger araclarin sebep olacaklari zararlardan
dolayi motorlu arac isleteninin sorumluluguna iliskin hukumler uyarinca
sorumludurlar.Yariscilarin veya onlarla birlikte aracta bulunanlarin ugrayacaklari
zararlarla, gosteride kullanilan araclarin ugradiklari zararlardan dolayi
sorumluluk genel hukumlere tabidir. Yaris duzenleyicilerinin, yarisa katilanlarin
ve yardimci kisilerin yaris esnasinda ucuncu kisilere karsi olan sorumluluklarini
karsilamak uzere bir sorumluluk sigortasi yaptirmalari zorunludur. Bu gibi
yarislara izin vermeye yetkili olan makamin talebi uzerine Ticaret Bakanligi
durum ve sartlara gore en az sigorta tutarlarini belirlemekle gorevlidir.
Motorlu araclar icin yapilacak sigortalarda en az sigorta tutarlari zorunlu
mali sorumluluk sigortasindaki tutarlardan az olamaz. Bu Kanunun zarar
gorenin dogrudan dogruya sigortaciyi dava edebilmesine iliskin 97 nci maddesi
hukumleri ile zarar gorenlerin birden cok olmasi haline iliskin 96 nci
maddesi hukumleri burada da uygulanir.Yetkili makamdan izin alinmaksizin
duzenlenen bir yarista vuku bulan zararlar, zarara sebep olan motorlu aracin
sorumluluk sigortacisi tarafindan karsilanir. Boyle bir durumda, sigortaci
yaris icin ozel bir sigortanin yapilmamis oldugunu bilen veya gerekli ozenin
gosterilmesi halinde bilebilecek olan isleten veya isletenlere rucu edebilir.
(Degisik : 04/07/1988 - KHK - 336/1 md.: aynen kabul: 07/02/1990 - 3672/59
md.) Bu madde hukumleri ortalama hizi saatte en az elli kilometrenin ustunde
olan veya ulasilacak hiza gore degerlendirme yapilmasi ongorulen motorlu
arac veya bisiklet sporu gosterilerinde uygulanir.Bu hukumler, yaris guzergahinin
diger trafige kapatilmasi halinde de gecerlidir. Icisleri Bakanligi, bu
madde hukumlerinin baska yarislar bakimindan da uygulanmasina karar verebilir.
Devlete
ve Kamu Kuruluslarina Ait Araclar:
MADDE 106- (Degisik
: 25/06/1988- KHK- 330/7 md.; aynen kabul: 31/10/1990 - 3672/6 md.)Genel
butceye dahil dairelerle, katma butceli idarelere, il ozel idarelerine
ve belediyelere, kamu iktisadi tesebbuslerine ve kamu kuruluslarina ait
motorlu araclarin sebep olduklari zararlardan dolayi bu
Kanunun, isletenin hukuki sorumluluguna
iliskin hukumleri uygulanir. Bu kuruluslar, 85 inci maddenin birinci fikrasina
gore olan orumluluklarinin karsilanmasini saglamak uzere 101 inci maddedeki
sartlara haiz milli sigorta sirketlerine mali sorumluluk sigortasi yaptirmakla
yukumludurler.
Calinan
veya gasbedilen araclarda sorumluluk:
MADDE 107-
Bir motorlu araci calan veya gasbeden kimse isleten gibi sorumlu tutulur.
Aracin calinmis veya gasbedilmis oldugunu bilen veya gereken ozen gosterildigi
takdirde ogrenebilecek durumda olan aracin surucusu de onunla birlikte
muteselsilen sorumludur. Isleten, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu
oldugu kisilerden birinin, aracin calinmasinda veya gasbedilmesinde kusurlu
olmadigini ispat ederse, sorumlu tutulamaz. Isleten, sorumlu oldugu durumlarda
diger sorumlulara rucu edebilir.Aracin calindigi veya gasbedildigini bilerek
binen yolculara karsi sorumluluk, genel hukumlere tabidir.Calinmis veya
gasbedilmis motorlu arac bir olaya sebep olmus ise, isleten de sorumlu
degilse kisiye gelen zararlar, 108 inci madde uyarinca Garanti Fonu tarafindan
karsilanir.
Garanti
Fonu:
MADDE 108-(Degisik.17.10.1996
- 4199/36 md.) Bu Kanuna gore, zorunlu mali sorumluluk sigortasina tabi
motorlu araclarin sebep olacaklari zararlarin, asagidaki durumlarda isletenin
sorumluluguna iliskin kurallar uyarinca gecerli teminat tutarlari dahilinde
karsilanmasi amaciyla Turkiye Sigorta ve Reasurans Sirketleri Birligi nezdinde
bir Garanti Fonu olusturulur.Garanti fonuna asagidaki durumlarda basvurulur:
a) Kazayi yapan motorlu aracin
tespit edilmemesi durumunda kisiye gelen bedensel zararlar icin,
b) Kazanin meydana geldigi tarihte
gecerli olan teminat tutarlari dahilinde Zorunlu mali sorumluluk sigortasini
yaptirmamis olan isletenlerin neden oldugu bedensel zararlar icin,
c) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasini
yapan sigortacinin iflasi halinde sigortacinin odemekle yukumlu oldugu
maddi ve bedensel zararlar icin,
d) 8 inci maddenin b bendi ile
107 nci maddenin son fikrasinda ongorulen durumlar icin,Kazaya sebep olan
aracin isleteninin sonradan bulunmasi halinde garanti fonu, isletene
ve sigortacisina rucu edebilir, diger durumlarda da garanti fonunun sorumlulara
basvurma ve sigortacinin iflas masasina katilma haklari saklidir.Fonun
gelirleri; Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasi icin tahsil edilen toplam
pirimlerin yuzde biri oraninda sigorta sirketlerince odenecek katilma paylari
ile sigorta yaptiranlardan safi primlerin yuzde ikisi oraninda tahsil edilecek
katilma paylarindan olusur. Bakanlar Kurulu bu oranlari binde bese kadar
indirmeye veya tekrar kanuni sinirlarina kadar yukseltmeye yetkilidir.
Sigorta aracilari, sigorta yaptiranlardan yukaridaki fikra hukmu geregince
tahsil ettikleri katilma paylarini tahsilati takip eden ayin onbesine kadar
ilgili sigorta sirketlerine intikal ettirirler. Sigorta sirketleri kendileri
tarafindan odenmesi gereken bir takvim yilina iliskin katilma paylarini
takip eden yilin Subat ayi sonuna kadar, sigorta yaptiranlardan tahsil
edilen katilma paylarini ise ertesi ayin sonuna kadar fon hesabina yatirirlar.
Fon hesabina zamaninda ve tam olarak yatirilmayan katilma paylari ve gecikme
zamlari 6183 sayili Amme Alacaklarinin Tahsili Usulu Hakkinda Kanun hukumlerine
gore tahsil olunur. Ayrica, soz konusu yukumlulugu yerine getirmeyen sirketler
108.000.000 lira hafif para cezasi ile cezalandirilirlar. Fonun gelir ve
giderleri ile islemleri, Hazine Mustesarligi'nca her yil denetlenir. Garanti
Fonunun kurulusuna, isleyisine, fon varliklarinin nemalandirilmasina, fondan
yapilacak odemelere ve diger hususlara iliskin esaslar, Turkiye Sigorta
ve Reasurans Sirketleri Birligi'nin gorusu alinarak, Hazine Mustesarligi'nin
bagli bulundugu Bakanlik tarafindan hazirlanacak bir yonetmelikle duzenlenir.
BESINCI BOLUM
Ortak Hukumler
Zamanasimi:
MADDE 109-
Motorlu arac kazalarindan dogan maddi zararlarin tazminine iliskin talepler,
zarar gorenin zarari ve tazminat yukumlusunu ogrendigi tarihten baslayarak
iki yil ve her halde, kaza gununden baslayarak on yil icinde zamanasimina
ugrar.Dava, cezayi gerektiren bir fiilden dogar ve ceza kanunu bu fiil
icin daha uzun bir zamanasimi suresi ongormus bulunursa, bu sure, maddi
tazminat talepleri icinde gecerlidir.Zamanasimi, tazminat yukumlusune karsi
kesilirse, sigortaciya karsi da kesilmis olur. Sigortaci bakimindan kesilen
zamanasimi, tazminat yukumlusu bakimindan da kesilmis sayilir.
Motorlu arac kazalarinda tazminat
yukumluluklerinin birbirlerine karsi rucu haklari, kendi yükumluluklerini
tam olarak yerine getirdikleri ve rucu edilecek kimseyi ogrendikleri gunden
baslayarak iki yilda zamanasimina ugrar.Diger hususlarda, genel hukumler
uygulanir.
Yetkili
mahkeme:
MADDE 110-
Motorlu arac kazalarindan dolayi hukuki sorumluluga iliskin davalar, sigortacinin
merkez veya subesinin veya sigorta sozlesmesini yapan acentanin bulundugu
yer mahkemelerinden birinde acilabilecegi gibi kazanin vuku buldugu yer
mahkemesinde de acilabilir.
Sorumluluga
iliskin anlasmalar:
MADDE 111-
Bu Kanunla ongorulen hukuki sorumlulugu kaldiran veya daraltan anlasmalar
gecersizdir.Tazminat miktarlarina iliskin olup da, yetersiz veya fahis
oldugu acikca belli olan anlasmalar veya uzlasmalar yapildiklari tarihten
baslayarak iki yil icinde iptal edilebilir.
DOKUZUNCU KISIM
Adli Kovusturma ve Cezalarin
Uygulanmasi
BIRINCI BOLUM
Adli Kovusturma
Bu
Kanundaki suclarla ilgili davalara bakacak mahkemeler ve yetkileri:
MADDE 112-
Bu Kanundaki; hafif para cezasini veya bununla birlikte hafif hapis cezasini,
belgelerin geri alinmasi ve iptali cezasini veya is yerlerinin kapatilmasi
cezasini gerektiren suclarla ilgili davalara trafik mahkemelerinde, bunlarin
bulunmadigi yerlerde yetki verilen sulh ceza mahkemelerinde bakilir.Bu
Kanunda yazili suclari isleyenler hakkindaki durusmalar, 3005 sayili Meshut
Suclarin Muhakeme
Usulu Hakkinda Kanun'un 1 inci
maddesinin (A) bendindeki yer ve ayni Kanunun 4 uncu maddesindeki zaman
kayitlarina bakilmaksizin sozu edilen kanun hukumlerine gore yapilir.Trafik
suclarina ait kesinlesen karar ornekleri, suruculerin sicillerine islenmek
uzere mahkemelerce ilgili trafik subelerine gonderilir. Bu Kanuna gore
gorulen davalar, diger kanunlara gore gorulen davalarla birlestirilemez.
Bu Kanunun uygulanmasinda, sucun tekrarindan soz edilen maddelerinin disinda
tekerrur hukumleri uygulanmaz.Bu Kanuna gore verilen hukumler diger kanunlara
gore; diger kanunlara gore verilen hukumler bu Kanuna gore islenen suclarda
tekerrure esas olmaz. Bu Kanunda yer alan "Sucun tekrarindan" maksat daha
once verilmis hukmun kesinlesme tarihinden itibaren bir yil icinde ayni
sucun tekrar islenmesidir.Askeri araclari suren kisiler ile asker kisilerin
bu Kanunda yazili suclarla ilgili davalarina da bu mahkemelerde bakilir.Askeri
gorev ve hizmetlerin yurutulmesi sirasinda askeri arac suruculerinin asker
kisilere karsi isledikleri trafik kazalari ile ilgili suclarda 353 sayili
Kanun hukumleri saklidir.Bu Kanunun; hafif para cezasi veya hafif para
cezasi ile birlikte hafif hapis cezasi yaninda veya tek basina belgelerin
geri alinmasi, iptali veya is yerlerinin kapatilmasi cezasi ongorulmus
olan maddelerindeki suclarda, Turk Ceza Kanunu'nun 119 uncu maddesindeki
"Kanun maddesinde ayrica bir meslek veya sanatin tatili cezasinin bulunmasi,
bu madde hukmunun uygulanmasina engel olmaz."hukmu uygulanmaz.
Durusmasiz
olarak bakilacak davalar:
MADDE 113-
(Mulga : 03/11/1988- 3493/53 md.)
IKINCI BOLUM
Cezalarin Uygulanmasi
Suc
ve ceza tutanaklari:
MADDE 114-
(Degisik: 08/01/1985 - KHK -245/13 md.; Degistirilerek kabul: 28/03/1985-
3176/13 md. Bu Kanunda yazili Trafik suclarini isleyenler hakkinda yetki
sinirlari icinde Emniyet Genel Mudurlugu ve Jandarma Genel Komutanligi
personeli ile Karayollari Genel Mudurlugu'nun ilgili biriminin il ve ilce
kuruluslarinda gorevli ve yetkili kilinmis personelince suc veya para cezasina
dair tutanak duzenlenir.Birkac trafik sucunun bir arada islenmesi halinde
her suc icin ayri ceza uygulanir.
(Degisik fikralar : 03/11/1988
- 3493/48 md.)Yargi yetkisine giren sucla ilgili tutanagin bir sureti ilgili
mahkemeye 7 is gunu icinde gonderilir. Para cezalari yetkili memurlarca
derhal tahsil edilir; bu tahsilat makbuz karsiliginda yapilir. Bu makbuzlar
damga vergisinden muaftir.Para cezalari derhal tahsil olunamadigi takdirde
"ceza tutanagi" tanzim edilir ve bir sureti ilgili mal sandigina 7 is gunu
icinde gonderilir.Birinci fikraya gore yetkili kilinmis personel, sayman
mutemedi olarak gorevlendirilmeden, makbuz karsiligi para cezasi tahsil
eder.(Mulga yedi ve sekizinci fikralar: 03/11/1988- 3493/48 md.)Bu maddenin
uygulanmasina ait usul ve esaslar yonetmelikle duzenlenir.
Para
cezalarinin odenme suresi:
MADDE 115-
(Degisik: 03/11/1988- 3493/49 md.)Tahsilat derhal yapilmadigi takdirde,
para cezalarinin tutanagin tebligi tarihinden itibaren 10 gun icinde odenmesi
gerekir. 10 gun icinde odenmeyecek cezalar iki katina cikar ve odeme suresi
10 gun daha uzar, bu sure icinde de odenmeyen cezalar uc katina cikar.
Suresinde odenmeyen para cezalari icin 6183 sayili Amme Alacaklarinin Tahsil
Usulu Hakkinda Kanun hukumleri uygulanir.Bu para cezalari, Maliye Bakanligi'nin
sayman mutemetlerine, mal sandiklarina veya 114 uncu maddesinin birinci
fikrasina gore yetkili kilinmis personele odenebilecegi gibi, banka veya
PTT araciligi ile de odenebilir.116 nci maddede ongorulen itiraza iliskin
hukum sakli kalmak uzere, para cezalari ile mahkemelerce verilen ve sadece
hafif para cezalarina ait olan hukumler kesindir.
Tescil
plakasina gore tutanak duzenlenmesi:
MADDE 116-
(Degisik birinci fikra: 25/06/1988- KHK 330/8 md.; aynen kabul : 31/10/1990-
3672/7 md.) Trafigi tehlikeye dusurecek, engel olacak sekilde veya yasaklanmis
yerlerde park etmis araclara veya trafik kural ve yasaklarina aykiri davranislari
belirlenmis bulunan, karayollari agirlik kontrol mahallerinde isaret, isik,
ses veya gorevlilerin ikazina ragmen tarti sistemine girmeden seyrine devam
eden ve surucusu tespit edilemeyen araclara, tescil plakalarina gore ceza
veya suc tutanagi duzenlenir.Para cezasinin odenmesi gerektigi hallerde,
trafik kaydinda arac sahibi olarak gorulen kisiye cezayi odemesi icin tebligat
yapilir ve bu cezalar 114 ve 115 inci maddelerde belirtilen sekilde takip
ve tahsil olunur .Bu sekilde uygulanan cezalar icin arac sahipleri cezanin
tebligi tarihinden itibaren yedi gun icinde yetkili mahkemeye itiraz edebilirler.
Itiraz odemeyi ve odeme ile ilgili sureyi durdurur.Itiraz uzerinde verilen
kararlar kesindir.
(Son fikra
mulga: 03/11/1988 - 3493/53 md.)
MADDE 117- (Mulga: 18/01/1985 - KHK 245/16 md.)
Ceza
puani uygulamasi, puanlama ve trafik kazasi nedeniyle surucu belgelerinin
geri alinmasi:
MADDE 118-
Bu Kanunun suc saydigi bir fiilden dolayi haklarinda ceza uygulanan suruculere,
aldiklari her ceza icin esaslari yonetmelikte belirlenen ceza puanlari
verilir.(Degisik:17.10.1996 - 4199/37 md.) Trafik sucunun islendigi tarihten
geriye dogru bir yil icinde toplam 100 ceza puanini dolduran suruculerin
surucu belgeleri (2) ay sure ile geri alinir ve egitime tabi tutulurlar.Degisik:
17.10.1996 - 4199/37 md.) Ayni yil icinde ikinci defa (100) puani dolduran
suruculerin surucu belgeleri (4) ay sure ile geri alinarak psiko-teknik
degerlendirmeye ve psikiatri uzmaninin muayenesine tabi tutulurlar. Muayene
sonucunda suruculuk yapmasina engel hali bulunmayanlarin belgeleri, suresi
sonunda iade edilir.(Degisik: 17.10.1996 - 4199/37 md.) Bir yil icinde
uc defa (100) ceza puanini dolduran suruculerin surucu belgeleri suresiz
olarak iptal edilir. (Degisik:17.10.1996 - 4199/37 md.) Olumle sonuclanan
trafik kazalarina asli kusurlu olarak sebebiyet veren suruculerin surucu
belgeleri ise (1) yil sure ile geri alinir.Ceza puanlarinin tespit ve uygulanmasina
ait usul ve esaslar yonetmelikte gosterilir. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4
md.) Bu madde ve diger ilgili maddelerdeki hukumlere gore surucu belgeleri
geri alinanlardan, geri alma suresi icinde arac kullandigi tespit edilenler,bu
Kanunun 36 nci maddesinin ucuncu fikrasina gore cezalandirilirlar.
Islenen
suclar nedeniyle surucu belgelerinin geri alinmasi ve yerine getirilmesi:
MADDE 119-(Degisik:17.10.1996
- 4199/38 md.) Surucu belgeleri, belge alindiktan sonra bu Kanunun 41 inci
maddesinin (e) bendinde yazili suclardan biri ile mahkumiyet halinde suresiz
geri alinir.Diger curumlerden mahkumiyet halinde, mahkemece ceza suresini
gecmemek uzere gecici olarak surucu belgelerinin geri alinmasina da karar
verilebilir.Gecici olarak surucu belgesinin geri alinmasi, hurriyeti baglayici
ceza hukumlerinin infazindan sonra yerine getirilir.
Zamanasimi:
MADDE 120-Hafif
para cezalari disindaki para cezalarinda zamanasimi suresi bes yildir.
Yonetmelikte
yer alacak diger esaslar:
MADDE 121-
Para cezalarinin tahsilinde ve takibinde uygulanacak esas ve usuller ile
kullanilacak
makbuzun, suc ve ceza tutanaginin
sekli ve kullanma esaslari ile Bayindirlik Bakanligi mensuplarindan hangi
niteliklere sahip kisilerin, hangi sartlarda suc ve ceza tutanagi duzenleyecegi,
genel zabitaya mensup kisilerin bu Kanuna gore duzenleyecekleri tutanaklar
hakkinda yapilacak islemler, yetki sinirlari, koordinasyon ve isbirligi
esaslari Icisleri, Maliye ve Bayindirlik Bakanliklarinca mustereken cikarilacak
yonetmelikte gosterilir.Makbuz ve tutanaklar Maliye Bakanligi'nca bastirilir
ve trafik kuruluslarina dagitimi saglanir.
ONUNCU KISIM
Egitim, Okullar ve Cocuk Egitimi
Parklari
Trafik
egitimi ve denetimi:
MADDE 122-
Ogretim
kurumlari disinda gercek ve tuzel kisilerin karayolunu kullananlarin egitimi
ile ilgili calismalari, konu ve kapsam yonunden tespiti ve uygulama yonunden
denetlemeye, Emniyet Genel Mudurlugu'nun koordinatorlugunde Emniyet ve
Karayollari Genel Mudurlukleri yetkilidir.Egitim calismalarinin konu ve
kapsami ile uygulama esaslari, denetleme usulleri yonetmelikte gosterilir.
Surucu
kurslari:
MADDE 123-
(Degisik: 08/01/1985 - KHK 245/14 md.; degistirilerek kabul: 28/03/1985-
3176/14 md.) Motorlu tasit surucusu yetistirmek, yetismis olanlara sinav
sonucu sertifika vermek, trafik ile ilgili ogretim ve egitim yaptirmak
uzere kamu kurumlari ile diger hakiki ve hukmi sahislara Milli Egitim Bakanligi'nca
ilgili mevzuatina gore surucu kurslari acma izni verilir. Surucu kurslarinin
surucu belgesi cinslerine gore siralandirilmasi, hangi sinif kursun kimler
tarafindan acilabilecegi, ogretim ve egitim konulari ile metodu, kurs sureleri,
kurslar icin egitim ve ogretimde kullanilacak bina, arac, gerec ve techizatin
nitelik ve niceligi, teminat miktarlari, sertifika sinavlarinin esas ve
usulleri, sertifika aranmayacak surucu belgesi siniflari ve bunlarin sinavlari
Icisleri Bakanligi'nin uygun gorusu uzerine Milli Egitim Bakanligi'nca
cikartilan yonetmelikle belirlenir. (Degisik:17.10.1996 - 4199/39 md.)
Ancak, gercek ve tuzel kisiler tarafindan kurs acilmayan il ve ilcelerde
bu kurslar devlet tarafindan acilabilir. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.)
Bu madde hukumlerine ve yonetmelikteki sartlara uymadiklari, mulki idare
amirlerince gorevlendirilen yetkililer veya Milli Egitim Bakanligi yetkilileri
tarafindan tespit edilen kurslarin sahiplerine, olayin ozelligine gore
belirlenecek sure icinde sartlara uymalari yazili olarakbildirilir. Bu
sure icinde sartlarin yerine getirilmemesi halinde kurs sahipleri 18.000.000
lira hafif para cezasi ile cezalandirilirlar. Ayrica, kurs 15 gunden az
olmamak uzere mulki amirlerce gecici olarak kapatilir. Bu sure 625 sayili
Ozel Ogretim Kurumlari Kanunu hukumleri uyarinca gerekli islemler sonuclandirilincaya
kadar uzatilir. (Degisik:25.05.1997 - 4262/4 md.) Belge alinmadan acilan
kurslarin sahipleri 3 aydan 6 aya kadar hafif hapis cezasi ve 108.000.000
lira hafif para cezasi ile cezalandirilir. Ayrica, belge alinmadan acilan
kurslar zabitaca kapatilir.
Cocuk
trafik egitim parklari:
MADDE 124-
Okul oncesi cocuklara ve ilkogretim ogrencilerine trafik bilgisi vermek
ve kurallara uyma aliskanligi kazandirmak amaci ile il ozel idareleri ve
belediyeler, yeteri sayida ucretsiz cocuk trafik egitim parki yapar ve
belediyeler gercek veya tuzelkisilere de yapma izni verebilir.(Degisik.17.10.1996
- 4199/40 md.) Cocuk trafik egitim parklarinin yapilma, acilma, egitim
ve denetim ve calisma esaslari ile diger hususlar Icisleri, Bayindirlik
ve Iskan Bakanliklarinin gorusleri alinarak Milli Egitim Bakanligi'nca
cikarilacak yonetmelikle duzenlenir.
Okul,
radyo ve televizyonlarda trafik egitimi:
MADDE 125-(Degisik.17.10.1996
- 4199/41 md.) Milli Egitim Bakanligi'nca, ilkogretim ve ortaogretim okullarinda
ders programlarina egitim amaci ile zorunlu uygulamali trafik ve ilk yardim
dersleri konulur. Bu dersler icin valilik ve kaymakamlikca yuksek
ogrenim gormus emniyet gorevlileri gorevlendirilebilir. (Degisik.17.10.1996
- 4199/41 md.) Universite ve yuksekokullar ile lise ve dengi okullarda,
zorunlu trafik, ilk yardim ve motor derslerinden basarili olanlar, surucu
kurslarinda, bu derslerden Milli Egitim Bakanligi'nca cikarilacak yonetmelikteki
esaslara gore sinava girmek kaydiyla muaf utulabilir. (Degisik.17.10.1996
- 4199/41 md. Degistirilerek kabul: 25.05.1997 - 4262/4 md.) Turkiye Cumhuriyeti
sinirlari icinde yayin yapan ulusal, bolgesel, yerel radyo ve televizyonlar,
3984 sayili Radyo ve Televizyonlarin Kurulus ve Yayinlari Hakkinda Kanun'un
4 uncu maddesinin, 1 inci fikrasinin (p)bendi geregince yapacaklari haftalik
egitim programlarinin en az 30 dakikasini trafik egitimi ile ilgili programlara
ayirmak zorundadirlar. Bu fikra hukumlerine uymayan ulusal, bolgesel, yerel
radyo ve televizyonlar hakkinda 13.04.1994 tarih ve 3984 sayili Radyo ve
Televizyonlarin Kurulus ve Yayinlari Hakkinda Kanun hukumleri uygulanir.
Silahli Kuvvetler bunyesindeki birlik ve er egitimi merkezlerine egitim
amaci ile yeteri kadar trafik dersi konulmasi Genelkurmay Baskanligi'nca
duzenlenir.
ONBIRINCI KISIM
Cesitli Hukumler
Olaganustu
hallerde ve savasta karayolunda trafigin duzenlenmesi ve denetimi:
MADDE l26-
Olaganustu hallerde ve savasta karayolunun kullanilmasi, trafigin duzenlenmesi
ve yonetimi esaslari Genelkurmay Baskanligi'nin gorusu alinarak yonetmelikte
gosterilir.Barışta, bu duzenleme ve yonetimi denemek icin yapilacak manevra
ve tatbikatlarda Genelkurmay Baskanligi'nin istemi uzerine ozel uygulamalar
yapilabilir.
MADDE l27 - (Mulga : l8.l.l985 - KHK 245/l6 md.)
Terk
edilen, hasara ugrayan veya uzun sure park edilen araclar:
MADDE 128-
Yolu kullananlari uzun sure etkileyecek sekilde park edilmis, terk edilmis
veya hasara ugramis araclarin kaldirilip goturulmesine trafik zabitasi
yetkilidir.
Trafik
hizmetleri gelistirme fonu:
MADDE 129-
Emniyet Genel Mudurlugu bunyesinde:
a) Bilgi Islem Merkezi'nin gelistirilip
yayginlastirilmasi ve kapali devre televizyon uniteleri kurulup isletilmesi
ve cagdas teknolojinin yerine getirilmesine,Trafik hizmetlerini gelistirmek,
etkinlik kazandirmak amaci ile her cesit arac ve gerecin yaptirilmasi,
satin alinmasi, kiralanmasi, bakim ve onariminin saglanmasina,Trafikle
ilgili gorevler verilen mahalli idarelerin, bu konulardaki projelerinin
finanse edilmesine,Okullar ve kurslar acmak dahil trafik personelinin ve
halkin egitim faaliyetlerinin gelistirilmesine, (Degisik:17.10.1996-4199/42
md.) Suruculerin ödullendirilmesine, Katkida bulunmak amaci ile "Trafik
Hizmetleri Gelistirme Fonu" kurulur.
b) Bu Fonun gelirleri:
1. Her yil bu fon icin butceye
konulacak odeneklerden,
2. 197 sayili Motorlu Tasitlar
Vergisi Kanunu'nun 17 nci maddesindeki "Trafik Fonu" icin ayrilan % 19
oranindaki payin tamamindan,
3. Bu Kanunun 131 inci maddesine
gore Turkiye Soforler ve Otomobilciler Federasyonu'nun basili kagit ve
plakalardan sagladigi net gelirin % 60'indan,
4. Bu Fon hesabinin bankalarda
tutulmasindan elde edilen faizlerden,
5. (Degisik:17.10.1996-4199/42
md.) Bu Kanunun 114 uncu maddesine gore tahsil edilen para cezalarinin%
50'sinden,
6. (Ek: 03/11/1988 - 3493 md.)
Ad ve/veya soyad veya tescil edilmis ticari unvan ihtiva eden plaka satislarindan
elde edilen gelirlerden,
7.( Degisik:17.10.1996-4199/42
md.) Bu Kanunun 91 inci maddesine gore tahsil edilen % 5 mali sorumluluk
sigortasi payindan,
8). (Degisik:17.10.1996-4199/42
md.) 86/10553 sayili Bakanlar Kurulu Karari geregince ticari plaka satislarindan
elde edilen % 90'lik paydan,
9). (Degisik:17.10.1996-4199/42
md.) Bu Kanunun 35 inci maddesine gore tahsil edilen % 10 muayene ucreti
payindan,
10. Diger yardim ve bagislardan
,Olusur.(Degisik:17.10.1996-4199/42 md.) Fon gelirlerinin tamami munhasiran
trafik hizmetlerinde kullanilir.Bu maddenin 1'inci fikrasinin (b) bendinin
(2) numarali alt bendinde sayilan gelirler ile ilgili islemler, 197 sayili
Motorlu Tasitlar Vergisi Kanunu'nun 17 nci maddesindeki usullere gore yapilir.
(3) numarali alt bendinde gosterilen pay, her yil en gec Subat ayi sonuna
kadar Emniyet Genel Mudurlugu emrine fon hesabina kaydedilmek uzere Ziraat
Bankasi'na tediye olunur. Bu Fonun isleyisine iliskin esaslar Icisleri
ve Maliye Bakanligi'nca mustereken cikarilacak yonetmelikte gosterilir.
Ilgili
bakanlik ve kuruluslarla isbirligini saglama:
MADDE 130-
Bu Kanunun uygulanmasinda trafik hizmetleri acisindan Icisleri Bakanligi
ile isbirligi icinde calismasi gereken ilgili bakanlik ve kuruluslarla
belediyelerin gorev, yetki ve sorumluluklarinin esaslari, isbirligini saglayacak
bicimde yonetmelikle duzenlenir.
Kagitlarin
ve plakalarin basim ve dagitimi ile ilgili gelirden pay ayrilmasi:
MADDE 131-
( Degisik: 19/04/1989- 3538/2 md.)Trafik sube veya burolarinda ve Milli
Egitim Bakanligi'nca acilma izni verilmis motorlu tasit suruculeri kurslarinda,
is sahipleri ve kursiyerlerce verilmesi ve kullanilmasi luzumlu basili
kagitlarla, plakalarin cins ve nevileri Icisleri Bakanligi ile Bayindirlik
Bakanligi'nca tespit edilir. Basili kagitlar ile plakalar, Turkiye Soforler
ve Otomobilciler Federasyonu'nca bastirilir ve maliyetleri nazari itibaren
alinmak suretiyle Icisleri Bakanligi ile Bayindirlik ve Iskan Bakanligi
ve Turkiye Soforler ve Otomobilciler Federasyonu'nca birlikte tespit edilecek
bedel mukabilinde, il merkezlerinde veya kurulusu bulunan ilcelerde, adi
gecen federasyonca Icisleri Bakanligi'nin tespit edecegi esaslara gore
verilir. Basili kagitlar ve plakalarin satisinin federasyona sagladigi
net gelirin % 60'i, her yil subat ayi sonuna kadar Trafik Hizmetleri Gelistirme
Fonu'na tevdi olunur. Gelirin kalani Turkiye Soforler ve Otomobilciler
Federasyonu'na aittir. Basili kagitlardan, 210 sayili Degerli Kagitlar
Kanunu kapsamina giren surucu belgeleri Maliye Bakanligi'nin gorusu alinarak
Emniyet Genel Mudurlugu'nce bastirilir. Surucu belgelerinin degerli kagit
bedeli Emniyet Genel Mudurlugu'nce Maliye Bakanligi'na odenir. Surucu Belgelerinin
bedeli disinda kalan hizmet ve malzemenin karsiligi olan ucretler, Icisleri
Bakanligi ile Bayindirlik ve Iskan Bakanligi ve Turkiye Soforler ve Otomobilciler
Federasyonu'nca birlikte tespit edilir. Surucu belgelerinin verilmesi ve
yenilenmesi hizmetlerinden elde edilen gelirin tamami Turk Polis Teskilati
Guclendirme Vakfi'na aittir. Buna dair usul ve esaslar ile diger hususlar
Icisleri Bakanligi'nca belirlenir.
Bilgi
Islem Merkezinin Faaliyeti:
MADDE 132-
Araclarin , suruculerin ve trafik sucu isleyenlerin sicilleri bunlara ait
hukuki ve teknik degisiklikler ile diger gerekli ve istatistiki bilgilere
ait kayitlar ve hizmetler Emniyet Genel Mudurlugu bunyesindeki Bilgi Islem
Merkezi tarafindan tutulur ve yurutulur.
Araclarin
trafige cikarilmalarinda kisitlama ve yasaklamalar:
MADDE 133-
Trafigin ve karayolu yapisinin buyuk olcude etkilendigi karayollarinda
ikili ve cok tarafli anlasma hukumleri sakli kalmak uzere, uluslararasi
transit ve yurt ici tasimalar belirli gun ve saatlerde kisitlanabilir veya
yasaklanabilir. Kisitlama ve yasaklamalar Bayindirlik, Gumruk ve Tekel
ve Ulastirma Bakanliklarinin gorusu alinarak Icisleri Bakanligi'nca tespit
ve ilan edildikten sonra uygulanir.
Okul
gecidi görevlisi:
MADDE 134-
Okul gecitlerinde, trafik zabitasinca verilmis belgesi bulunan ve ozel
kiyafet veya isaret tasiyan kisiler, gorev sirasinda trafik yonetimi acisindan
gorevli kisilerin yetkilerine sahiptir. Okul gecitlerinde gorevli olarak
calisabileceklerde aranacak nitelikler, bunlarin hangi sartlarda, zaman
ve surelerle gorev yapacaklari, kiyafetleri veya tasiyacaklari isaretler
ile diger hususlar yonetmelikte belirtilir. Okul gecidi gorevlisinin talimatina
uymayanlar hakkinda, duyuru uzerine trafik zabitasinca eylemine uyan madde
hukmune gore islem yapilir.
Yonetmelikler:
MADDE 135-
Bu Kanunla ilgili Karayollari Trafik Yonetmeligi, ilgili bakanliklarin
gorusu alinmak suretiyle Icisleri Bakanligi'nin koordinatorlugunde, Bayindirlik
ve Ulastirma Bakanliklarinca mustereken, bu Kanunda cikarilmasi ongorulen
diger yonetmelikler ilgili bakanliklarca kanunun yayimi tarihinden itibaren
bir yil icinde cikarilir ve Resmi Gazete'de yayimlanir.
ONIKINCI KISIM
Ek Maddeler ve Gecici Hukumler
Ticari
Tasit Kullanma Belgesi:
EK MADDE 1-
(Degisik:17.10.1996 - 4199/43 md.) Ticari amacla calisan taksi, dolmus,
minibus ve otobus gibi tasitlarla yolcu tasimaciligi; kamyon, kamyonet,
triportor ve benzeri tasitlarla yuk tasimaciligi yapmak isteyen suruculerin
"Ticari Tasit Kullanma Belgesi"ne sahip olmalari zorunludur. Ancak, bu
kanunun yayimi tarihinden sonra B,C,D ve E sinifi surucu belgelerinden
herhangi birisine sahip olanlardan toplu tasim araci kullanacaklarin, Ticari
tasit kullanma belgesi almak icin yapacaklari muracaatlarda en az ortaokul
veya sekiz yillik temel egitim mezunu olmalari sarti aranir.Bu belgeye
sahip olmayan suruculer ticari amacla yolcu ve yuk tasimaciligi yapamaz.Ticari
tasit kullanma belgesi alacak suruculerin egitimi ve belge almaya hak kazananlara
belge verilme islemleri, Turkiye Soforler ve Otomobilciler Federasyonu'na
bagli meslek odalari tarafindan yapilir ve bu islem o ilde bulunan en ust
esnaf birligi kurulusu tarafindan denetlenir. Egitime tabi tutulan suruculerin
egitim aldiklari tarih ve isim listeleri mahallin trafik tescil sube veya
burolarina gonderilir. Ticari tasit kullanma belgesi uygulamasina iliskin
diger esas ve usuller Turkiye Soforler ve Otomobilciler Federasyonu'nun
gorusu alinmak suretiyle Icisleri Bakanligi'nca cikarilacak yonetmelikte
belirtilir. (Degisik: 25.05.1995- 4262/4 md.) Bu madde hukumlerine uymayan
suruculer 14.400.000 lira para cezasi ile cezalandirilirlar. Surucu ayni
zamanda arac sahibi degilse tescil plakasina da 14.400.000 lira icin ceza
tutanagi duzenlenir. Ayrica, bu araclar ilk tespitte yedi gun, ikinci tespitte
onbes gun, ucuncu tespitte otuz gun sureyle trafikten men edilir. Ayrica
bu madde hukumlerine ve yonetmelikte belirtilen esas ve usullere aykiri
olarak belge duzenleyenler ve verenler Turk Ceza Kanunu hukumlerine gore
cezalandirilirlar.
Araclarin
tescil edildikleri amacin disinda kullanilmasi:
EK MADDE 2-
( Degisik:17.10.1996 - 4199/43 md. Degistirilerek kabul: 25.05.1997 - 4262/4
md.) Araclarini motorlu arac tescil ve trafik belgesinde gosterilen maksadin
disinda kullananlar ile surulmesine izin veren arac sahipleri 14.400.000
lira para cezasi ile cezalandirilirlar. Ayrica arac 15 gun sure ile trafikten
men edilir.
Trafik
suclarina iliskin cezalar :
EK MADDE 3-(Degisik:17.10.1996
- 4199/43 md. Degistirilerek kabul: 25.05.1997- 4262/5 md.) 2918 sayili
Karayollari Trafik Kanunundaki fiiller icin her takvim her takvim yili
basindan gecerli olmak uzere onceki yilda uygulanan mutlak ceza tutarlari,
o yil icin Vergi Usul Kanunu hukumleri uyarinca tespit ve ilan olunan yeniden
degerleme oraninda arttirilir.Bu suretle hesaplanacak ceza tutarlarinda
100.000 liraya kadar olan kesirler dikkate alinmaz. Bu Kanun hukumlerine
gore faillere uygulanan hafif para cezalari tecil edilemez. Bir fiil 2918
sayil Karayollari Trafik Kanununun idari para cezasini gerektiren muhtelif
yasaklarini ihlal eder nitelikte ise faile, en agir idari para cezasi uygulanir.
Trafik
kazalarina karisan otobus firmalarinin adlarinin teshiri:
EK MADDE 4 -
(Degisik:17.10.1996 - 4199/43 md.) Karayollarinda yolcu tasimaciligi yapan
otobus ve benzeri tasitlarin karismis oldugu olumlu trafik kazasi sonuclarinin,
kusurlu arac veya araclari kullanan surucu ve araca ait plaka numaralari
ile birlikte otobus firmasinin unvaninin, televizyon ve basin organlari
araciligi ile kamuoyuna goruntulu ve yazili olarak kusur oranlarindan soz
edilmeksizin ilani, sirrin ifsai ve ticari itibarin ihlali sayilmaz.
EK MADDE 5 - (Degisik:17.10.1996 - 4199/43 md.) Araclarini ticari amacla kullanmak uzere tescil ettirmek isteyen arac sahipleri yonetmelikte belirtilen sartlara uymak, bilgi ve belgeleri saglamak zorundadirlar.
Fahri
Trafik Mufettisligi:
EK MADDE 6 -(Degisik:17.10.1996
- 4199/43 md.) Suruculerin trafik kurallarina uyup uymadigini denetlemekle
sorumlu olan yetkililere yardimci olmak uzere Karayolu Trafik Guvenligi
Kurulu'nca onerilen ve Karayolu Trafik Guvenligi Ust Kurulu'nca uygun gorulen
kisilere, valilerce "fahri trafik mufettisligi' gorevi verilir. Fahri trafik
mufettisleri; 2918 sayili Karayollari Trafik Kanunu'nun suc saydigi fiilleri
isleyenler hakkinda islem yapilmasi amaciyla, Emniyet Genel Mudurlugu'nce
kendilerine verilen tutanagi duzenlemek ve bunlari aracin tescilli oldugu
trafik kurulusuna gonderilmek uzere en gec bir hafta icerisinde herhangi
bir trafik kurulusuna teslim etmek zorundadirlar. Fahri trafik mufettisleri,
Icisleri Bakanligi'nin belirleyecegi esas ve usullere gore egitime tabi
tutulabilirler. Bu hizmet fahri ve ucretsizdir.Gorevini kotuye kullandigi
tespit edilen fahri trafik mufettisleri iki aydan alti aya kadar hafif
hapis cezasi ile cezalandirilirlar. Yargilamalari tabi olduklari esaslara
gore yapilir. Ayrica belgeleri iptal edilir. Fahri trafik mufettislerinin
yetki ve sorumluluklari ile diger usul ve esaslar Icisleri Bakanligi'nca
cikarilacak yonetmelikte belirlenir.
EK MADDE 7-
(Degisik:17.10.1996 - 4199/43 md.) Bu Kanunun yururluge girdigi tarihte
Emniyet Genel Mudurlugu, Trafik Uygulama ve Denetleme Dairesi Baskanligi,
Trafik Planlama ve Destek Dairesi Baskanligi ve Trafik Egitim ve
Arastirma Dairesi Baskanligi kurulur. Yeni kurulan bu daire baskaniklari
trafik hizmetlerinden sorumlu Genel Mudur Yardimcisina bagli olarak gorev
yapar. Bu daire baskanliklarina ve Kriminal Polis Laboratuvarlari Daire
Baskanligi ile Trafik Arastirma Merkezi'ne iliskin ekli listede yer alan
kadrolar ihdas edilerek 14.12.1983 tarih ve 190 sayili Kanun Hukmundeki
Kararnameye ekli Emniyet Genel Mudurlugu Merkez Teskilati'na ait (1) sayili
cetvele eklenmis ve Trafik Dairesi Baskanligi kadrosu iptal edilmistir.
Sigortalilar
Bilgi Merkezi:
EK MADDE 8-(Degisik:17.10.1996
- 4199/43 md.) Turkiye Sigorta ve Reasurans Sirketleri Birligi nezdinde,
zorunlu mali sorumluluk sigortasi yaptiranlar ile sigorta yaptirilan araclara
ait bilgilerin tutulacagi bir bilgi merkezi olusturulur. Sigorta sirketlerince
gonderilecek bu bilgilerin kapsami ile gonderme surelerine, bu bilgilerden
sigorta şirketleri ile sigorta eksperlerinin yararlanmasina ve derlenecek
istatistiklerin yayimlanmasina iliskin usul ve esaslar Hazine Mustesarligi'nin
uygun gorusu alinarak Turkiye Sigorta ve Reasurans Sirketleri Birligi'nce
belirlenir. Birlik, elde ettigi bilgileri, trafikten men edilecek araclarin
tespitinde kullanmak uzere Icisleri Bakanligi'nin emrine hazir tutar veya
gerekli gordugu birimlerine iletir. Sigorta sirketleri, sigortasini yaptirmamis
isletenleri tespit amaciyla zorunlu mali sorumluluk sigortasi policeleri
ile ilgili olarak Icisleri Bakanligi'nca istenilecek bilgileri vermek zorundadirlar.
Bu maddeye aykiri hareket eden sigorta sirketleri hakkinda 101 inci maddedeki
cezalar uygulanir.
EK MADDE 9-(Degisik:17.10.1996 - 4199/43 md.) Tutanaklarin tutulmasi sirasinda uyulacak esas ve usuller, taraflarin haklarinin esitlik ilkesine uygun sekilde korunmasini esas alan, Icisleri Bakanligi'nca cikarilacak yonetmelikte duzenlenir.
EK MADDE 10 - (Degisik:17.10.1996 - 4199/43 md.) Karayollarinin yapim, bakim ve isletmesinden sorumlu olan tum kamu ve ozel kuruluslarin projelerini yapan ve uygulayan yetkili ve sorumlu kisiler, cagdas ilim ve teknik esaslarina uymak ve uygulamak konusunda, Karayolu Trafik Guvenligi Kurulu'nun onerilerini kurulus kanunlarina uygun olacak sekilde degerlendirmek zorundadirlar.
EK MADDE 11 - (Degisik:17.10.1996 - 4199/43 md.) Bu Kanunun 114 uncu maddesinin 1 inci fikrasinda belirtilen suc veya ceza tutanagini tanzim ile gorevlendirilenlerin ika edecekleri suclardan Turk Ceza Kanunu'nun 181, 209, 211, 212, 228, 240 inci maddelerinde yazili fiilleri yapanlar hakkinda belirtilen maddelerde gecen cezalar yari nispetinde artirilarak hukmolunur ve bu suclari isleyenlerin meslekle iliskileri kesilir.
EK MADDE 12 - ( Degisik:17.10.1996 - 4199/43 md.) Otoyollarda, konaklama yerleri haric olmak uzere, yapilacak ve acilacak yapi ve tesislerde, alkollu icki satilmasina izin verilmez.
Gecici Hukumler
yen,
GECICI MADDE 1 -
6085 Sayili Karayollari Trafik Kanunu'na ve bu Kanuna gore verilen araclara
ait belgelerle sofor ehliyetnameleri ve surucu belgelerinin degistirilip
yenilenmesi, bilgi islem merkezi hizmete konulduktan sonra yonetmelikte
belirtilen usul, esas ve sartlara gore yapilir. Bu islemlere Icisleri Bakanligi'nin
tespit ve ilan edecegi tarihte baslanir ve iki yil icinde tamamlanir.Bu
degistirme ve yenilemeler harca tabi degildir. Iki yillik sure sonunda
degistirilmearaclara ait belgelerle sofor ehliyetnameleri ve surucu belgeleri,
degistirilinceye kadar gecersiz sayilir. Gecersiz belgelerle arac kullanilmasi
veya aracin trafige cikarilmasi halinde sofor ve suruculer arac kullanmaktan
ve bu araclar trafikten men edilir.
GECICI MADDE 2-
6085 Sayili Karayollari Trafik Kanunu'na gore verilmis olan sofor ehliyetnameleri
degistirilinceye kadar;
a) Amator ve profesyonel
sofor ehliyetnamesi sahipleri bu Kanunun 38 inci maddesinde belirtilen
(B) sinifi surucu belgesi ile kullanilan araclari,
b) Agir vasita ehliyetname
sahipleri ise bu Kanuna gore; (C) ve (D) sinifi surucu belgesi ile kullanilan
araclari ve en az iki yillik agir vasita ehliyetnamesi sahibi olmak sartiyla
da (E)sinifi surucu belgesi ile kullanilan araclari, Kullanabilirler.
GECICI MADDE 3- Bu Kanunun yururluge girdigi tarihten once edinilmis ve cesitli nedenlerle tescili yapilmamis tarimda kullanilan lastik tekerlekli traktorlerin tescili, bu Kanunun yururluge girdigi tarihten baslayarak bir yil icinde, tescil icin basvuranlarin aracin sahibi olduklarini kanitlayan bir belge vermeleri sarti ile yapilir. Bu Kanunun yururluge girdigi tarihten once satisi yapilmis olan araclarin trafikte ve vergi kaydinda maliki olarak gorunen eski sahipleri, bu Kanunun yururluge girdigi tarihten bir yil icinde, noterlikce duzenlenen satis belgesi ile trafik burosuna basvurduklarinda, yeni malikin de beraber basvurusu veya muvafakati aranmaksizin trafik kaydi ve trafigin duyurusu ile de vergi kaydi yeni maliki adina devir edilir. Satislar zincirleme devam etmis ise bu islemlerde ayrica zincirleme devam edebilir. Bu sekilde yapilan tescillerde tasit alim vergisinin alici tarafindan odenmemis olmasi halinde islemi yapan tescil memurlari 1318 sayili Finansman Kanunu'nun 10'uncu maddesine gore sorumlu tutulmazlar.
GECICI MADDE 4- 6085 Sayili Karayollari Trafik Kanunu geregince isleme konan para cezalarinin takip ve sonuclandirilmasina bu Kanunun yururluge girdigi tarihten sonra da anilan kanun hukumlerine gore devam olunur.
GECICI MADDE 5-
Bu Kanunun 42 nci maddesinin birinci fikrasi uyarinca sinavlarin trafik
zabitasinca yapilmasina, Kanunun yayimi tarihinden itibaren en gec bir
ay icinde baslanir. Sinavlarin trafik zabitasinca yapilmasina baslanincaya
kadar 6085 sayili Kanun uyarinca gorev yapmakta olan sinav komisyonlarinin
gorev ve yetkileri devam eder. (Ek: fikralar: 18/01/1988- KHK 245/15
md., aynen kabul: 28/03/1985- 3176/15 md.): Surucu belgesi alacaklarin
sinavlarinin 42 nci maddeye gore surucu kurslarinda yapilmasina ve surucu
adaylarindan 41 nci maddenin "c" fikrasi geregince herhangi bir surucu
kursunu basari ile bitirdiklerini belgeleyen sertifika istenmesine, 01/01/1987
tarihinde baslanir. 42 nci maddenin "a" bendi hukumlerine gore suruculerin
sinavlarinin surucu kurslarinda yapilmasina ve surucu adaylarindan sertifika
istenmesine baslanacagi tarihe kadar, 6085 sayili Kanuna gore sofor ehliyetnamesi
ve bu Kanuna gore de, surucu belgesi alacak olanlarin sinavlari asagidaki
esaslara gore trafik zabitasi personeli tarafindan;
1. Bu Kanunun ilgili maddelerinin
yururluk tarihine kadar 6085 sayili Kanuna gore cikarilmis bulunan yonetmelikteki
esas ve usullere gore,
2. Bu Kanunun ilgili maddelerinin
yururluk tarihinden itibaren ise surucu sinavlari 42 nci maddenin (c) fikrasi
hukumleri geregince cikarilan yonetmelikte belirtilen esas ve usullere
gore,
Yapilir.
GECICI MADDE 6- Taksimetrelerin hangi il ve ilcelerde hangi tarihten itibaren, takograflarin, oncelikle hangi cins araclarda hangi tarihten itibaren kullanilacagina iliskin esaslar yonetmelikte gosterilir.
GECICI MADDE 7-
(Ek:
18/11/1986- 3321/2 md.)
Kamu kurum ve kuruluslarinca bu
Kanunun yururluk tarihinden once yuk naklettirmek amaciyla yapilan mukavelelerle
ilgili fiyat farki dahil her turlu duzenleme yapmaya Ekonomik Isler Yuksek
Koordinasyon Kurulu yetkilidir.
GECICI MADDE 8- (Ek: 03/11/1988- 3493/56 md.) Sofor ehliyetnameleri ve surucu belgeleri degistirilip yenileninceye ve surucu sicillerine ait kayitlar Bilgi Islem Merkezi'ne aktarilincaya kadar, bu Kanunun 118 inci maddesinde ongorulen ceza puani uygulamasi, Emniyet Genel Mudurlugu'nun birimleri tarafindan, Yonetmelikte gosterilen usul ve esaslara gore yapilir. Ceza puani uygulamasina Icisleri Bakanligi'nin tespit ve ilan edecegi tarihte baslanir.
GECICI MADDE 9- (Degisik:17.10.1996 - 4199/46 md.) Bu Kanunun yururluge girdigi tarihten once edinilmis ve cesitli sebeplerle tescili yapilmamis olan tarimda kullanilan lastik tekerlekli traktorler ile varsa bunlara ait romork ve yari romorklar ile motorlu bisiklet ve motosikletlerin tescil islemleri bu Kanunun yururluge girdigi tarihten itibaren bir yil icinde tamamlanir. Bu sure gerektiginde Icisleri Bakanligi'nca bir yila kadar uzatilabilir.
GECICI MADDE 10- (Degisik:17.10.1996 - 4199/46 md.) Bu Kanunun yururluge girdigi tarihten once satisi yapilmis olan araclarin trafikte ve vergi kaydinda malik olarak gorulen eski sahiplerinin, bu Kanunun yururluge girdigi tarihten itibaren bir yil icinde noterlikce duzenlenen satis belgesi ile trafik sube veya burolarina muracaatlari halinde, onceki malik adina olan kayit ve tescil islemi silinerek son malik adina kayit ve tescil islemi yapilir. Ayrica bu islem, ilgili vergi dairesine bildirilir.
GECICI MADDE 11-( Degisik:17.10.1996 - 4199/46 md.) 2918 Sayili Kanunun bu Kanunla degistirilen hukumlerinde ongorulen yonetmelikler, kanunla gorev verilen bakanlik veya kuruluslarca, diger yonetmelikler ilgili bakanliklarin gorusu alinarak Icisleri Bakanligi'nca, bu Kanunun yayimi tarihinden itibaren 6 ay icerisinde cikarilir. Bu Kanunun 108 inci maddesinde sozu edilen yonetmelik bu Kanunun yayimlandigi tarihten itibaren 6 ay icinde yururluge konulur. Bu Yonetmelik yururluge girinceye kadar, garanti fonu uygulamasina iliskin yururlukte bulunan yonetmelik hukumlerinin uygulanmasina devam olunur.
GECICI MADDE 12- (Degisik:17.10.1996 - 4199/46 md.) Emniyet Genel Mudurlugu'nun teskilat ve kurulusu, bu Kanun esaslarina gore yeniden duzenleninceye ve bu duzenleme geregince genel hukumlere gore yeni kadro tespit ve ihdas edilinceye kadar, bu Kanunun yururluge girdigi tarihte uygulanmakta olan mevcut kadrolarin kullanilmasina devam olunur.
GECICI MADDE 13- (Degisik:17.10.1996 - 4199/46 md.) Bu Kanun ile yapilan yeni duzenleme sebebi ile kadro ve unvanlari degismeyenler yeni kadrolarina atanmis sayilirlar. Kadro ve gorev unvanlari degisenler veya kaldirilanlar yeni bir kadroya atanincaya kadar durumlarina uygun islerde gorevlendirilirler ve eski kadrolarina ait aylik, ek gosterge ve her turlu haklari yeni gorevlerinde kaldiklari surece sahislarina bagli olarak sakli tutulur.
GECICI MADDE 14- (Degisik:17.10.1996 - 4199/46 md. ) Emniyet Genel Mudurlugu, teskilatini en gec 6 ay icinde bu Kanuna uygun hale getirir.
GECICI MADDE 15- (Degisik:17.10.1996 - 4199/46 md.) Bu Kanunun yayimindan baslayan ilk iki aylik surede, Turkiye Cumhuriyeti sinirlari icinde yayin yapan ulusal, bolgesel, yerel radyo ve televizyonlar, 3984 sayili Radyo ve Televizyonlarin Kurulus ve Yayinlari Hakkinda Kanun'un 4 uncu maddesinin, 1 inci fikrasinin (p) bendi geregince yapacaklari haftalik egitim programlarinin en az 2 saatini bu Kanunun getirdigi degisikliklerin tanitimina ayirmak zorundadirlar.
GECICI MADDE 16-
(Degisik:25.05.1997 - 4262/ gecici 1 md.) 2918 sayil Karayollari Trafik
Kanununun 41 inci maddesinin 4199 sayili Kanunla degisik (b) bendinde ongorulen
A1, A2, B, C, D ve E sinifi surucu belgesi alacak olanlarda aranan en az
ortaokul veya sekiz yillik temel egitimi bitirmis bulunmalari sarti, 31.12.1999
tarihine kadar aranmaz. Ilkokul mezunu olmalari yeterli sayilir.